Media laks bij het doorprikken van zelfgemaakte mythe

Door Carel Brendel, 19 oktober 2011

Tijdens een autorit viel ik zaterdagmorgen in een discussie over het vermeende Iraanse moordcomplot tegen de Saoedische ambassadeur in Washington. Aan het woord kwam VS-deskundige Willem Post. Zijn gesprekspartner viel me op door een zeer eenzijdige anti-Amerikaanse kijk op de dingen. Aan het slot kreeg ik te horen dat het ging om politicoloog Peyman Jafari, die verbonden is aan de Universiteit van Amsterdam. Zowel bij de aan- als bij de afkondiging liet de presentator van de TROS Nieuwsshow weg dat Jafari een vooraanstaand lid is van de Internationale Socialisten (IS).

Op zich is het niet vreemd dat Jafari aan het woord komt in een dergelijke discussie. Hij is politicoloog en bovendien in Iran geboren. Maar de niets vermoedende luisteraar heeft wel het recht om te weten dat de man een prominente rol speelt bij de Internationale Socialisten, een trotskistische groepering die bekend staat als ‘de belangrijkste organisatie binnen socialistisch extreemlinks’. Het zou immers ook vreemd zijn als PvdA-prominent Ronald Plasterk in een praatprogramma zou worden aangekondigd als ‘bioloog’; of wanneer PVV-Kamerlid Fleur Agema aan een discussiepanel zou deelnemen als ‘architecte’.

Het is niet de eerste keer dat Jafari in de media opduikt als politicoloog zonder vermelding van zijn politieke functies. Op 20 februari verscheen hij voor een gesprek over Iran in Buitenhof, waar presentator Pieter Jan Hagens hem aankondigde als ‘schrijver’ en ‘politicoloog aan de Universiteit van Amsterdam’ (vanaf 21’20”). Jafari heeft ook een weblog bij de NOS. Ook hier wordt zijn politieke achtergrond niet genoemd.

In het geval van Jafari is het bijna systeem. Zo plaatste NRC Handelsblad op 7 september 2007 een artikel van twee ex-moslims, die niets wilden weten van het oorspronkelijke comité van ex-moslims van het toenmalige PvdA-raadslid Ehsan Jami. Over de schrijvers meldde de krant het volgende: “Peyman Jafari is politicoloog en Behnam Taebi doceert techniekfilosofie aan de TU Delft.” Jafari’s lidmaatschap van de Internationale Socialisten werd niet vermeld; ook niet dat Taebi namens de SP in de gemeenteraad van Delft heeft gezeten. Jafari verklaarde op een persconferentie in een Amsterdamse moskee, dat zijn IS-lidmaatschap in dit geval ‘totaal niet relevant’ was. Merkwaardig, omdat het juist zeer relevant was. Het ging om een bij uitstek politieke actie van een lid van een extreemlinks groepje, dat bij eerdere gelegenheden uitdrukkelijk solidair was met islamitische terreurbewegingen als Hamas en Hezbollah. IS-kopstuk Miriyam Aouragh hield bijvoorbeeld op 27 maart 2004 een zeer opruiende toespraak bij de herdenking van de door Israël geliquideerde Hamas-oprichter Achmed Yassin.

Aouragh wordt vaak aangekondigd als ‘antropologe’, eveneens met weglating van haar hoofdrol bij de Internationale Socialisten. Als ‘wetenschappelijk onderzoekster’ mocht ze bijvoorbeeld toetreden tot de Worldconnectors, de ontwikkelingshulplobby van Ruud Lubbers. Zonder informatie over haar politieke achtergrond werd ze ook opgenomen in de Round Table, een adviesraad van Oxfam Novib. Op 24 oktober 2008 ging Aouragh in Trouw los tegen PvdA-‘hardliner’ Ahmed Aboutaleb en andere ‘rechtse moslims in de linkse kerk’. Columniste Elma Drayer verzette zich tegen deze ‘ultralinkse klepkolder’. Ze schreef dat Aouraghs trotskistische connectie door de opinieredactie was weggelaten, zoals wel vaker gebeurt bij Internationale Socialisten. Trouw-hoofdredacteur Willem Schoonen betreurde dat laatste in een reactie op beide opiniestukken. “Het was beter geweest als ook haar politieke achtergrond was vermeld.”

Aouragh reageerde op het Allochtonenweblog woedend op Schoonens correctie. De hoofdredacteur zou aan ‘strawmanning’ doen. In dit geval zou juist de Trouw-redactie schuldig zijn aan het verzwijgen van haar politieke bezigheden. Ze had het artikel tegen Aboutaleb namelijk aangeboden als activiste bij Nederland Bekent Kleur (NBK) en de Internationale Socialisten. Het was een nuttige aanvulling want vanaf dat moment kon NBK-voorzitter René Danen helemaal niet meer uit onder de werkelijkheid, namelijk dat zijn antiracismeclub nauwe banden heeft met de Internationale Socialisten.

Is het onwil, onkunde of opzet? De Internationale Socialisten krijgen ruim baan op de VARA-opiniesite Joop, die in drie van de vier gevallen vaag blijft over hun politieke antecedenten. Maina van der Zwan, landelijk coördinator van de IS, schrijft er als ‘hoofdredacteur socialisme.nu’. Bart Griffioen is ‘hoofdredacteur De Socialist’. Wie in beide gevallen de moeite neemt om te googelen komt uit bij de Internationale Socialisten. Peyman Jafari is bij Joop — alweer — politicoloog en niets anders. Alleen over Pepijn Brandon staat duidelijk vermeld dat hij bestuurslid is van de Internationale Socialisten.

Dat ook vertegenwoordigers van extremistische groepen toegang krijgen tot het publieke debat is een essentieel onderdeel van onze vrijheid van meningsuiting. Maar het is uiteraard wel van groot belang dat hun achtergrond duidelijk wordt benoemd als ze een plek op het podium krijgen. De gang van zaken rond het Occupy-protest laat zien dat de gevestigde media hierin opnieuw tekortschieten. Dat de Internationale Socialisten het protest tegen de graaibankiers proberen te kapen— naast de zweverige Zeitgeist-beweging — is evident voor wie hun website regelmatig bezoekt.

De trotskistische bemoeienis blijkt ook uit de uitzending van Nieuwsuur van afgelopen zaterdag, dat een toespraak van Griffioen (opnieuw onduidelijk benoemd als ‘hoofdredacteur De Socialist’) in beeld bracht. Aan het slot van het Nieuwsuur-item kwam ook IS-lid Bram Wanrooij in beeld, die als ‘organisator’ voorspelde dat het Occupy-protest nog geruime tijd zal doorgaan. Ook in dit geval werd zijn politieke achtergrond niet genoemd.

De media willen ons doen geloven dat Occupy een apolitieke beweging is zonder duidelijke leiders. Ze doen kennelijk alles om deze zelfgemaakte mythe niet door te prikken.