CarelBrendel.nl

UPDATE: Met Twitter-reactie van Kauthar Bouchallikht

De kandidatencommissie van GroenLinks heeft een hoge, verkiesbare plaats bij de komende Tweede-Kamerverkiezingen toegekend aan Kauthar Bouchallikht, die vice-voorzitter is van de jongeren- en studentenorganisatie van de Europese Moslimbroeders. De juichende biografie maakt geen melding van deze opvallende activiteit.

“Met Kauthar haalt GroenLinks een icoon uit de nieuwe klimaatgeneratie naar Den Haag. Een indrukwekkende nieuwkomer met lef op plek negen. De commissie vond in Kauthar een verbindende, stabiele en charmante idealist met lef. Kauthar brengt weloverwogen activisme en praktische doelen bij elkaar met een frisse kijk op klimaatongelijkheid. Deze jonge publiciste maakte indruk op de commissie met haar inspirerende verhaal, haar zorgvuldige antwoorden en haar scherpe kijk op de link tussen groen en links. Kauthar heeft een relevant groen netwerk, slimme ideeën en overtuigingskracht. De commissie ziet in Kauthar een groot en wijs talent.”

Lovende woorden schieten tekort in de voordracht waarmee de kandidatencommissie van GroenLinks Kauthar Bouchallikht heeft voorgedragen voor plaats 9 bij de komende Tweede Kamer-verkiezingen. De GroenLinks-biografie roemt haar talent als organisator van een landelijke scholierenstaking, haar rol als campaigner van de Klimaatmars, en als coördinator van de Klimaatstaking. Bouchallikht werkt daarnaast als publicist (OneWorld, NieuwWij, Wij Blijven Hier! en De Correspondent). Ze is voorzitter van stichting Groene Moslims, die het milieubewustzijn van moslimconsumenten bevordert en ondernemers aanzet tot duurzaam consumeren en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

“Als Bouchallikht wordt gekozen, zou zij het eerste Kamerlid zijn dat een hoofdbedekking draagt, een unicum voor Tweede Kamer,” commentarieerde De Moslimkrant.

Hoewel Bouchallikht de bewuste functie wel vermeldt op haar persoonlijke website, ontbreekt een opmerkelijke bezigheid in het door GroenLinks verstrekte overzicht. Het boegbeeld van de nieuwe klimaatgeneratie is namelijk vice-voorzitter en “head of member organisations relations” van FEMYSO, het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations. Waarom GroenLinks en/of Bouchallikht deze activiteit niet in de kandidatenbio hebben opgenomen, is niet duidelijk.

Het gaat om belangrijke informatie over de kandidaat, want FEMYSO is namelijk de studenten- en jongerenorganisatie van de Moslimbroederschap in Europa. In een rapport (pdf) over de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), de koepelorganisatie van de Europese Moslimbroeders, noemt onderzoeker Steven Merley FEMYSO als een van de “central institutions” van deze beweging. De leider van het eerste uur was Ibrahim el-Zayat, een kopstuk van zowel de Europese als de Duitse Moslimbroeders.

Lorenzo Vidino, expert op het gebied van de Moslimbroeders in het Westen, beschrijft in zijn recente boek “The Closed Circle” FEMYSO als “the Brotherhood’s pan-European youth organisation”. Volgens Vidino zijn FEMYSO en FIOE bijzonder succesvol in hun lobbywerk bij de Europese instellingen in Brussel. Merley berichtte onlangs op zijn nieuwe website nog over een recente door FEMYSO georganiseerde bijeenkomst waar Europarlementariërs werden bijgepraat over “islamofobie”.

De FIOE heeft haar naam gewijzigd en heet tegenwoordig Council of European Muslims (CEM), maar de band met FEMYSO blijft stevig. FEMYSO-voorzitter Abdelrahman Rizk nam vorige maand deel aan een virtuele conferentie van Moslimbroeders uit de Verenigde Staten, Europa en andere Westerse landen. De Belgische CEM-functionaris Karim Chemlal prees daar FEMYSO als een van de “actors from our circles” die meehielp aan bewustwording rond de Corona-crisis, net als de European Council for Fatwa and Research (ECFR) en de Council of European Imams, die eveneens creaties van de FIOE/CEM zijn.

De leden van FEMYSO, waarmee Bouchallikht contact onderhoudt, zijn vrijwel allemaal jeugdorganisaties van de Moslimbroederschap. Het gaat onder anderen om de Britse studentenfederatie FOSIS, Etudiants Musulmans de France, Muslimische Jugend in Deutschland, de Jongerenorganisatie van Milli Görüs, en Sveriges Unge Muslimer. FEMYSO staat ook bekend als kweekvijver waar de tweede generatie Moslimbroeders bestuurlijke ervaring kan opdoen. Bekende voorbeelden zijn Intissar Kherigi (dochter van de Tunesische sjeik Rachid Ghannouchi), Hajar al-Khaddo (dochter van de voormalige baas van de Rotterdamse Essalam Moskee) en Youssef Himmat, zoon van een van de grondleggers van de Duitse Moslimbroederschap. Het jongste voorbeeld is Fatima Halawa, dochter van de Ierse imam Hussein Halawa, de secretaris-generaal van de Europese fatwaraad ECFR. Nederlandse FEMYSO-leden zijn Studentenvereniging Mashriq en de Moslim Studenten Associatie (MSA), die zich bij de oprichting liet adviseren door de Amerikaanse Moslimbroeder en voormalige studentenleider Altaif Husain.

Uit de Facebook-pagina van FEMYSO blijkt dat GroenLinks-kandidaat Bouchallikht al in 2016 en 2017 als bestuurslid fungeerde. Op 22 oktober 2019 meldde FEMYSO in een Facebook-bericht (overgenomen door moederorganisatie CEM), dat Bouchallikht in het bestuur was teruggekeerd als “head of member organisations relations”. Kort daarna organiseerde ze namens FEMYSO een trainingskamp voor studenten van Milli Görüs, de ideologisch met de Moslimbroeders verwante fundamentalistische Turkse moskeevereniging.

Net als in voorgaande blogs benadruk ik dat de Moslimbroeders zich volgens de meeste kenners niet bezighouden met terrorisme in het Westen, aanslagen hier veroordelen en hun doeleinden langs legale weg proberen te bereiken. Desalniettemin wordt de Moslimbroederschap door velen gezien als een problematische politiek-religieuze beweging, die “islamitisch separatisme” zou bevorderen (aldus de Franse president Emmanuel Macron) en op de langere termijn mogelijk gevaarlijker voor de democratie kan zijn dan het salafisme (zo rapporteerde de Verfassungsschutz in de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen.

Door het FEMYSO-vice-voorzitterschap van Bouchallikht niet te vermelden, heeft de GroenLinks-commissie voor de leden – en straks mogelijk de kiezers – relevante informatie over een prominente Tweede-Kamer-kandidaat weggelaten.

PS: De vraag waarom GroenLinks geen melding maakt van Bouchallikht’s lidmaatschap van het FEMYSO-bestuur heb ik vanmorgen voorgelegd aan woordvoerders van Kamerfractie en partijbestuur. Tot dusver heb ik geen antwoord ontvangen.

UPDATE: Kauthar Bouchallikht ontkent lidmaatschap Moslimbroeders en verwijst naar FEMYSO-verklaring die serieuze onderzoekers als extreem-rechts bestempelt.

De persafdelingen van GroenLinks hebben nog niets van zich laten horen, maar Kauthar Bouchallikht heeft aan het einde van de middag op Twitter gereageerd. Zij zegt: “Ik hoor niet bij de Moslimbroederschap of wat dan ook. Ik zit bij GroenLinks. En ik ben ontzettend trots op mijn voordracht voor plek 9 van de kamerlijst.
FEMYSO heeft deze valse beschuldigingen al vaker naar de prullenbak verwezen.”

In haar tweet verwijst Bouchallikht naar een FEMYSO-verklaring uit maart 2019 als antwoord op “valse beschuldigingen over banden met de Moslimbroederschap”. Volgens FEMYSO komen de beschuldigingen van “uiterst rechts en andere groepen” en zijn de kwaadaardige aanvallen alleen maar “bedoeld om de organisatie te ondermijnen”.

Mijn blog onderbouw ik overigens met het onderzoek van twee experts, die totaal niets met rechts extremisme te maken. Lorenzo Vidino is een gezaghebbende onderzoeker, terrorismedeskundige van de George Washington Universiteit in Washington, die de afgelopen jaren werd geraadpleegd door onder meer Het Parool, het Algemeen Dagblad en de Volkskrant. Steven Merley van de Global Daily Muslim Brotherhood Watch, tevenwoordig Global Influence Operations Report, volgt de Moslimbroederschap al bijna 20 jaar. Hij baseert zijn berichten op nieuws uit de mainstream media en op wat organisaties van Moslimbroeders zelf op websites en social media bekend maken. De conclusies over FEMYSO uit zijn rapport (pdf) uit 2008 baseert hij bijvoorbeeld op een bericht van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE) uit 2004, waarin FEMYSO werd genoemd als een van zijn “central organisations”.

De oprichtende verenigingen uit de jaren 90 vormen nog steeds de ruggengraat van FEMYSO. Achtereenvolgende ministers van Binnenlandse Zaken hebben trouwens bevestigd dat de FIOE de koepel is van de Europese Moslimbroeders. Hierboven kunt u lezen dat FIOE-functionaris Karim Chemlal FEMYSO nog steeds als onderdeel van zijn beweging beschouwt.

Gemakkelijker dan het weerleggen van feiten is het echter voor FEMYSO om de aandragers van de feiten weg te zetten als extreem-rechtse islamofoben.

Door de coronacrisis heeft het werk van de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen (Pocob) vertraging opgelopen. Mogelijk komt het eindverslag nog voor het zomerreces. De commissie-Pocob verzamelt nog documentatie. Een interessant document is mogelijk een video uit 2019, waarin Yassin Elforkani, hoofdimam van de vanuit Qatar en Koeweit gefinancierde Blauwe Moskee in Amsterdam, prijzende woorden uitspreekt voor Hassan al-Banna, de Egyptische grondlegger van de Moslimbroederschap. Elforkani noemde hem “de oprichter van de gezegende Dawah, waar we trots op zijn en niet bang zijn om over te spreken. Ik bedoel hiermee de Moslimbroederschap.”

Imam Yassin Elforkani was in februari bedroefd en verontwaardigd na de verhoren door de Kamercommissie Pocob, waarbij ook de buitenlandse financiering van zijn Blauwe Moskee en de mogelijke banden met de Moslimbroeders aan de orde kwamen. Bij de Amsterdamse moskee kwamen scheldkanonnades en doodsbedreigingen binnen. Elforkani gaf de schuld daarvoor niet aan de schuldigen — aan de anonieme figuren die elke gelegenheid of voorwendsel aangrijpen om te schelden en te dreigen — maar legde de verantwoordelijkheid neer bij de Tweede-Kamerleden.

De verhoorweek begon slecht voor Elforkani met de ondervraging van de voormalige inlichtingenman Ronald Sandee. Hij bracht in 2007 voor het eerst de Moslimbroederschap in Nederland in kaart (pdf). Sandee noemde tijdens zijn verhoor de Blauwe Moskee een onderdeel van het Nederlandse netwerk van de Moslimbroeders. Sandee kreeg op dit punt bijval in een Parool-interview met Lorenzo Vidino, die geldt als dé internationale expert op het gebied van de Moslimbroeders in Europa en Noord-Amerika. Vidino: “De Moslimbroederschap is in Nederland heel klein. Het draait om Europe Trust, eigenaar van de Blauwe Moskee in Amsterdam en De Middenweg in Rotterdam.”

In dezelfde week ontkende bekeerling Jacob van der Blom, voorzitter van de Blauwe Moskee en oprichter van De Middenweg,
tijdens een “kruisverhoor” door de commissie met klem alle banden met de Moslimbroeders. In gesprek met AT5 verdedigde Elforkani zijn moskee tegen het verwijt van ongewenste buitenlandse beïnvloeding: “Wij gaan over Nederland en u staat hier voor een Blauwe Moskee: een Nederlandse naam, waar Nederlands gesproken wordt, waar jongere generaties naartoe komen. Nederlandser kan het niet.”

Helaas, in de Blauwe Moskee wordt niet altijd Nederlands gesproken, zelfs niet door Elforkani. Onlangs werd ik attent gemaakt op een video die op 18 juni 2019 op de Facebook-pagina van de Blauwe Moskee werd gepubliceerd. Het gaat om een Arabischtalige toespraak van Elforkani ter gelegenheid van het gebed voor de doden voor de Egyptische ex-president Mohamed Morsi, die kort daarvoor was overleden in de kerkers van het militaire regime, dat hem in 2013 had afgezet en opgesloten. Ik heb de video voorgelegd aan enkele mensen die de Arabische taal beheersen. De toespraak van Elforkani begint na 3’30” minuten en had de volgende inhoud.

Na het gebruikelijk welkomstwoord zegt Elforkani:

“Wij staan op dit gezegende moment stil om na te denken, te eren en ons verdriet te delen nadat een van onze staatslieden en een oproeper tot de islam ons ontvallen is. Hij streed [naadala] en deed aan jihad [djaahada], in de eerste plaats voor zijn vaderland Egypte, ik moet uiteraard zeggen dat hij dat in eerste instantie de jihad deed voor de islam en daarna voor het vaderland. Hij bewandelde ook een moeilijke weg, en deze moeilijke weg, lieve mensen, leidde deze dappere man tot het martelaarschap. Ik vraag Allah hem te scharen tussen de martelaren.

“Lieve mensen, zonder gebruik te maken van moeilijke taal, laat ik meteen helder en duidelijk zijn. Dr. Morsi trad in de voetsporen van zijn sjeik, die voor hem 80 jaar geleden ook tot het martelaarschap trad. Dat was de oprichter van de gezegende Dawah [uitnodiging tot de islam], waar we trots op zijn en niet bang zijn om over te spreken. Ik bedoel hiermee de Moslimbroederschap.

“Het is waar dat men riep [citeert een slogan]: ‘De Broederschap heeft al het goede gezegd, vraag me niet wie dat heeft opgebouwd, dat is Hassan Al-Banna’ [De slogan bevat een woordspeling. Hassan betekent goed, Al-Banna betekent De Bouwer] Ik vraag Allah’s genade voor hun beider zielen. Deze martelaars, deze symbolen van deze islamitische Dawah. Deze vernieuwers van dit geloof, waarvoor wij zullen leven en waarvoor we zullen sterven en waarmee we de Almachtige zullen ontmoeten.”

Elforkani heeft vervolgens een boodschap voor de aanhangers van Rabee al-Madkhali, [een Saoedische geleerde die geldt als leider van het “apolitieke salafisme”, een zeer orthodoxe stroming die de autoritaire Arabische regimes politiek steunt]. Hij herinnert hen aan Soera 6:105 en 106: “Wij hebben aan jou (O Mohammed) het Boek met de Waarheid neergezonden, zodat jij tussen de mensen oordeelt met het inzicht dat Allah aan jou heeft gegeven (d.w.z. aan de hand van de Openbaring). En wees geen pleiter voor de bedriegers. En vraag vergeving bij Allah. Waarlijk, Allah is Meest Vergevingsgezind, Meest Genadevol.” [Soera 6:105-106]

Elforkani: “Ik vraag de Almachtige om deze Oemmah [internationale moslimgemeenschap] te leiden. Ik vraag de Almachtige genade te hebben voor de martelaren van deze Oemmah. Ik vraag de Almachtige de vrijheidsstrijders van Egypte te helpen Zijn wil daar te helpen neerzetten. Dit [Egyptische] volk is een machtig volk. Ik heb daar jarenlang gestudeerd en ik heb een heleboel van deze mensen leren kennen. Ik vraag de Almachtige ze te zegenen en hen genade te schenken en voor hun martelaren.”

Elforkani eindigt zijn toespraak met de mededeling dat bekeerling Nourdeen Wildeman in het Nederlands zal spreken. De Egyptische imam Mohamed Gharib zal daarna voorgaan in het dodengebed voor Morsi.

Op mijn weblog heb ik regelmatig geschreven dat de Blauwe Moskee werd opgericht met hulp van de Moslimbroeders. Tijdens een recente Twitter-discussie adviseerde Elforkani mij dringend om een aantal van deze blogs te verwijderen. Het mag duidelijk zijn dat ik niet aan dit verzoek zal voldoen.

Op zijn algemene vergadering in Dublin verwelkomde het Forum of Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO) onlangs een nieuw lid. De Moslimstudenten Associatie Nederland (MSA NL) sloot zich officieel aan bij FEMYSO, dat door het leven gaat als “de netwerkorganisatie voor moslimstudenten en -jongerenorganisaties in Europa”, maar in werkelijkheid de jeugdorganisatie is van de Moslimbroederschap in Europa (pdf).

Bij de oprichting van de Nederlandse MSA in 2017 voorspelde ik al dat de nieuwe studentenkoepel ideologisch in de buurt van de Moslimbroeders zou opereren. Daarbij baseerde ik me onder meer op de gekozen naam — een “kopie” van de Muslim Student Association (MSA), de studentenorganisatie van de Moslimbroeders in Noord-Amerika (pdf), en op het feit dat oud-MSA-voorman Altaif Husain als adviseur optrad voor de Nederlandse MSA.

In het voorjaar van 2018 kondigde MSA Nederland aan dat het nauw ging samenwerken met FEMYSO. De studentenvereniging Mashriq, een van de bij MSA aangesloten organisaties, was al lid van FEMYSO. Met de toetreding van MSA Nederland tot FEMYSO is er voor het eerst sinds 2011 weer een islamitische koepelorganisatie uit Nederland aangesloten bij het netwerk van de Europese Moslimbroeders. Acht jaar geleden trok Yahia Bouyafa, pionier van deze beweging in Nederland, na allerlei interne ruzies zijn Federatie van Islamitische Organisaties in Nederland (FION) terug uit de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE).

De FEMYSO-jaarvergadering waar de aansluiting van MSA werd bezegeld, vond plaats in het Islamic Cultural Centre of Ireland (ICCI). In deze moskee is het hoofdkwartier gevestigd van de European Council for Fatwa and Research (ECFR), de fatwaraad van de Europese Moslimbroeders. ICCI wordt gefinancierd door de Al Maktoum Foundation uit Dubai en was daarmee langere tijd de zustermoskee van de Essalam Moskee in Rotterdam, die tot eind 2018 werd geleid door ICCI-directeur Nooh al-Kaddo, en waar ICCI-imam Hussein Halawa in december 2010 bij de officiële opening de allereerste preek uitsprak.

De FEMYSO-conferentie koos een nieuw bestuur. De Brit Abdelrahman Rizk, tot voor kort vice-voorzitter, is gekozen als nieuwe voorman. Rizk heeft zijn sporen verdiend in de gelederen van de Moslimbroeders, want hij was onder meer vice-voorzitter van FOSIS (de studentenbond van de Britse MB), en actief voor Human Appeal International, een liefdadigheidsorganisatie van de Moslimbroeders.

In het nieuwe bestuur zit ook Fatima Halawa, dochter van ECFR-algemeen secretaris en ICCI-imam Hussein Halawa. In de FEMYSO-leiding zaten eerder ook al kinderen van vooraanstaande Moslimbroeders. De aftredende voorzitter Youssef Himmat is de zoon van Ghaleb Ali Himmat, voormalig “bankier” van de Moslimbroeders. Een van zijn voorgangers was Intissar Kherigi, de dochter van de Tunesische Ennahda-leider Rachid Ghannouchi. Hajar al-Kaddo, dochter van Nooh al-Kaddo, maakte eveneens deel uit van het FEMYSO-bestuur.

De onthullingen van NRC en Nieuwsuur over salafistisch moskee-onderwijs hebben geleid tot veel politieke opwinding. Het eerste concrete gevolg is te zien in Rotterdam, waar de salafistische imam van de grootste moskee van Nederland nu op de schopstoel zit. Volgens een bron bij Essalam heeft de NCTV in juni te kennen gegeven zich grote zorgen te maken over de gang van zaken in de moskee.

Wat waren onze politici “geschokt” en “verbijsterd” na de gezamenlijke onthullingen van Nieuwsuur en NRC over het islamonderwijs aan jonge kinderen in salafististische moskeeën. Salafistische leraren brengen de jeugd de beginselen van de salafistische ideologie bij, wie had dat nou verwacht?

“Geschokt” en “verbijsterd” kunnen alleen mensen zijn die de afgelopen twintig jaar onder een steen hebben gelegen, nog nooit een AIVD-rapport of -jaarverslag hebben gelezen, in 2002 de NOVA-reportage met geluidsopnamen uit salafistische moskeeën hebben gemist, nooit hebben gehoord van wantoestanden rond moskee-internaten of geen kennis hebben genomen van de populariteit van islamistische predikers als Khalid Yasin en Haitham al-Haddad.

Hun invloed reikt veel verder dan het strikt salafistische circuit. Al-Haddad maakte zich populair bij moslimstudenten aan de Vrije Universiteit met de opvatting dat afvalligen en overspeligen de doodstraf verdienen, maar dat deze straf alleen maar kan worden uitgevoerd na een rechtbankuitspraak in een islamitisch land. Een disclaimer die maakt dat zijn uitspraken niet strafbaar zijn.

Desondanks waren het nuttige reportages omdat de verslaggevers Milena Holdert (Nieuwsuur) en Andreas Kouwenhoven (NRC) de schijnwerper hebben gezet op wat er in de weekeindscholen gebeurt. Hun spitwerk geeft inzicht in daadwerkelijk toegepaste leermethodes en daadwerkelijk verkondigde opvattingen. Kinderen in de Amsterdamse El-Tawheed moskee krijgen multiple choice vragen waarin ze kunnen kiezen of een tovenaar moet worden bestraft met “zweepslagen”, “stenigen” of “doden met een zwaard”.

Het verweer in dit soort gevallen is steevast dat alles uit de context is gehaald — vergezeld met uitleg (pas achteraf) dat dit alles alleen in een islamitische staat (met kleine letters) mag worden toegepast. Maar de context van El-Tawheed is wel dat Amsterdamse jihadi-salafisten onderdak vonden in deze moskee en dat sommigen zijn afgereisd naar de Islamitische Staat (met hoofdletters), alwaar ze de kans grepen om deze Middeleeuwse straffen in de dagelijkse praktijk uit te voeren. U mag raden hoe D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma vorig jaar reageerde op deze onthulling van De Telegraaf. Antwoord: “Geschokt.”

Opvallend in de Nieuwsuur-NRC-productie is dat het dit keer niet alleen over de “usual suspects” van het politieke salafisme ging zoals El-Tawheed in Amsterdam en Al-Fitrah in Utrecht. Holdert en Kouwenhoven doken ook in de minder bekende stroming van het apolitieke salafisme, dat hier geen politieke aspiraties heeft en buiten de eigen kring weinig aan de weg timmert. Nieuwsuur liet zien dat deze orthodoxe islamisten hun onderwijsmateriaal betrekken uit Saoedi-Arabië en dat veel imams en docenten hun opleiding hebben gehad aan de universiteit van Medina.

We kregen geluidsopnamen te horen van de Rotterdamse stichting An-Nasieha, die “de zuivere islaam volgens de methodologie van de Selef as-Saalih” (de vrome voorgangers) uitdraagt”. De spreker deed een oproep om te verhuizen naar islamitische landen. “Het emigreren van de landen van ongeloof en polytheïsme naar de landen van de islam is een verplichting voor iedereen. Iedereen moet de intentie hebben om te ‘moven’. Nederland is niet ons land. Ook al heb je een Nederlands paspoort: Nederland is niet ons land.” Voor Geert Wilders zal het als muziek in de oren klinken, maar in de weerbarstige praktijk zullen de aanhangers er niet toe komen om het welvarende Nederland in de steek te laten.

De An-Nasieha spreker bleek in dit geval de salafistische imam Said Abarkan en dit veroorzaakte een schokgolfje in de Maasstad. Abarkan blijkt namelijk al enige maanden als imam te fungeren in de Essalam-moskee, de grootste van Rotterdam en Nederland.

Ook dit mag geen nieuws zijn voor mensen die de ontwikkelingen rond deze moskee op de voet volgen. In april schreef ik een blog, waarin ik meldde dat het salafisme hier grond onder de voeten had gekregen na de aftocht in december 2018 van de door Al-Maktoum uit Dubai gefinancierde Moslimbroeders. In juli stelde Leefbaar Rotterdam-raadslid Tanya Hoogwerf de komst van radicale sprekers naar Essalam aan de orde in de gemeenteraad. Het stuitte op desinteresse bij andere fracties. Loco-burgemeester Bert Wijbenga (VVD) was zo beleefd om onder te toespraak van Hoogwerf weg te lopen.

Essalam-secretaris Abdel Sadni was “verrast en geschrokken” door de uitspraken van Abarkan, die stammen uit 2014 of 2015, voor zijn komst naar Rotterdam-Zuid. Hij zei tegen het Algemeen Dagblad dat hij niet wist dat Abarkan eerder actief was voor An-Nasieha en de salafistische Al-Mukaram-moskee in Rotterdam-West.

De verrassing van Sadni is vooral voor de Bühne, want volgens een bron hoort de huidige secretaris bij een stroming binnen Essalam die al veel langer van Abarkan af wil. Binnen de moskee zou het al maanden rommelen rond de aanstelling van de salafistische imam.
Feit is dat volgens het handelsregister bij de Kamer van Koophandel Sadni op 8 juli als secretaris is ingeschreven. Het dossier vermeldt dat hij sinds december als bestuurslid actief is. Op papier is er naast hem nog maar één bestuurslid over, de vice-penningmeester. Uit het dossier blijkt verder dat sinds mei drie bestuursleden, onder wie de voor de aanstelling van Abarkan verantwoordelijke ex-secretaris Said el-Ouazizi, zijn opgestapt.

Volgens mijn bron was er ook wrijving over een door de vorige secretaris geaccepteerde donatie van door “onbekende Bosnische mannen” bij de moskee afgeleverde islamboeken. Bij nader onderzoek door andere bestuursleden bleek het te gaan om een stapel ongewenste, streng-salafistische lectuur.

De salafistische invloed zou er toe hebben geleid dat een zeer bezorgde delegatie van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in juni een bezoek heeft gebracht aan Essalam. In hoeverre deze laatste informatie klopt kan ik niet nagaan, maar de recente bestuurswisseling en de nieuwe commotie wijzen er wel op dat er onenigheid is over de aanstelling van Abarkan.

Het AD meldde vandaag (13 september) dat de imam “een dagje vrij” had en niet aanwezig was bij de wekelijkse preek. Een besluit over zijn positie is doorgeschoven naar het weekeinde. Mogelijk valt dan het doek voor Abarkan.

Rest de belangrijke vraag waarom een moskeebestuur, dat vorig jaar wilde afrekenen met ongewenste radicale invloeden uit het Midden-Oosten, uitgerekend een Saoedisch gedachtengoed aanhangende imam heeft benoemd. Door het vertrek van de Al-Maktoum Foundation zat de Essalam Moskee vorig jaar zonder geld. Je zou bijna gaan denken dat andere geldschieters in het gat zijn gesprongen.

De Turkse pogingen om een centrale rol in de moslimwereld te spelen gaan onvermoeibaar verder. Turkse islamisten en Europese Moslimbroeders willen de klokken letterlijk gelijk zetten. Voor het grotere werk gaat president Erdogan in september naar New York, voor een conferentie over het verenigen van de oemmah, de Moslimgemeenschap. Niet alle Moslimbroeders in Amerika gaan echter in op de avances van de AKP-leider.

Begin dit jaar schreef ik een blog over de groeiende samenwerking tussen Turkse islamisten en Europese Moslimbroeders (MB). De directe aanleiding was een conferentie in Keulen over de toekomst van de islam in Europa, georganiseerd door de Turkse religieuze overheidsinstantie Diyanet met onder de sprekers en deelnemers een opvallend smaldeel van de Moslimbroeders.

De Keulse bijeenkomst, zo betoogde ik, stond niet op zichzelf. Met de AKP stevig in het zadel in Ankara heeft Turkije zich (in navolging van Qatar) ontwikkeld tot een belangrijke bondgenoot van de Moslimbroeders. Ik noemde de Turkse bemoeienis in 2010 met de allereerste Gaza-vloot van Hamas met de Mavi Marmara als vlaggenschip. Aan de orde kwam ook de steun van Ankara aan de islamistische “islamofobielobby” via vanuit Ankara betaalde conferenties en via de door een denktank van Erdogan opgestelde “islamofobie”-rapporten.

Opvallend noemde ik ook de groeiende rol van Turkse geleerden in MB-organisaties als de European Council for Fatwa and Research (ECFR, een club geestelijken die adviezen en richtlijnen geeft aan moslims in Europa), en de International Union of Muslim Scholars (IUMS), de politiek-religieuze lobby van de MB die (net als de ECFR) tot eind vorig jaar werd voorgezeten door Yusuf al-Qaradawi. Istanbul groeide uit tot internationaal vergaderhonk van de beweging en tot verzamelpunt van door de Arabische regimes vervolgde Moslimbroeders.

In zijn afscheidsrede als IUMS-voorzitter hield Al-Qaradawi een vurig pleidooi voor de Turkse president en AKP-leider Erdogan. Hij beschuldigde het Westen van het smeden van complotten tegen Turkije. “Ze zouden in hun opzet zijn geslaagd maar Allah steunde president Erdogan en zijn broeders. Allah zal Erdogan helpen om als winnaar uit de strijd te komen zolang de ware moslims achter hem staan.” Qaradawi zei verder: “We bidden voor Turkije dat het weer het administratieve centrum van de islamitische wereld zal zijn.”

In dat laatste past een nieuwe stap van Diyanet, namelijk de oprichting van een conferentie die de voor moslims correcte gebedstijden moet vaststellen, een “probleem” dat vooral speelt in het Noorden van Europa met zijn wisselende tijden van zonsopgang en -ondergang. De vooraanstaande Duitse Moslimbroeder Khaled Hanafy, plaatsvervangend secretaris-generaal van de ECFR, was aanwezig op een eerste bijeenkomst in februari 2019. In Istanbul kwam hij onder anderen samen met Ali Erbas, de hoogste baas van Diyanet, Ekrem Keles, voorzitter van de Turkse Hoge Raad van Religieuze Aangelegenheden, Ali Qaradaghi, algemeen-secretaris van bovengenoemde IUMS en enkele afgezanten van de Turkse islamistische beweging Milli Görüs.

Hanafy schreef op zijn Facebook-pagina over een tweede congres in juli 2019 in een Turkse moskee in Straatsburg, waarbij hij in het Arabisch een lijst van 23 deelnemers verstrekte. Mede met behulp van een Turkstalig verslag op de website van de lokale Diyanet-moskee heb ik vrijwel alle deelnemers weten te achterhalen. De Turkse overheid stuurde acht afgezanten. Naast Keles waren er nog twee leden van de Hoge Raad van Religieuze Aangelegenheden, een religieus attaché en vier Diyanet-specialisten op het gebied van astronomie en religieuze kalenders.

Volgens Hanafy waren er ook twee deelnemers namens Milli Görüs, maar de Straatsburgse Diyanet-website liet hun naambordjes niet zien.

Keles is tevens lid van de ECFR. De fatwaraad van de Europese MB was verder vertegenwoordigd door Hanafy zelf, de Fransman Anis Qargah en de alom aanwezige Qaradaghi. Uit Frankrijk kwamen verder twee leden van de door de MB beheerste Conseil Theologique Musulmans de France. Google vertaalde dit als “Franse Sharia Raad”, en dat is vermoedelijk de beste omschrijving van dit islamistische college.

Nederland was vertegenwoordigd door Elkhammar Elbakkali, voorzitter van de Vereniging van Imams in Nederland, en niet te vergeten het voormalige Nederlandse lid van de ECFR. De Deense en Noorse afdelingen van de Europese MB kwamen naar Straatsburg, net als een raadsman van Skandinaviska WAKF, een vanuit Qatar gefinancierde moskee in Malmö.

Bij dit thema gaat het uiteraard om meer dan de exacte gebedstijden. De belangrijke achterliggende vraag is: wie hebben het meeste gezag binnen de moslimwereld. Is dat het religieuze establishment in Saoedi-Arabië? Of ligt (zoals Qaradawi het graag wil) het administratieve centrum van de islam in Turkije, net als in de tijd van het Ottomaanse Rijk?

Wat dat betreft laat de titel van een komende conferentie in New York aan duidelijkheid weinig te wensen over. “Unifying the Ummah. Stronger together” heet het evenement. Op de flyer staat het levensgrote portret van Recep Tayyip Erdogan. Het gaat om de derde jaarlijkse conferentie van het Turkish American Steering Committee (de AKP-lobby in de Verenigde Staten) en YTB, het regeringsbureau voor Turken in het buitenland. Erdogan brengt in september altijd zijn jaarlijkse bezoek aan de Verenigde Naties. Rond die tijd hebben TASC en YTB een conferentiezaal in Brooklyn afgehuurd.

De flyer noemde zes uitgenodigde sprekers. Volgens MB-expert Lorenzo Vidino op nieuwssite Ahval staan ze alles zes bekend als “dichtbij het Moslim Broederschap milieu en de daaraan gelieerde organisaties in de VS.” In de aanloop naar het congres blijkt echter dat de oemmah nog niet zo verenigd is als Erdogan het graag zou zien, want drie van de zes aangekondigde gasten, Omar Suleiman, Dalia Mogahed en Yasir Qadhi, hebben de uitnodiging afgeslagen. Vidino tegen Ahval: “Sommige onderdelen van de MB in de Verenigde Staten zijn ontevreden over de groeiende invloed van Turkije, vanwege Erdogan’s toenemend slechte reputatie op het gebied van de mensenrechten.”

De Egyptische blogger Nervana Mahmoud, die op Twitter de aandacht vestigde op de conferentie, ziet minder nobele motieven achter de afzeggingen. “Amerikaanse islamisten zijn niet uit op het stoer erkennen van hun ideologie. Ze hebben een voorkeur voor de misleidende benadering.”

Er is nader onderzoek nodig naar een financieringsaanvraag in Koeweit door de Rotterdamse stichting Rahma Relief Nederland. Dat hebben de ministers Stef Blok (Buitenlandse Zaken) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) gisteren laten weten aan de Tweede Kamer.

In hun Kamerbrief (pdf) melden de ministers dat zij in februari door Koeweit zijn ingelicht over de aanvraag. “Vervolgens is Stichting Rahma Relief Nederland onder coördinatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitgebreid besproken binnen de “Taskforce Problematisch Gedrag & Ongewenste Buitenlandse Financiering.” De gemeente Rotterdam, waar de stichting is geregistreerd, is geïnformeerd. Op basis van de beschikbare informatie stelt de Taskforce vast dat er wat betreft de aanvraag van de Stichting Rahma Relief Nederland onduidelijkheden zijn die nader onderzoek vergen.”

Rahma Relief wordt geleid door de uit Tunesië afkomstige Kamis Gacha, die actief is in de gelederen van de Nederlandse Moslimbroeders. Rahma Relief is eigenaar van een moskee in het Rotterdamse stadsdeel Delfshaven, die in 2013 mede tot stand kwam dankzij een schenking van de Saoedische Islamic Development Bank. In een interview op een website van de Koeweitse overheid vertelde Gacha dat het om een bedrag van 650.000 euro ging. Op dat moment was hij nog op zoek naar 650.000 euro om het project te voltooien.

Gacha treedt op als directeur van de Stichting Sociaal Cultureel Centrum in Nederland (SSCCN), die behalve de moskee in Delfshaven ook een islamitisch centrum exploiteert aan de rand van de Haagse wijk Transvaal. Het gebouw werd in 2008 aangekocht door Europe Trust Nederland, de vastgoedtak van de Nederlandse Moslimbroeders, en geopend in aanwezigheid van de Koeweitse ambassadeur en van Ahmad al-Falah, plaatsvervangend secretaris-generaal van de Social Reform Society (SRS), ofwel de Moslimbroederschap in Koeweit.

Dezelfde SRS ondersteunde later de bouw van de eveneens door Europe Trust Nederland opgerichte Blauwe Moskee in Amsterdam. Gacha was destijds penningmeester van Europe Trust Nederland en als zodanig ook betrokken bij de komst van de Blauwe Moskee.

Trouw meldde in oktober 2001, dat Rahma Relief tevens fungeerde als Nederlandse tak van de Saoedische World Association of Muslim Youth (WAMY). Deze WAMY is een op jongeren gerichte missie-organisatie, die nauw met de Moslimbroeders samenwerkte in de tijden dat deze nog door één deur konden met het Saoedische regime.

Volgens een Britse WAMY-woordvoerder hield Rahma Relief zich bezig met de werving van jongeren voor Europese islamkampen. In een reactie in Trouw ontkende Gacha dat zijn organisatie een afdeling was van WAMY. Wel erkende hij dat Rahma Relief regelmatig voor steun aanklopte bij de Saoediërs. Hij verwierp echter de suggestie van Trouw dat de WAMY-kampen met terrorisme te maken hadden. “Zelf houden wij vooral van gezinskampen, met vader, moeder en kinderen.”

Gacha en SSCCN waren inderdaad de drijvende krachten achter het jaarlijkse islamkamp van de Nederlandse Moslimbroeders. Gacha werkte daarbij in de loop der jaren samen met gelijkgezinde organisaties, zoals de Federatie van Islamitische Organisaties in Nederland (FION, destijds de Nederlandse afdeling van de Europese Moslimbroeders), de Blauwe Moskee en Stichting OntdekIslam. In 2013 werd het islamkamp in Bruinisse nog gesponsord door de WAMY en door het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken. Terwijl de kinderen buiten gezellig tafeltennisten en op springkussens speelden, luisterden de ouderen naar toespraken van bekende Moslimbroeders, onder wie Abdelfattah Mourou van de Tunesische Ennahda (Renaissance) Partij.

De laatste jaren lijkt overigens de klad te zitten in de islamitische kampen. Volgens de Facebook-pagina vond de laatste editie plaats in 2015. Zelf denk ik dat deze ontwikkeling een indirect gevolg is van de Arabische Lente. De regimes in de Golfregio zijn terughoudender geworden met het financieren van activiteiten van de Moslimbroeders. Dit geldt ook voor Koeweit, hoewel het land een soort tussenpositie inneemt in het regionale politieke conflict tussen Saoedi-Arabië en zijn bondgenoten aan de ene kant en Qatar en de Moslimbroeders aan de andere kant. Koeweit houdt de Nederlandse overheid inmiddels op de hoogte van moskeefinanciering, zo blijkt uit bovengenoemde Kamerbrief van Blok en Koolmees, en uit de vorig jaar door Nieuwsuur en NRC Handelsblad onthulde lijsten van vanuit Koeweit gesubsidieerde moskeeën.

Vermoedelijk zijn er dus enkele geldkranen dichtgedraaid, maar blijft het onduidelijke welke kranen nog wel openstaan. Wellicht brengt de aangekondigde flitsenquête van de Tweede Kamer naar buitenlandse moskeefinanciering meer aan het licht, al lijkt het wel zo verstandig om de aandacht van Koeweit te verleggen naar andere landen, bijvoorbeeld richting Turkije.

Amin Abou Rashed, gestoken in een hesje met logo’s van Al-Wafaa en de Europese Unie, tijdens een persconferentie in Gaza. Hij staat tussen Ahmed Brahimi (links) en Essam Yousuf (rechts).

“Wij verlaten Palestina bij de grensovergang bij Rafah. Een lichaam verlaten door de geest. Verlaten in de hoop op vereniging met ouders en geliefden. “ Dat schreef Amin Abou Rashed op 13 mei op Facebook aan het slot van een 11-daags bezoek aan Gaza. De Nederlandse activist, onvermoeibaar in touw voor de Palestijnse zaak in het algemeen en die van Hamas in het bijzonder, kon terugzien op een drukke periode.

Tegen het einde van zijn Gaza-bezoek ontving Abou Rashed het erevoorzitterschap van Al Salam, een sportclub voor lichamelijk gehandicapten. De Nederlandse Palestijn mist zelf één arm. Volgens een Palestijnse krant raakte Abou Rashed een arm kwijt als gevolg van een Israëlisch bombardement in het zuiden van Libanon, waar hij werd geboren in een Palestijns gezin. In 1991 vertrok hij naar Nederland voor een medische behandeling.

Abou Rashed’s verblijf in Gaza was niet geheel ongevaarlijk. Hij was amper in de strook aangekomen of er braken nieuwe vijandelijkheden uit met Israël. Met name de Islamitische Jihad, een radicale concurrent van Hamas, bestookte Israël met honderden raketten. Het Israëlische leger antwoordde met bombardementen op Palestijnse doelen. Een van de bommen viel op 50 meter van het hotel, waarin een Maleisisch lid van zijn hulpkonvooi was ondergebracht.

Voor één groep is Abou Rashed’s tweede bezoek aan Gaza teleurstellend verlopen, namelijk voor degenen die stug volhouden dat de Nederlandse activist helemaal niets met Hamas te maken heeft. Want de elf dagen Gaza stonden vrijwel geheel in het teken van zijn politieke steun aan Hamas.

Abou Rashed arriveerde op 3 mei bij de grenspost Rafah als onderdeel van een hulpactie van Miles of Smiles. Volgens een Italiaans-Palestijnse website stond de delegatie onder leiding van Essam Yousuf. Op de foto bij het bericht is ook Abou Rashed zichtbaar.

De Miles of Smiles-konvooien zijn een creatie van de Britse liefdadigheidsorganisatie Interpal, waarin Yousuf, een Britse Palestijn die ook bekend staat als Essam Mustafa, een hoofdrol vervult. In het verleden trad Yousuf op als managing director. Daarnaast is hij vice-voorzitter.

Lees de rest van dit artikel »

“Apolitieke” salafist Said Abarkan tijdens een preek in de Essalam Moskee.

Lokale moslims gingen de barricades op omdat volgens hen de Rotterdamse Essalam Moskee zou radicaliseren onder invloed van Arabische financiers. Drie maanden na hun voorlopige overwinning komen er opeens streng salafistische predikers over de vloer in de grootste moskee van Nederland.

Enkele dagen voor de Kerstvakantie draaide de Al-Maktoum Foundation uit Dubai de geldkraan volledig dicht bij de Essalam Moskee. De Iers-Irakese Moslimbroeder en Al-Maktoum-bestuurder Nooh al-Kaddo kwam over uit Dublin en vertelde aan de Rotterdamse moskeebezoekers dat zijn organisatie de rekeningen voor energie en beveiliging niet meer zal betalen.

Precies een jaar geleden, in april 2018, zette Al-Kaddo alle personeelsleden op straat, inclusief adjunct-directeur Jacob van der Blom en hoofdimam Azzedine Karrat. Vanaf dat moment werd Essalam gerund door lokale vrijwilligers. Na zijn ontslag ging Karrat bij Essalam nog enkele maanden verder op vrijwillige basis, maar na de laatste ingreep van Al-Kaddo kwam ook daar een einde aan.

Directe aanleiding tot de ingreep in december was een beslissing van de Rotterdamse rechtbank, die op 16 november 2018 een langdurige juridische strijd tussen de Arabische financiers uit Dubai en een groep lokale moslims (voorlopig) beslechtte door een nieuw bestuur benoemen voor de Stichting Moskee Essalam. De nieuwe leiding bestaat volgens het persbericht uit acht inwoners van Rotterdam-Zuid. Het huidige dossier bij de Kamer van Koophandel noemt overigens slechts vier bestuurders.

De Nederlandse tak van de Al-Maktoum Stichting trok zich terug naar een postadres in Woerden, maar liet in december nog wel een brandbrief achter. Daarin werden de huidige bestuurders gesommeerd om het eigendom van de moskee terug te geven aan Al-Maktoum. Zo niet, dan zouden er juridische stappen volgen.

De moskeesoap begon in het voorjaar van 2015, toen de in de Stichting Gemeenschap Essalam Moskee georganiseerde, vooral Marokkaanse moslims, in opstand kwamen tegen een voorgenomen statutenwijziging bij de Stichting Moskee Essalam. Hierdoor zouden de Marokkaanse moslims uit Rotterdam hun laatste restje papieren invloed verliezen aan de “Arabieren” uit Dubai en Ierland.

Met name het Algemeen Dagblad wilde zijn lezers doen geloven dat de lokale gelovigen hun moskee probeerden te redden uit de handen van radicale Arabieren. De moslims van Zuid kwamen volgens het AD in actie omdat “Arabische geldschieters uit de Emiraten de macht willen overnemen in het gebedshuis op Rotterdam-Zuid.” Het AD haalde niet nader genoemde deskundigen aan, die waarschuwden “dat de moskee zou kunnen radicaliseren als die in handen komt van mensen uit de Golfstaten.” De boosheid van de Marokkaanse Rotterdammers richtte zich volgens het AD met name op “de Irakese directeur én bestuurslid Nooh (al-Kaddo, CB), die in Ierland verblijft, en de recent door hem aangestelde adjunct-directeur Jacob van der Blom (een Nederlandse bekeerling).”

Het bericht was in veel opzichten je reinste bullshit. Van een “Arabische machtsovername” kon geen sprake zijn want de gewraakte “Arabieren” (twee bestuurders uit Dubai en bovengenoemde Al-Kaddo) hadden de feitelijke macht al lang in handen, en wel sinds maart 2000, toen zij besloten om de bouw van de Rotterdamse megamoskee met acht miljoen euro te financieren.

Lees de rest van dit artikel »

Jamal Badawi (links) en Jacob van der Blom tijdens de Nationale Bekeerlingendag 2012.

Met aanvulling: Badawi treedt ook op in Blauwe Moskee Amsterdam

Hoog bezoek in De Middenweg, islamitisch centrum in Rotterdam-Blijdorp. Op 9 maart zal de Canadees Jamal Badawi, een topman uit de Moslimbroederschap in Noord-Amerika, een lezing houden over de relaties tussen moslims en niet-moslims.

Badawi is al tientallen jaren betrokken bij alles wat in de Verenigde Staten en Canada te maken heeft met de Moslimbroeders. De omstreeks 1940 in Egypte geboren Badawi week in de jaren 60 van de vorige eeuw uit voor het Nasser-regime. Na zijn studie in de Verenigde Staten vestigde hij zich in Halifax (Canada), waar hij hoogleraar werd. Inmiddels is hij daar met pensioen. In de afgelopen 50 jaar speelde Badawi een leidende rol in minstens acht belangrijke organisaties van de Moslimbroederschap.

Aangekomen in de VS sloot Badawi zich aan bij de Muslim Students Association (MSA) en de Islamic Society of North America (pdf) (ISNA), waar hij bijna dertig jaar deel uitmaakte van het bestuur. Badawi was daarnaast in 1993 een van de oprichters van de Muslim American Society, (pdf) eveneens onderdeel van het Amerikaanse netwerk van de Moslimbroeders. Zijn naam prijkte op een in 1982 gemaakte telefoonlijst van Moslimbroeders, die de FBI ontdekte tijdens het onderzoek naar de de belangrijkste man in de Canadese afdeling van de Council on American Islamic Relations, de politieke lobby van de Moslimbroeders. Ook was hij enkele jaren bestuurslid van de North American Islamic Trust (NAIT), de vastgoedtak van de Moslimbroeders.

Badawi speelde ook een leidende rol in de International Union of Muslim Scholars (IUMS), die tot voor kort onder leiding stond van Yusuf al-Qaradawi, de geestelijk leider van de Moslimbroeders. Tenslotte is Badawi lid van twee fatwaraden, die adviezen en richtlijnen geven aan moslims in het Westen: de Fiqh Council of North America en de European Council for Fatwa and Research (ECFR), waarvan Qaradawi na zijn terugtreden als voorzitter nog steeds gewoon lid is.

Meer over Badawi valt te vinden op website The Global Muslim Brotherhood Watch van onderzoeker Steven Merley. Alle hier genoemde organisaties komen daarnaast voor in standaardwerken van wetenschappers zoals “The Muslim Brotherhood and the West” van Martyn Frampton en “The New Muslim Brotherhood in the West” van Lorenzo Vidino.

Badawi ontkent steevast dat hij betrokken is bij de Moslimbroeders. Tegenover de Toronto Sun beweerde hij onlangs dat deze beweging in Canada niet bestaat. Hij noemde hij zijn eigen banden ermee “een mythe”. Zelf sprak ik Badawi in 2012 tijdens een bezoek aan de Nationale Bekeerlingendag in de Omar al-Farouk Moskee in Utrecht. Badawi verklaarde zijn lidmaatschap van Qaradawi’s fatwaraad met: “Ik ben een onafhankelijk expert, die is gevraagd vanwege mijn kennis over het leven van moslims in het Westen.” Het klonk een beetje alsof Jan Marijnissen zijn banden met de Socialistische Partij zou ontkennen.

In een rapport over de ISNA (pdf) vermeldde Merley in 2007 een flink aantal omstreden uitspraken van Badawi. De Canadees noemde de hoofddoek “een bevel van Allah aan moslimvrouwen” die in een eventuele islamitische staat verplicht zou worden opgelegd. Hij preekte over “zionistische lobby’s die het Witte Huis, het Congres, alles controleren”. Hij liet zich nogal dubbelzinnig uit over zelfmoordaanslagen. “Zelfmoord uit wanhoop is niet acceptabel… Je leven offeren in een militaire situatie is anders en kan heldhaftig zijn als er geen andere manier is om verzet te plegen… Het doden van burgers moet worden vermeden indien mogelijk maar niet iedereen zonder uniform is een burger.” Merley: “Zo’n uitspraak kan gemakkelijk worden geïnterpreteerd als een rechtvaardiging voor zelfmoordaanslagen door ze te als “een militaire situatie’ te benoemen.” Badawi zei overigens wel dat islamgeleerden aanslagen op schoolbussen met kinderen unaniem veroordeelden.

De afgelopen jaren heeft Badawi zich gespecialiseerd in de dawah (het verkondigen van de islam) en het spreken voor bekeerlingen in Westerse landen. In dat kader was ook eerdergenoemd optreden op de Nationale Bekeerlingendag. Het was niet zijn eerste bemoeienis met “nieuwe moslims” in Nederland. In december 2009 haalde Jacob van der Blom, de huidige voorman van De Middenweg, hem al eens naar Nederland. Van der Blom’s Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM) en website OntdekIslam organiseerden een mentorcursus, gericht op het begeleiden van nieuwe moslims. Speciale gast was “de Canadese, charismatische spreker Jamal Badawi”. De cursus kwam tot stand in samenwerking met de Native European Muslim Assembly (NEMA), aldus de aankondiging op Ontdekislam.

Deze NEMA is, aldus de eigen website, verbonden met de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE, de Europese koepelorganisatie van de Moslimbroeders), en noemde zich bij eerdere gelegenheden een subcomité van de dawah-afdeling van de FIOE. NEMA organiseerde diverse kampen voor Europese bekeerlingen, die ook door Nederlandse “nieuwe moslims” werden bezocht, en waar Badawi als spreker optrad.

In oktober 2011 ging een Nederlandse delegatie naar een islamkamp in Cairo, waar behalve Badawi ook andere bekende Moslimbroeders lezingen hielden, zoals Fadel Soliman en de om zijn antisemitische uitspraken beruchte Salah Soltan. Badawi en Soliman waren eveneens de belangrijkste sprekers tijdens het islamkamp 2012 in Tunesië, waaraan Van der Blom met een groep Nederlandse bekeerlingen deelnam. Na deze conferentie was hij enkele jaren “trustee” (bestuurslid) van de NEMA. Van der Blom ontkent overigens met klem dat hij en zijn centrum onderdeel zijn van de Moslimbroeders. Zelf zie ik het anders, zoals ik in december 2014 schreef toen actualiteitenrubriek Nieuwsuur uitgerekend De Middenweg opzocht tijdens een reportage over “gewone moslims”.

De bemoeienis van de Moslimbroeders met de Europese islamkampen blijkt ook uit het NEMA-verslag van een mede door Van der Blom bijgewoonde trainingscursus in Koeweit, in februari/maart 2010. Aanwezig was namelijk ook de Libische sheik Wanis al-Mabrouk, die werd omschreven als hoofd dawah van de Europese moskeekoepel FIOE. Van de partij was verder NEMA-voorzitter Hany Eldeeb. Lezingen waren er van Soliman en van de Koeweitse Moslimbroeder Tareq Suwaidan.

Mochten er Kamer- of raadsvragen komen over het komende bezoek van Badawi, dan kan ik nu alvast namens minister Wouter Koolmees en burgemeester Ahmed Aboutaleb het antwoord geven. Het optreden van Badawi valt binnen de hier heersende vrijheid van meningsuiting, die immers ook geldt voor mensen die betrokken zijn bij bewegingen die we niet zo zien zitten. De kans dat Badawi tot jihad zal oproepen is nul komma nul, want jihad past niet in de op dawah gerichte strategie die de Moslimbroeders in het Westen hanteren.

Als er dan toch Kamervragen moeten komen, dan zou ik ze eerder stellen aan minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus, die verantwoordelijk is voor het werk van de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV). Deze NCTV belegde onlangs een “expertbijeenkomst dreiging, polarisatie, verharding en rechtsextremisme” in Centrum de Middenweg. Op zich vind ik het niet vreemd dat de NCTV zich bezighoudt met mogelijk geweld vanuit extreem-rechts — de club is namelijk opgericht om alle vormen van extremisme te volgen en te bestrijden. Maar waarom huurden de volgelingen van NCTV-chef Pieter-Jaap Aalbersberg geen onafhankelijk zaaltje, maar gingen ze uitgerekend langs bij een beweging die volgens de AIVD weliswaar “thans geen feitelijke dreiging vormt voor de democratische rechtsorde of nationale veiligheid.”, maar waarvan de activiteiten volgens diezelfde AIVD “op de lange termijn een risico zouden kunnen vormen voor de democratische rechtsorde in Nederland”.

Aanvulling (5 maart): Jamal Badawi zal op 10 maart een lezing geven in de Blauwe Moskee in Amsterdam, een andere met de Moslimbroederschap verbonden moskee. Het onderwerp is: “Gelijkheid versus gelijkwaardigheid”, over de positie van man en vrouw in de islam.

Yassin Elforkani (rechts) in mei 2010 op de FION-conferentie in Amsterdam. Links Salah Soltan. Tussen hen in FION-bestuurslid Jacob van der Blom.

Ondanks eerdere ontkenningen blijkt de bekende Nederlandse imam Yassin Elforkani actief te zijn geweest voor de Federatie van Islamitische Organisaties in Nederland (FION), de Nederlandse afdeling van de Europese Moslimbroederschap. Een Arabischtalig verslag van een in mei 2010 in Amsterdam gehouden FION-conferentie omschrijft Elforkani als FION-lid. In de “wij”-vorm spreekt Elforkani in de reportage over plannen om in 2011 een tweede conferentie te houden.

Het verslag uit 2010 met de uitspraken van Elforkani is terug te vinden op de Tunesische nieuwssite Turess, dat het overnam van El Fajr News, een aan Ennahda (de Tunesische Moslimbroeders) verbonden website. De verslaggever was Abdeladi Ragad, destijds journalist bij Radio Nederland Wereldomroep.

In het verleden heeft Elforkani altijd zijn betrokkenheid bij de FION met grote stelligheid ontkend, onder meer in 2015, in een vraaggesprek met Vrij Nederland. Interviewer Greta Riemersma vroeg hem: “Bent u betrokken bij de FION, de Federatie Islamitische Organisaties Nederland, die de Nederlandse tak van de Moslimbroeders zou zijn?”

Elforkani antwoordde: “Nee, daar ben ik nooit bij betrokken geweest.”

Riemersma: “U was in 2010 wel op een congres van de FION.”

Elforkani: “Ja, daar was ik, Carel Brendel heeft erover geschreven. Hij hanteert de volgende redenering: een krokodil komt een aap tegen, ze praten met elkaar en dus zijn de krokodil en de aap hetzelfde. Ik was op dat congres om te horen wat daar gaande is. En als ik voor de Moslimbroeders zou zijn, zou ik dat zeggen. Waarom zou ik dat verbergen?”

Rond de FION-conferentie was vooraf de nodige deining in verband met de mogelijke komst van van een aantal internationale kopstukken van de Moslimbroederschap. Ook waren er vraagtekens over de samenwerking met de International Support Organisation die onder leiding stond van Yusuf al-Qaradawi, de geestelijk leider van de Moslimbroeders. Desondanks bleven de Nederlandse media weg bij de FION-conferentie over interreligieuze dialoog.

Het uitgebreide verslag van Ragad gaat in de allerlaatste alinea in op de ophef. De letterlijke tekst luidt: “Yassin Elforkani, lid van de Federatie van Islamitische Organisaties in Nederland die de conferentie organiseerde, in samenwerking met de International Support Organisation waarvan al-Qaradawi president is: ‘Wij zijn uiteindelijk geslaagd in het organiseren van deze conferentie, ondanks de brede controverse er omheen en ondanks ook dat ze niet het niveau bereikte waarnaar wij streefden. Maar wij zullen volgend jaar streven naar succes wat betreft het niveau van samenwerking en opkomst.’ ”

Elforkani’s optreden viel destijds al op omdat hij een regelende rol speelde toen een van de gastsprekers, de omstreden Egyptische prediker Salah Soltan, door de evangelische anti-islam-activist Ben Kok werd geïnterviewd over antisemitische uitspraken op een tv-zender van Hamas.

Minister van Binnenlandse Zaken Donner meldde in 2011 op grond van AIVD-onderzoek dat de FION onderdeel is geweest van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), de koepelorganisatie van de Europese Moslimbroeders. De AIVD noemde het FION-congres in Amsterdam expliciet als een activiteit van de Nederlandse Moslimbroeders.

Een tweede FION-conferentie is er nooit meer gekomen, mede als gevolg van onderlinge ruzies binnen de Nederlandse Moslimbroeders. Voorzitter Yahia Bouyafa trok in 2011 zijn organisatie terug uit de Europese moskeekoepel en verdween ook uit de door hem opgerichte vastgoedorganisatie Europe Trust Nederland (ETN). Elforkani gaf van 2010 tot 2013 leiding aan ETN, dat onder meer eigenaar is van de door Bouyafa opgerichte Blauwe Moskee in Amsterdam. Bij zijn vertrek als bestuurder van beide stichtingen verklaarde Elforkani (die op 1 januari 2010, bijna vijf maanden voor bovengenoemd congres, was aangetreden als ETN-voorzitter) tegen de Volkskrant, dat hij degene was die had “gestreden om de ideologie van de Moslimbroeders buiten de Blauwe Moskee-deur te houden”.

In een reactie op Twitter bestrijdt Elforkani de inhoud van Ragad’s verslag. “Ik ben nooit woordvoerder geweest en (heb) ook nooit bestuurlijke verantwoordelijkheid gehad bij de FION.” Het verslag van de Wereldomroep-journalist zegt overigens niet dat Elforkani FION-bestuurslid was, en zelf heb ik dat laatste evenmin ooit beweerd op mijn weblog. In een tweede tweet erkent Elforkani wel dat hij organisator was van het congres. “Mijn bureau (Yanda Groep, CB) voerde de opdracht uit.”

PS: De link naar het Arabischtalige verslag van de FION-conferentie staat op de website van de Franse ex-Moslimbroeder Mohamed Louizi in een recent blog over Naïma Ben Yaïch, een prominent lid van de Marokkaanse tak van de Moslimbroeders. Ben Yaïch was een van de sprekers op de FION-bijeenkomst. In januari 2018 bracht Ben Yaïch een nieuw bezoek aan Nederland, waarbij ze de Islamitische Universiteit Rotterdam, de Essalam Moskee in Rotterdam, de Vereniging Ettaouhid in Rotterdam en Stichting Dar el Huda van de Amsterdamse imam Abdelilah el Amrani bezocht.

PS 2: Naar aanleiding van Elforkani’s ontkenning schreef ik in 2015 een ingezonden brief naar Vrij Nederland.