Radiodebat over herleving van islam bij tweede generatie moslims

Door Carel Brendel, 7 november 2012

Worden moslims van de tweede generatie religieuzer als gevolg van het negatieve klimaat rond de islam? Dat was de centrale vraag gisteravond in een discussie in het radioprogramma Dichtbij Nederland. Aanleiding was een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onder moslims in Nederland. De herlevende religiositeit onder vooral Marokkaanse jongeren was een van de uitkomsten. Mijn mening werd gevraagd naar aanleiding van een recent weblog, waarin ik vaststelde dat de opkomst van de Nederlandse taal onder jonge moslims niet heeft geleid tot het door sommigen gehoopte ontstaan van een ‘progressieve’ polderislam.

Een echte discussie werd het niet. Mijn ‘tegenstander’, de ondernemer en publicist Soufian el Kandoussi, viel na enkele minuten weg. Daardoor draaide het in de tweede helft uit op een tweegesprek met presentator Fouad Sidali. Voor hij uit de uitzending verdween, kon El Kandoussi nog wel kwijt dat volgens hem de negatieve aandacht alleen maar leidt tot groei van zijn religie. Conservatievere standpunten zijn daarvan een logisch gevolg, stelde hij. “De mensen verdiepen zich meer in de islam. Gaan op zoek op internet. Ze zien hoe de islam werkelijk is.”

Hier ben ik het dus volslagen mee oneens. In mijn reactie wees ik op de grote rol die de prediking— via websites en satellietzenders – vanuit het Midden-Oosten speelt in deze religieuze revival. Deze dawa-beweging — de islamitische tegenhanger van de christelijke missie en zending — boekt successen onder Marokkaanse jongeren en autochtone bekeerlingen. Daar zie ik een belangrijke oorzaak van de weer toenemende gelovigheid bij de tweede generatie.

Ik wees er op dat de religiositeit een stuk minder is onder hier wonende Afghanen en Iraniërs; groepen die ter plekke de islam ontdekten en zijn gevlucht voor de Taliban en de ayatollahs. Het propagandaverhaal van de fundamentalisten, over de in het Westen door ‘haatgolven’ bedreigde islam, strookt bovendien niet met de 450 moskeeën waar moslims in Nederland ongehinderd naar toe kunnen gaan.

Het item van Dichtbij Nederland kunt u hier beluisteren.

PS: De belangrijkste resultaten van het SCP-onderzoek staan hier, keurig samengevat door religiewetenschapper Martijn de Koning.