Hama(a)sstad

Door Carel Brendel, 4 januari 2017

Amin Abou Rashed spreekt de vrijwilligers toe, Achter de bestuurstafel Majed Al-Zeer (rechts) en Ahmad Skineh.

Amin Abou Rashed spreekt de vrijwilligers toe, Achter de bestuurstafel Majed Al-Zeer (rechts) en Ahmad Skineh.

UPDATE: Apotheker uit Aleppo leidt organisatiecomité

In april houdt de Europese achterban van Hamas voor de 15e keer zijn jaarlijkse conferentie. De Palestinians in Europe Conference doet voor de tweede keer Rotterdam aan. Bij de organisatie zijn minstens drie mensen betrokken die volgens Israël deel uitmaken van de Europese leiding van Hamas.

De Maasstad wordt volgend jaar mei voor één dag de Hamas-stad. De jaarlijkse Palestinians in Europe Conference (PEC) strijkt op 23 april neer in De Doelen in Rotterdam. De exacte datum en locatie werden vorige week bekendgemaakt op de Facebookpagina van de Nederlandse Palestina-activist Amin Abou Rashed.

De conferentie is bedoeld om het wij-gevoel onder Palestijnen in Europa te versterken. Elk jaar strijkt de PEC neer in een andere grote Europese stad. In 2016 was Malmö aan de beurt, in 2014 Berlijn. De conferentie deed in 2007 al eens Rotterdam aan, eveneens in congrescentrum De Doelen.

Een belangrijk thema voor de conferentie van volgend jaar is de honderdste verjaardag van de Balfour-verklaring, waarin de Britse minister van Buitenlandse Zaken Arthur James Balfour de stichting van een Joods nationaal tehuis in Palestina ondersteunde. Het Palestinian Return Centre (PRC) in Londen, de belangrijkste PEC-sponsor, ijvert er al enige tijd voor dat de Britse regering haar excuses aanbiedt voor de ‘beruchte verklaring’.

Het PRC omschrijft zichzelf als ‘een onafhankelijk adviesbureau dat zich richt op de historische, politieke en legale aspecten van Palestijnse vluchtelingen’. Volgens Steven Merley, een Amerikaanse kenner bij uitstek van de Moslimbroederschap, is het PRC echter een onderdeel van het Britse netwerk van Hamas en de Moslimbroeders. PRC-leiders zijn betrokken bij de Union of Good, een netwerk van organisaties die Hamas financieel ondersteunen, en bij de European Campaign to End the Siege of Gaza (ECESG), een van de organisaties achter de Gaza flotillas. Hamas-activisten en vooraanstaande Moslimbroeders zijn vaste prik op de sprekerslijst.

In december 2010 besloot de Israëlische regering het PRC tot onwettige organisatie te verklaren. De Israëli’s beschouwen het PRC als onderdeel van Hamas. Het besluit, genomen door de toenmalige minister van Defensie Ehud Barak, noemde de bemoeienis van PRC-activisten met de eerste Gazavloot. Het besluit verwees eveneens naar Palestijns-Europese conferenties, waar Hamas-leider Ismail Haniyeh de bezoekers per video had toegesproken. Het PRC noemt de berichten over banden met Hamas ‘onjuist en ongegrond’ en dreigde vorig jaar nog met juridische stappen tegen de Israëlische regering. Haniyeh sprak ook de Palestijnse conferentie van 2007 in Rotterdam per satellietverbinding toe, nadat de Nederlandse regering hem een inreisvisum had geweigerd. In De Doelen waren tweeduizend toehoorders onder wie oud-premier Dries van Agt, zelf een van de sprekers.

Het PRC werkt bij de organisatie samen met lokale Palestijnse groeperingen. De Nederlandse organisatie was in 2007 in handen van het Palestijns Platform voor Mensenrechten en Solidariteit (PPMS). Organisator van de conferentie, volgens een verslag van NRC Handelsblad (7 mei 2007), was PPMS-voorzitter ‘Amin Abu Ibrahim’. Deze naam dook in 2003 eveneens op in de rechtszaak tegen de Holy Land Foundation in Texas, die in de Verenigde Staten tot in de hoogste instantie is veroordeeld wegens grootscheepse financiering van Hamas-terreur.

Onder zijn echte naam, Amin Abou Rashed, werd de Hamas-activist breder bekend in 2010, toen hij een van de twee Nederlandse opvarenden was op een van de kleinere schepen van de eerste Gazavloot. Deze vanuit Turkije gesponsorde onderneming van Hamas en de Moslim Broederschap kreeg een bloedig einde toen het Israëlische leger ten koste van negen mensenlevens hardhandig ingreep op het Turkse vlaggenschip Mavi Marmara. Volgens Merley was Abou Rashed een leidende figuur in de organisatie van de eerste Gazavloot. Hij was ook organisatorisch betrokken bij latere pogingen om de Gaza-blokkade te doorbreken. Samen met Ibrahim Akkari, een andere veteraan bij de Nederlandse Moslimbroeders, regelde hij in 2011 de aankoop van een Nederlands-Italiaans schip voor de (mislukte) tweede Gazavloot.

Israël beschouwt Abou Rashed als onderdeel van het ‘hoofdkwartier van Hamas in Europa’, zo blijkt uit een regeringsbesluit van december 2013 waarin het Europese Hamas-netwerk tot illegale organisatie wordt verklaard. Op de lijst staan vijftien namen van organisaties en leiders. Onder hen is ook PRC-voorman Zaher Birawi, die begin dit jaar een lobbycursus voor Palestina-activisten verzorgde in een Rotterdamse moskee. Een andere door Israël genoemde PRC-prominent is algemeen directeur Majed Al-Zeer, ook al een van de sprekers in 2007 in Rotterdam.

Al-Zeer is ook volgend jaar een centrale figuur. Hij kwam in juni 2016 over uit Londen om te overleggen met de Nederlandse vrijwilligers die het evenement in Rotterdam voorbereiden. Deze bijeenkomst werd geleid door Al-Zeer, Abou Rashed en Ahmad Skineh, voorman van de Vereniging Palestijnse Jongeren in Nederland, de jeugdorganisatie van Abou Rashed.

De Nederlandse overheid zag in 2007 geen aanleiding de conferentie te verbieden. Eventuele pogingen om het Palestijnse samenzijn uit Rotterdam te weren lijken daarom bij voorbaat tot mislukking gedoemd. Een kritische benadering van de conferentie heeft vermoedelijk meer zin. De overheid kan bijvoorbeeld besluiten geen toegang te verlenen aan sprekers die hebben opgeroepen tot geweld en terreur, of aan antisemitische figuren die op Hamas-zenders verkondigden dat de Joden matses maken van het bloed van kinderen.

Onderdeel van een kritisch beleid is dat de gemeente Rotterdam afziet van officiële ontvangsten en afstand houdt van clubs die de conferentie steunen en promoten. Het is echter de vraag of er brede steun bestaat voor een dergelijke aanpak. In 2008 namen SP en GroenLinks in Rotterdam het initiatief voor een stedenband met Gaza. Doordat drie PvdA’ers op de valreep tegenstemden, haalde dit voorstel het net niet.

De islamitisch geïnspireerde partij Nida heeft een nauwere band met Gaza in haar programma gezet. Nida-leider Nourdin el Ouali was een van de docenten op bovengenoemde lobbycursus met PRC-leider Birawi. NIDA-leden (en ook DENK-voorman Tunahan Kuzu) scheepten zich in 2015 in voor een boottochtje over de Nieuwe Maas uit solidariteit met de Gazavloot.

Tanya Hoogwerf, gemeenteraadslid van Leefbaar Rotterdam, noemt het ‘onacceptabel’ dat de Hamasaanhangers haar stad hebben uitgekozen voor hun conferentie. “Wij hebben de toezegging gekregen van het college van burgemeester en wethouders dat tegen deze Hamas-conferentie zal worden opgetreden. Toen was nog niet duidelijk waar en wanneer het zou moeten plaatsvinden. Nu willen we weten hóé er wordt opgetreden, zeker nu we weten dat De Doelen, een door de gemeente gesubsidieerde instelling, er geen been in ziet de rode loper uit te gooien,” zegt Hoogwerf.

Het is overigens onbekend of Van Agt op 23 april op herhaling gaat, of dat actieve politici in Rotterdam het woord zullen voeren. De sprekerslijst is nog niet bekend.

Berucht antisemiet

De opvallendste spreker op de vorige Palestinians in Europe Conferentie, op 7 mei 2016 in Malmö, was Ikrima Sabri, voormalig grootmoefti van Jeruzalem. Hij is berucht om zijn antisemitische uitspraken, waarin hij onder meer de omvang van de Holocaust bagatelliseerde en de Protocollen van de Wijzen van Zion aanhaalde. Sabri stond aangekondigd als spreker op de conferentie in Rotterdam in 2007, maar op de valreep trok hij zijn visumaanvraag in. Na de conferentie maakte minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen bekend dat Sabri niet meer welkom was in Nederland. De komst van de ex-grootmoefti naar Malmö was voor twee linkse Zweedse parlementariërs aanleiding om zich terug te trekken als spreker op de conferentie van 2016.

Dit artikel verscheen in het Nieuw Israelietisch Weekblad (NIW) van 16 december 2016 en is een geactualiseerde bewerking van mijn weblog van 27 juli 2016.

UPDATE (4 januari): In mijn NIW-artikel verzuimde ik een vierde activist van het “Europese politburo” van Hamas te noemen, die indirect bij de Rotterdamse conferentie is betrokken. In januari 2016 stond de Council for European-Palestinian Relations (CEPR), samen met Abou Rashed, aan de wieg van de Vereniging voor Palestijnse Jongeren (VPJ). De oprichtingsvergadering, op 16 januari 2016 in een Haagse moskee van de Moslimbroeders, werd bijgewoond door CEPR-voorman Mazen Kahel. Zowel de CEPR als haar in Frankrijk wonende leider Kahel worden genoemd in het Israëlische regeringsbesluit over het “Hamas-hoofdkwartier” in Europa.

De voorzitter van de nieuwe VPJ heet Ahmad Skineh en is dankzij zijn studie farmacie de spreekwoordelijke apotheker uit Aleppo. In juni leidde hij samen met Abou Rashed een bijeenkomst van Nederlandse vrijwilligers. Skineh werd onlangs benoemd als voorzitter van het comité dat de conferentie voorbereidt. Abou Rashed treedt op als secretaris.