Zij hebben Tariq Ramadan, wij hebben Mohammed Enait
Door Carel Brendel, 7 april 2012
Ruim een etmaal voor de aanvang van het derde Nationaal Islamcongres in Amsterdam werd eindelijk het definitieve programma bekendgemaakt. Ondanks eerdere aankondigingen is het de organisatie niet gelukt om toonaangevende ‘sprekers uit de academische, politieke en journalistieke wereld, denktanks en maatschappelijke organisaties’ binnen te halen. De bekendste deelnemer aan het Grote Islamdebat — onder de titel Islamofobie ontsluierd — is namelijk Mohammed Faizal Enait. Hij is vooral bekend als de assertieve advocaat, die om religieuze redenen geen vrouwelijke handen wil schudden en weigert op te staan voor rechters. Het leverde hem uitnodigingen op voor praatprogramma’s, waar hij opviel door zijn controversiële gedrag. Enait liep bijvoorbeeld weg uit een uitzending van Jeroen Pauw en Paul Witteman omdat hij zich neerbuigend behandeld voelde door de twee ‘eliteracisten’ van de VARA. De advocaat maakte ook deel uit van het treurige legertje ‘advoclowns’ dat de ‘benadeelde partijen’ nadeel berokkende in het proces-Wilders.
Enait zal debatteren met de Vlaamse Amina Victoria Vandersteen en met Saoed Khadjé, docent bij het islaminstituut Dar-al-‘Ilm, de organisator van het islamcongres. Aan tafel zit verder Ineke van der Valk, die eerder dit jaar een weinig indrukwekkend rapport over islamofobie schreef. ‘Onder een oud-linkse saus zijn daarin interessante gegevens te vinden’, oordeelde Kustaw Bessems van De Pers, die de presentatie bijwoonde. Het Grote Islamdebat staat onder leiding van Erik de Baedts. Hij was ooit voorzitter van de PvdA in het Amsterdamse stadsdeel Zuideramstel, en in 2007 een van de kansloze mededingers in de titanenstrijd om het partijvoorzitterschap tussen Lilianne Ploumen en Jan Pronk.
Zo te zien is er geen enkele deelnemer gevonden die van plan lijkt om het veelgebruikte begrip ‘islamofobie’ te ontsluieren, en onomwonden aangeeft dat het is bedacht om inhoudelijke kritiek op de islam als racistisch weg te zetten. Niemand dus die ronduit durft te zeggen dat ‘Geert Wilders zich honderd keer genuanceerder uitdrukt dan al die bruggenbouwers en verzoeners, die islamcritici uitschelden voor nieuwe racisten, fascisten, hysterici, jacobijnen, beeldenstormers, Volksnationalisten en fundamentalistische secularisten’, om maar eens een expert over het onderwerp islamofobie te citeren.
Dan heeft het grote islamcongres in Le Bourget bij Parijs veel meer uitstraling. De organisatie hier is in handen van de Union des Organisations Islamiques de France (UOIF), de Franse afdeling van de Moslimbroederschap. Bij deze gisteravond begonnen vierdaagse worden volgens de Franse media tussen de 100.000 en 150.000 bezoekers verwacht. Je kunt veel zeggen over voormalig ‘bruggenbouwer’ Tariq Ramadan, maar beslist niet dat hij geen internationale allure heeft. Hij is de grote ster van deze islamontmoetingen.
Bij de aangekondigde sprekers — maar niet in het definitieve programma — staat ook mensenrechtenactiviste Tawakkul Karwan. Zij won vorig jaar de Nobelprijs voor de Vrede voor haar moedige optreden tijdens de recente volksopstand in Jemen. Met 32 jaar was zij tevens de jongste winnares uit de geschiedenis van deze prijs.
De Franse president Nicolas Sarkozy greep vorige week in door Yusuf al-Qaradawi, de vanwege zijn antisemitische haatpreken bekende geestelijk leider van de Moslimbroederschap, uit Frankrijk te weren. Daarnaast zette hij een streep door de komst van de Egyptische salafist Mahmoud al-Masri en vier minder bekende sprekers. Merkwaardig in dat licht was dat de komst van Salah Sultan (ook vaak gespeld als Soltan) gisteren kennelijk nog wel op het programma stond. Sultan is lid van Qaradawi’s International Union of Muslim Scholars (IUMS). Twee maanden geleden citeerde Sultan weer eens uit de Protocollen van de Wijzen van Zion. Eerder riep hij op om de Israëlische ambassadeur in Egypte te vermoorden en verkondigde hij voor een tv-zender van Hamas het antisemitische bloedsprookje over Joden die matses pleegden te maken van het bloed van christenen.
Op het definitieve programma van Le Bourget is Sultan niet meer terug te vinden. Heeft de organisatie hem op de valreep zelf geschrapt? Of had hij andere bezigheden, net als de Britse sjeik Haitham al-Haddad die zich afgelopen week terugtrok van het Nederlandse islamcongres om zich volledig te wijden aan de door hem zelf georganiseerde familiedagen in Leicester. Met als gevolg dat in Amsterdam sjeik Said Rageah het voornaamste boegbeeld in Amsterdam zal zijn.
Hoe het ook zij, vergeleken met de grote manifestatie bij Parijs is de bijeenkomst in Amsterdam zeer bescheiden. Het valt gelukkig nog mee met de omvang en de diepgang van de politieke islam in Nederland.