CarelBrendel.nl

De Palestijnse Gemeenschap Nederland (PGNL) – een koepel van acht Palestijnse organisaties rond de pro-Hamas-activist Amin Abou Rashed – is de belangrijkste organisator van de bijna wekelijkse straatdemonstraties rond Gaza. Als trouwste bondgenoot fungeert Avrupa Genclik Dernegi (AGD), de jeugdorganisatie van de Saadet Partij, de conservatieve vleugel van Milli Görüs in Turkije.

Zo om de veertien dagen trekt een bonte stoet betogers met Palestijnse vlaggen door een stad in Nederland. Meestal gaat dat te voet, in enkele gevallen toeterend per auto of op de motor. Uitgedost met Palestijnse sjaals en gewapend met spandoeken scanderen ze hun leuzen (“Free Free Palestine!” “From the River to the Sea!” “Intifada!). Sommigen hullen zich in militaire Hamas-outfit, dragen portretten mee van beruchte terroristen of zwaaien met de vlag van terreurbeweging PFLP. De ordebewakers van de optochten treden er niet tegen op, maar reageren wel assertief op kritische omstanders  of als lastig beschouwde persfotografen.

Na 16 maanden krijgen de Gaza-betogingen nog maar weinig ruimte in de media – laat staan dat er aandacht is voor de vraag wie deze demonstraties organiseren. Om op die laatste vraag een antwoord te krijgen heb ik de oproepen voor meer dan vijftig betogingen doorgenomen. Voor de sit-ins op stations en ad hoc demonstraties rond universiteiten circuleren meestal geen flyers. De gezamenlijke oproepen gelden met name voor grote “landelijke marsen”, “nationale demonstraties”  en “autostoeten”.

De flyers geven daarom vooral inzicht in het actiewezen rond de grotere straatdemonstraties. Wie bereiden de betogingen voor, melden ze aan bij de overheid, roepen er toe op en/of bevelen ze aan bij hun achterban? De conclusie is dat twee organisaties als belangrijkste aanjager fungeren van de Gaza-demonstraties.

Op 53 flyers voor Gaza-betogingen staat het logo en de naam van PGNL, de Palestijnse Gemeenschap Nederland, een koepel van acht Palestijnse organisaties waarvan de eenarmige pro-Hamas-activist Amin Abou Rashed de bekendste vertegenwoordiger is. Deze PGNL fungeert als de afdeling Nederland van de politieke tak van Hamas in Europa. Daarover straks meer. 

Avrupa Gençlik Dernegi (AGD) is de Europese jeugdorganisatie van de Turkse Saadet Partisi (Gelukzaligheid Partij), die vindt dat de AK Partij van president Erdogan en de Europese Milli Görüs-organisatie in Keulen te veel concessies doen aan de Europese cultuur. AGD Nederland trok 37 keer op met PGNL. Verderop meer over de AGD.

De Federatie Islamitische Organisaties (FIO) is een Haagse moskeekoepel en lid van K9, een verbond van negen moskeekoepels die zich regelmatig uitspreken over politieke kwesties. De FIO ondersteunde achttien oproepen van PGNL en AGD. Hoewel de FIO achttien keer samen met pro-Hamaskoepel PGNL aan demonstraties deelnam, begon de Haagse moskeevereniging onlangs een kort geding tegen De Telegraaf omdat de krant de FIO ten onrechte in verband zou hebben gebracht met Hamas.

De andere K9-leden houden zich afzijdig van de Gaza-demonstraties met uitzondering van de Haagse SIOR Haaglanden en de Rotterdamse SPIOR die in december 2023 eenmalig een oproep ondersteunden. Eenmalig was ook de deelname van de Turkse Islamitische Culturele Federatie (TICF), een van de twee verbanden van de Turkse staatsmoskee-organisatie Diyanet, aan een Gaza-protest.

De Rotterdamse moskee De Middenweg staat op 17 demonstratie-oproepen. Het gebouw van De Middenweg werd aangekocht door Europe Trust Nederland, de vastgoedtak van de Moslimbroeders (MB), met geld van Qatar Charity. Middenweg-oprichter Jacob van der Blom was bestuurslid van enkele MB-organisaties en ontmoette geestelijk leider Yusuf al-Qaradawi op een internationale conferentie van MB-geleerden. Van der Blom ontkende alle banden met de MB voor een parlementaire enquête commissie en was verontwaardigd over de ondervraging door de Kamerleden.

De naam van Utrecht4Palestine, een lokale coalitie van Palestina-activisten, staat op 17 flyers. Ook andere lokale groepen ondersteunen met regelmaat de landelijke demonstraties, zoals Brabant For Palestine (12 keer), Zwolle4Palestine (11 keer), de Rotterdamse Palestina Coalitie (RPC, 8 keer) en Eindhoven4Palestine (7 keer). Andere lokale groepen, bijvoorbeeld Amersfoort4Palestine en Friesland4Palestine hielden het bij één deelname.

Hoewel extreemlinkse groepen nadrukkelijk aanwezig waren bij de Palestina-acties aan de Nederlandse universiteiten is hun rol als organisator van landelijke demonstraties beperkt. De Internationale Socialisten (IS) ondertekenden zeven oproepen voor Palestina-demonstraties. Deze trotskisten steunen al langer de strijd van Hamas. In 2004 organiseerden ze een herdenking van de door Israël geliquideerde Hamas-leider Ahmed Yassin en in 2011 deden ze mee met de Nederlandse Gazaboot van Abou Rashed. Platform Stop Racisme, een mantelorganisatie van IS, ondertekende één oproep. De antizionistische Joodse splintergroep Erev Rav nam vijf keer deel.

De Communistische Jongerenbeweging (CJB), jeugdafdeling van de stalinistische NCPN, staat op één flyer. Hetzelfde geldt voor ROOD en De Socialisten, een radicale afsplitsing van de SP. Eenmalig was ook de ondertekening van een flyer door Vakbondsleden Solidair met Palestina, waarin FNV-leden ijveren voor een hardere vakbondskoers tegen Israël.

Ondanks eerdere samenwerking, onder meer in een comité voor de vrijlating van Abou Rashed, ontbreken de namen van Revolutionaire Eenheid en Samidoun Nederland onder de oproepen. (Afdelingen van) gevestigde partijen staan evenmin op de flyers, zelfs niet van DENK en de Partij voor de Dieren, die gelden als de twee meest Hamas-vriendelijke partijen in het Nederlandse parlement.

Andere oproepers tot de Palestina-betogingen zijn de Rotterdamse jongerengroep Friends of Handala (acht keer) en de voor boycot van Israëlische producten ijverende organisaties Laat Gaza Leven (elf keer) en BDS Nederland (zes keer).

Eén keer op de meer dan 50 bestudeerde flyers staat Protest Alliance Watch (PAW), een zelfbenoemde ordedienst bij Palestina-demonstraties. PAW riep in juli 2024 op tot deelname aan een End The Genocide-mars in Leiden. In oktober 2024 kreeg PAW negatieve publiciteit nadat geüniformeerde leden intimiderend zouden hebben opgetreden tegen omstanders van een stationsprotest. Sinds die tijd wordt weinig meer van PAW vernomen.

Palestijnse Gemeenschap Nederland, onderdeel van Hamas Europa

Tot zijn arrestatie in juni 2023 was Amin Abou Rashed de gezichtsbepalende figuur van PGNL. Abou Rashed was betrokken bij de oprichting van de Palestijnse koepel en aanwezig bij zowat alle betogingen en activiteiten, totdat de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) de Leidschendammer oppakte als verdachte van het financieren van terreurorganisatie Hamas.

Na bijna een jaar kwam Abou Rashed, mede om medische redenen, op vrije voeten in afwachting van zijn proces. Het openbaar ministerie vervolgt hem omdat hij als vrijwilliger van de hulpstichting ISRAA meer dan 11 miljoen euro heeft overgemaakt naar Hamas-organisaties op de sanctielijst terrorisme. Een van de voorwaarden voor zijn vrijlating was dat Abou Rashed zich niet meer zou bemoeien met Palestijnse zaken. Met deze bepaling heeft hij nogal moeite want de Nederlands-Palestijnse voorman is bij enkele demonstraties gesignaleerd. Meer informatie vindt u op het blog van Kees Broer, die alle openbare rechtszittingen tegen Abou Rashed heeft bijgewoond.

Amin Abou Rashed werd geboren in 1967 in het Palestijnse vluchtelingenkamp Yarmouk bij Damuscus. In 1986 verloor hij zijn rechterarm tijdens de Libanese burgeroorlog, waarin iedereen met iedereen vocht, ook het Israëlische leger tegen Palestijnse strijdgroepen. Abou Rashed kwam in 1992 als vluchteling naar Nederland en werd enkele jaren later tot Nederlander genaturaliseerd.

In de eerste jaren stond hij vooral bekend onder zijn schuilnaam Amin Abou Ibrahim. Die naam dook op in de Verenigde Staten in een justitieel onderzoek naar de wegens financiering van Hamas veroordeelde Holy Land Foundation (HLF). Amin’s handtekening stond op een door hem opgestelde lijst van Europese hulporganisaties die betrokken waren bij de Hamas-financiering. Na deze vondst zetten zowel de Amerikaanse als de Nederlandse overheid in 2003 de hulpstichting Al-Aqsa, waar Abou Rashed als vrijwilliger actief was, op de sanctielijst terrorisme.

Met zijn Palestijns Platform Mensenrechten en Solidariteit (PPMS) werkte “Abou Ibrahim” in 2007 in Rotterdam vervolgens mee aan de vijfde editie van de Palestinians in Europe Conference, de jaarlijkse landdag van Hamas-gezinde Palestijnen. In dat jaar wist hij oud-premier Dries van Agt te strikken als spreker op deze Hamas-conferentie. Hamas-leider Ismail Haniyeh kreeg geen inreisvisum en sprak zijn volgelingen toe via een videoverbinding.

Meer bekendheid onder zijn echte naam kreeg Amin Abou Rashed in 2010 als organisator en opvarende van het eerste, door Hamas en Moslimbroeders opgezette Gaza Flotilla. Een jaar later leidde hij de aankoop en uitrusting van een Nederlands-Italiaanse boot als onderdeel van een tweede Gaza-vloot. Journalisten van onder meer Trouw en Joop (BNN/Vara) weigerden echter mee te varen vanwege de geheimzinnigheid rond de rol van Abou Rashed. Uiteindelijk liep de hele onderneming op niets uit na een ingreep van de Griekse regering.

In 2012 leidde Abou Rashed een konvooi van de Al Wafaa Campaign naar Gaza. Bij aankomst was er een bijeenkomst met “vechter” Haniyeh, die “vechter” Abou Rashed en andere Europese leiders van Hamas in Europa in het zonnetje zette. Een reportage van de huldiging verscheen op de website van Het Palestijnse Huis, inmiddels in Nederland de belangrijkste organisatie van Abou Rashed.

De Al-Wafaa Campaign, een coalitie van Europese hulporganisaties, ging zich vanaf 2013 richten op de hulp van Palestijnen in Syrië en Libanon. Vrijwel alle coalitieleden werden eerder als Hamas-financiers genoemd in de HLF-affaire. De Nederlandse deelnemer was de Rotterdamse Stichting ISRAA, waar Abou Rashed de dagelijkse leiding in handen had.

Eveneens in 2013 zette de Israëlische regering Abou Rashed op een lijst van organisaties en personen die samen de Hamas-organisatie in Europa (pdf) zouden vormen. Op de zwarte lijst kwamen ook andere metgezellen van de Gaza-vloot, de Al-Wafaa Campaign en de Palestinians in Europe Conference, zoals Majed al-Zeer, Mohammed Hannoun, Adel Doghman en Mazen Kahel.

In mei 2016 kondigde Het Palestijnse Huis de oprichting aan van de Palestijnse Gemeenschap Nederland (PGNL), een koepel van acht verenigingen. Naast Het Palestijnse Huis traden onder meer organisaties van Palestijnse jongeren, arbeiders, advocaten en scouts toe tot het nieuwe verband. Abou Rashed speelde een hoofdrol bij deze voorbereidingen.

De oprichting van de PGNL had alles te maken met de plannen van de Palestinians in Europe Conference om in het voorjaar van 2017 opnieuw in Rotterdam bijeen te komen.  In december ging de officiële uitnodiging uit voor dit congres, ondertekend door het Palestinian Return Centre (een Hamas-frontgroep in Londen), Het Palestijnse Huis en de PGNL. Helemaal gesmeerd liepen de voorbereidingen niet, want de PLO-gezinde eerste PGNL-voorzitter Amer Kaddoura maakte bezwaren tegen “Abou Rashed en zijn meute” die de PGNL “naar een politieke en sektarische richting” (lees: een pro-Hamas richting) zouden voeren. De ruzie liep hoog op, bestuurders ontsloegen elkaar en schrapten elkaar in het handelsregister, maar uiteindelijk trok de pro-Hamas-stroming aan het langste eind. Na interne verkiezingen kwamen er een nieuwe leiding met onder anderen Abou Rashed en Ahmad Skineh, de voorman van de Palestijnse jongeren. Skineh leidde het organisatiecomité voor de Rotterdamse conferentie en is inmiddels opgeklommen tot secretaris van de Palestinians in Europe Conference, waarvan  Abou Rashed tegenwoordig de voorzitter is.

De administratieve chaos bij PGNL was inmiddels zo groot dat in de loop van 2018 een nieuwe stichting Palestijnse Gemeenschap Nederland werd opgericht. Voorzitter is Ayman Nijmeh, secretaris is Skineh. Net als bij Al-Aqsa en Stichting ISRAA zit Abou Rashed officieel niet in dit bestuur, hoewel hij in 2022 op een inmiddels verdwenen pagina van de PGNL-website wel degelijk als bestuurslid werd aangeduid.

De band tussen PGNL en de Palestinians in Europe Conference is zeer nauw. Dat blijkt niet alleen uit de hoofdrol van Abou Rashed en Skineh. Op een lijst van aangesloten organisaties (“partners”) staat ook PGNL. Op de ledenlijst staat verder de Palästinensische Gemeinschaft in Deutschland (PGD). Nadat de Duitse overheid als reactie op 7 oktober alle activiteiten van Samidoun en Hamas verbood, volgden er in november 2023 huiszoekingen bij PGD-leden, die volgens de Duitse media als “Hamas-aanhangers” werden aangeduid.

De Verfassungsschutz is in zijn jaarverslagen altijd duidelijk geweest over de Palestinians in Europe Conference. De Duitse geheime dienst beschouwt de jaarlijkse conferenties als “de belangrijkste propagandabijeenkomst van Hamas in Europa”. Voor de Israëlische autoriteiten was al langer duidelijk dat deze conferentie onderdeel is van de Europese organisatie van Hamas. Maar ook de PLO is ervan overtuigd dat het om een Hamas-conferentie gaat. We zagen al eerder de waarschuwingen van de Nederlandse PLO-voorman Kaddoura. Bij de laatste Palestijnse conferentie, in 2023 in Malmö, waarschuwden PLO-leiders opnieuw dat de bijeenkomst was georganiseerd door Hamas dat er op uit zou zijn om verdeeldheid te zaaien onder de Palestijnen.

Kort na de bijeenkomst in Malmö viel de FIOD bij Abou Rashed binnen. De Hamas-gezinden moesten het na 7 oktober zonder hun belangrijkste leider doen. De ruim 50 door PGNL georganiseerde demonstraties laten zien dat het hun aardig gelukt is. Daarbij is de Palestijnse koepel er ook in geslaagd om haar banden met de Europese Hamas-lobby onder de radar van de Nederlandse media te houden.

Daar leek even verandering in te komen toen de Israëlische minister van diaspora Amichai Chikli kort na de rellen rond het bezoek van de voetbalclub Maccabi Tel Aviv een rapport rondstuurde waarin hij suggereerde dat de PGNL de de Jodenjacht in de straten van Amsterdam zou hebben aangestuurd. Het rapport was slecht onderbouwd en rammelde aan vele kanten, met name de bewijsvoering rond de Jodenjacht. Blogger Kees Broer schreef: “… het rapport (geeft) geen eenduidige bewijzen, dat de november 2024 pogrom door PGNL is georganiseerd. Het is zelfs niet zeker of de activisten van PGNL in het centrum van Amsterdam waren toen de pogrom plaats vond.”

Wat wel klopte in het Chikli-rapport is dat PGNL onderdeel is van de Europese Hamas-lobby. Maar dat raakte ondergesneeuwd in de verontwaardiging over de ongewenste Israëlische inmenging in de Nederlandse politiek en de onterechte beschuldigingen rond de Jodenjacht. In Trouw (2 december 2024) kreeg PGNL-voorzitter Nijmeh alle ruimte om de banden met Hamas als “totale onzin” af te doen. Zo profiteert de Hamas-lobby aardig van het gebrek aan kennis en nieuwsgierigheid bij de Nederlandse media.

AGD Nederland, onderdeel van de conservatieve vleugel van Milli Görüs

De grootste bondgenoot van PGNL bij de straatdemonstraties is Avrupa Gençlik Dernegi (AGD Nederland), de Europese Jongerenorganisatie van de Saadet Partisi, de oerconservatieve vleugel van de Milli Görüs-beweging. De samenwerking is opmerkelijk want vóór 7 oktober was AGD een totaal onbekende in het wereldje van de Palestina-activisten.

AGD is volgens de eigen website “een door jongeren opgerichte organisatie voor jongeren en voor iedereen die zich jong voelt. Want deze organisatie is zich bewust van haar verantwoordelijkheden ten opzichte van de mens, dier en het milieu”. Verwijzingen naar de religieuze of politieke affiliatie van AGD ontbreken. Wie verder zoekt ontdekt echter eerbewijzen voor Milli Görüs-oprichter Necmettin Erbakan en banden met de Saadet (Gelukzaligheid) Partij. In deze kleine Turkse partij zit dat deel van de Milli Görüs-aanhang die vindt dat president Erdogan en zijn AKP “te gematigd” zijn en afdwalen van de islamistische en anti-Westerse ideologie van grondlegger Erbakan. De verhoudingen met IGMG, de Milli Görüs-organisatie in Europa, zijn nogal koel. AGD en Saadet Partij rijden IGMG in de wielen bij hun pogingen om in West-Europa salonfähig te worden.

In landen als Oostenrijk en Duitsland speelt de AGD nauwelijks een rol bij de Palestina-protesten. Het lijkt er op dat de Nederlandse AGD niet vanuit het hoofdkwartier in Wenen wordt aangestuurd, maar dat de innige samenwerking met PGNL specifiek voor Nederland is. Samenwerking tussen Milli Görüs-volgelingen en Hamas-lobbyisten is ideologisch wel verklaarbaar. Milli Görüs is de Turkse variant op de Moslimbroederschap. De strijd tegen het zionisme is een centraal onderdeel van de ideologie van de antisemitische oprichter Erbakan.

Inmiddels hebben AGD-afdelingen al bij 37 demonstraties samengewerkt met PGNL. Flyers van Gaza-demonstraties worden opgesierd met de leus #dreamanewworld, het motto van AGD. PGNL- en AGD-delegaties gingen samen buurten bij de Tweede-Kamerfractie van DENK en legden een kennismakingsbezoek af bij de nieuwe Rotterdamse burgemeester Carola Schouten.  

Opmerkelijk is verder dat AGD Nederland zich heeft aangesloten bij een nieuwe Moslim Alliantie Nederland, samen met Muslim Rights Watch Nederland en Ummah Project – twee clubs die er om bekend staan met krachtige taal de doeleinden van de politieke islam te bevorderen.