CarelBrendel.nl

Een bont gezelschap van ambtenaren en managers van sportbedrijven trok in maart 2020 naar Qatar om in de aanloop van het WK voetbal de zakelijke banden met het organiserende land aan te halen. Politiek verantwoordelijk voor deze handelsmissie waren Sigrid Kaag (D66, minister van Buitenlandse Handel) en Bruno Bruins (VVD, minister voor Medische Zorg en Sport). Een opvallende deelnemer was de Nederlands-Palestijnse activist Amin Abou Rashed, topman van de politieke Hamas-lobby in Europa. Hij zit ruim vijf maanden in voorarrest als verdachte van het financieren van deze terreurbeweging.

Sinds 22 juni 2023 zitten de bekende Palestina-activist Amin Abou Rashed en een van zijn dochters in voorarrest. Ze worden verdacht van financiering van de terreurbeweging Hamas. “De man die al meer dan tien jaar wordt omschreven als ‘de Nederlandse fondsenwerver voor Hamas’ is nu ook daadwerkelijk opgepakt op die verdenking,” noteerde het AD. 

Eind september verlengde de rechtbank in Rotterdam het voorarrest. Het AD meldde dat Abou Rashed volgens het Openbaar Ministerie sinds 2014 6,1 miljoen euro heeft ingezameld. Het geld zou via ingewikkelde omwegen bij Hamas zijn beland.

Volgens zijn medestanders zit Abou Rashed onschuldig vast. Er zouden geen bewijzen zijn voor de financiering, alleen onterechte beschuldigingen vanuit Israëlische hoek. Een hartstochtelijke supporter van Abou Rashed is Majed al-Zeer, zijn voorganger als voorzitter van de Palestinians in Europe Conference.  De steun is niet verrassend want juist deze Palestijnse conferentie staat bekend als een bolwerk van Hamas-aanhangers in Europa.

Eind augustus schreef Al-Zeer een vlammend betoog op een Arabisch-Engelse website. Hoewel het onderzoek al zo’n anderhalf jaar liep, beweerde Al-Zeer dat de arrestatie een reactie was op een recente Palestijnse conferentie. Eind mei kwamen de Euro-Palestijnen bijeen in Malmö, omlijst door ophef in de Zweedse media, die uitgebreid ingingen op de link met Hamas.

Het artikel van Al-Zeer bevat één opvallende, voor de Nederlandse politiek mogelijk brisante passage. Ik geef de vertaling in het Engels via Google Translate. Al-Zeer zegt over Abou Rashed:

“He serves as an advisor to the Dutch government in several joints on the Palestinian issue and the affairs of Arab and Islamic minorities, and one of the glaring examples of this is the membership of Brother Amin Abu Rashid in the official delegation of the Kingdom of the Netherlands headed by a minister to visit Qatar during the preparation for the 2022 World Cup in order to exchange the benefit of the two countries to benefit from the global event, and Brother Amin Abu Rashid was the only Dutch figure from the Muslim, Arab and Palestinian minority who represented the Netherlands, and the Dutch delegation and Qatari hosts praised his performance.”

Even dacht ik dat Abou Rashed lid was van de Nederlandse delegatie, die vorig jaar onder sportminister Conny Helder bij de gastheren van het WK voetbal in Qatar vergeefs aandacht opeiste voor de One Love regenboogband. Maar bij nader onderzoek blijkt dat Al-Zeer zich in het jaartal vergiste. Want Abou Rashed nam wel deel aan een Nederlandse handelsmissie die in maart 2020 naar Doha reisde om deuren te openen voor bedrijven en organisaties uit de sportsector, verenigd in het Orange Sports Forum (OSF).

De missie kwam voort uit een samenwerkingsverband tussen bedrijfsleven en overheid via de ministeries van Buitenlandse Zaken (BuZa) en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Politiek verantwoordelijk voor de ambtelijke bemoeienis waren minister van Buitenlandse Handel Sigrid Kaag (D66) en sportminister Bruno Bruins (VVD).

Onder de kop “Succesvolle handelsmissie naar Qatar!” schreef het OSF op zijn website:

“Van 2 t/m 6 maart vond een succesvolle handelsmissie naar Qatar plaats, met 12 Nederlandse sport gerelateerde bedrijven. De missie stond in het teken van Sport, Innovatie en Vitaliteit en was onderdeel van een meerjarige publiek-private samenwerking tussen Nederlandse bedrijven, de Nederlandse ambassade in Qatar, het ministerie van VWS, het ministerie van BuZa en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Een van de highlights van het programma was het matchmaking event met diverse stakeholders uit Qatar die betrokken zijn bij de sport, zoals de Qatar Football Association, ministeries, projectontwikkelaars, de Qatar Foundation, Qatar Airways, Qatar Sports Investment, Qatar SportsTech, Aspire, et cetera. Dit gaf de deelnemers aan beide kanten ruim de mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan en om de marktkansen te bespreken. Het matchmaking event vond plaats bij de indrukwekkende Aspire Zone. Diezelfde dag werd ook een bezoek gebracht aan Admares, zij zijn betrokken bij diverse projecten in Qatar, waaronder de realisatie en exploitatie van drijvende hotels tijdens de FIFA World Cup.”

Tussen de bezoeken aan stadions in aanbouw, congressen en lokale sportleiders door werden de leden van de handelsmissie door een internationale vakbondsman bijgepraat over de arbeidsomstandigheden en mensenrechten in Qatar. “Het was goed om te horen dat er veel progressie wordt gemaakt op dit gebied.” Kortom, niets stond nog in de weg om de marktkansen te bespreken en goede zaken te doen rond het WK voetbal.

Uit OSF-beeldmateriaal en een video over de reis (o.a. op 1’00”, op 5’37”) blijkt dat Abou Rashed inderdaad deelnam aan de Nederlandse handelsmissie. De pro-Hamas-activist valt daarnaast te zien op foto’s bij een verslag van de Qatar Tribune over een receptie bij ambassadeur Frédérique de Man.

Abou Rashed werd pas in 2023 aangehouden als verdachte van Hamas-financiering. Maar al sinds 2010, toen hij deelnam aan het eerste Gaza Flotilla, hebben Nederlandse media met regelmaat geschreven over zijn prominente rol in de Europese lobby van Hamas. Hij was betrokken bij de op de sanctielijst geplaatste Al-Aqsa Stichting. Hij zat in de organisatie van door Hamas en de Moslimbroeders aangestuurde Gazavloten. Hij plaatste op zijn website een fotoreportage van een bezoek aan Gaza, waar hij en andere Europese Hamas-activisten een onderscheiding ontvingen van Hamas-leider Ismail Haniyeh.

De deelname van Abou Rashed aan de Nederlandse handelsmissie roept daarom diverse vragen op. Waarom werd deze Palestijnse activist toegevoegd aan een handelsmissie in Qatar? Wie nam het besluit om Abou Rashed als deelnemer uit te nodigen? Hadden de sponsorende ministeries geen idee dat ze iemand uitnodigden die volgens de media zeer actief was in het Europese netwerk van Hamas? Werden de deelnemers aan de handelsreis niet gescreend door de AIVD?

Ook Al-Zeer’s beschrijving van Abou Rashed als “adviseur van de Nederlandse regering” roept vragen op. Bedoelt hij daarmee het feit dat Abou Rashed diverse keren zijn zegje mocht doen over Palestina in de Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken? Of adviseerde hij de Nederlandse overheid ook over de omgang met moslims, zoals Al-Zeer suggereert?

Vanochtend heb ik over deze zaak een aantal vragen voorgelegd aan het ministerie van Buitenlandse Zaken.

In het voorjaar van 2020 verscheen er op de Facebook van de Council of European Muslims (CEM) een uiteenzetting, die uitgebreid inging op de geschiedenis van deze organisatie, en een keurige opsomming gaf van al haar onderdelen en instellingen. De CEM was kort daarvoor in het leven geroepen als voortzetting van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), die door vriend en vijand en ook door Nederlandse ministers van Binnenlandse Zaken wordt gezien als de koepelorganisatie van de Europese Moslimbroeders (MB).

Het About Us was daarom zo opmerkelijk, omdat FIOE/CEM in het verleden alles heeft gedaan om haar oorsprong en vertakkingen te versluieren. Hetzelfde geldt voor de in het Facebook-artikel genoemde organisaties, die gewoon zijn om hun banden met de Moslimbroederschap glashard te ontkennen. Maar daar stond het opeens zwart op wit. Het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO, de studenten- en jongerenkoepel), Europe Trust (de vastgoedtak), de European Council for Fatwa and Research (ECFR, voor richtlijnen en adviezen aan Europese moslims), het European Institute for Human Sciences (IESH, het opleidingsinstituut), de European Council of Imams (ECI, de raad van vooraanstaande imams) en het European Forum of Muslim Women (EFOMW, de Europese vrouwenkoepel) zijn in het leven geroepen door de FIOE. Daarmee bevestigde de organisatie in één klap zelf alles wat inlichtingendiensten en onderzoekers in het verleden over deze beweging hebben gerapporteerd.

Het About Us-artikel was alleen in het Arabisch opgesteld. Mogelijk dacht de beheerder van de CEM-Facebookpagina dat het daarom geen kwaad kon om het online te zetten. Na enkele maanden realiseerde hij of zij zich deze vergissing en verwijderde de tekst. Maar intussen was het inkijkje in de organisatie van de Europese Moslimbroeders vastgelegd door de buitenwacht, ook op dit weblog. Het komt diverse keren voor in een 280 pagina’s tellend rapport (pdf) dat de onderzoekers Lorenzo Vidino en Sergio Altuna eind vorige maand (op 28 oktober) presenteerden op een aan de politieke islam gewijde internationale conferentie in Wenen.

The Muslim Brotherhood’s Pan-European Structure beschrijft eerst de Europese netwerken van deze islamistische beweging, gaat vervolgens in op hun activiteiten in diverse landen (waaronder Nederland, waarover hopelijk meer in een volgend blog). Het rapport komt tenslotte met enkele aanbevelingen over de vraag hoe om te gaan met de Moslimbroeders. Vidino en Altuna beschouwen de Europese tak van de Moslimbroeders niet als een terreurbeweging. Ze pleiten dan ook niet voor een verbod. Wel wijzen ze op de politieke steun die de Europese MB verleent aan de Palestijnse terreurbeweging Hamas.

De auteurs zien overigens de MB wel degelijk als een stroming, waarvan de doeleinden op gespannen voet staan met Europese waarden. Zij delen de visie van diverse veiligheidsdiensten dat de Moslimbroeders de sociale cohesie en de integratie van moslims belemmeren en op de langere termijn een belemmering een bedreiging kunnen vormen voor de democratische rechtsorde. Een ander probleem volgens de auteurs is dat het “slachtofferverhaal” van de islamisten kan bijdragen tot de radicalisering van jonge moslims. Alle reden voor Vidino en Altuna om de Moslimbroeders niet in het zadel te helpen door middel van subsidies (die bijvoorbeeld de Europese Unie rijkelijk verleent aan jongerenorganisatie FEMYSO) of door hen groter te maken dan ze zijn door hen te promoten en erkennen als enige vertegenwoordiger van de Europese moslims.

“The Muslim Brotherhood’s Pan-European Structure” is een handig en nuttig overzicht van feiten die bij de trouwe volgers van de beweging over het algemeen al bekend zijn uit boeken, rapporten en onderzoeken. Veel informatie was al te vinden in Vidino’s boeken, The New Muslim Brotherhood in the West en The Closed Circle. Dat laatste boek gaat over Moslimbroeders die deze beweging hebben verlaten. Daarnaast valt er ontzettend veel informatie te vinden op de websites van onderzoeker Steven Merley, de Global Muslim Brotherhood Daily Watch, en de opvolger ervan,  het Global Influence Operations Report, (waarop hij niet alleen islamistische netwerken volgt met hun steunpilaren in Turkije en Qatar, maar ook “influencing” vanuit China, Rusland en de directe omgeving van Donald Trump). Merley schreef in 2008 een uitgebreid rapport (pdf) over de FIOE en zijn vertakkingen, waarin hij toen al dezelfde instellingen identificeerde die vorig jaar werden opgesomd in het snel weer verwijderde CEM-document. Merley signaleerde ook al het succesvolle lobbywerk dat de FIOE had verricht bij de Europese instellingen.

De omarming van de MB-organisaties door Brussel is een van de merkwaardige tegenstrijdigheden in het beleid in Europa, want in verleden en heden hebben diverse geheime diensten, onder meer de Duitse Verfassungsschutz, de Belgische Staatsveiligheid en ook onze AIVD (Radicale Dawah in Verandering, 2007) gewaarschuwd voor mogelijke toekomstproblemen met de politieke islam. De afgelopen jaren treden met name Frankrijk en Oostenrijk actiever op tegen het islamisme; tegelijkertijd verschijnen Europese kopstukken op conferenties (pdf), waar woordvoerders uit MB-kring de gewenste toon aanslaan met verhalen over “gendered islamophobia”, inclusie, diversiteit en intersectionaliteit.

Waarschijnlijk een brug te ver vormde een recente, mede door de EU betaalde anti-discriminatie campagne van de Raad van Europa, waarin de hijab wordt aangeprezen als symbool van vrijheid. Van links tot rechts reageerden Franse politici boos op de hoofddoekcampagne. Na een protest van de minister voor jeugdzaken Sarah El Hairy trok de Raad de campagne voorlopig in. Men zoekt nu naar een andere vormgeving. De gewraakte hijabpropaganda bleek het resultaat van workshops waar FEMYSO de expertise leverde en daarnaast leden van EFOMW zich onder de deelnemers bevonden.

FEMYSO reageerde woest op de Franse inmenging. “De aanval op de hijabcampagne van de Raad van Europa is een aanval op de mensenrechten,” aldus een persbericht van de organisatie. Bij het lezen ervan moest ik denken aan het gestaalde taalgebruik van het communistisch dagblad De Waarheid, dat in de vorige eeuw steevast boos reageerde als er kritiek werd geleverd op de CPN. Zoals De Waarheid kritiek op de CPN of het communisme pleegde weg te zetten als een “aanval op de arbeidersklasse”, zo bestempelt FEMYSO kritiek op zijn eigen activiteiten als een “aanval op de mensenrechten”.

Franse media als het zeer seculiere weekblad Marianne berichten inmiddels uitgebreid over de banden tussen FEMYSO en de Europese Moslimbroeders, en de Brusselse subsidiestroom. The Muslim Brotherhood’s Pan-European Structure mag dan wellicht veel weg hebben van een “uitgebreide samenvatting van het voorafgaande”, voor FEMYSO en andere met de Moslimbroeders verbonden organisaties verscheen het op een heel slecht moment.

Dit blog kreeg een update op 18 maart 2021. Bouchallikht woonde een derde training bij als onderdeel van de Sinan Wren-organisatie. Aanwezig waren FEMYSO-voorzitter Abdelrahman Rizk en andere leden van FEMYSO en Milli Görüs.

GroenLinks-kandidate Kauthar Bouchallikht blijkt als FEMYSO-lid drie trainingen te hebben bijgewoond van een Turkse, aan de Moslimbroederschap verbonden organisatie. Des te klemmender wordt de vraag waarom GroenLinks het ervaren, zeer seculiere Kamerlid Nevin Özütok degradeerde ter wille van een politiek onervaren nieuweling.

Tijdens zijn tocht langs “biculturele” kandidaten voor de Tweede Kamer diende journalist Chris Aalberts ook een interviewverzoek in bij de “beeldbepalende” GroenLinks-nieuwkomer Kauthar Bouchallikht. De nummer 9 van de lijst had echter geen trek in een vraaggesprek met Aalberts, die op Twitter en in columns kritisch heeft geschreven over de kandidatuur van de klimaatactiviste. Voor Aalbers was dit aanleiding om in een column op website De Kanttekening te stellen dat het tijd wordt dat Bouchallikht betere adviseurs krijgt.

Slechte raadgevers of niet, aan Kauthar’s eerdere media-onderricht kan het niet liggen. De afgelopen jaren heeft Bouchallikht namelijk twee internationale mediatrainingen bijgewoond van de Turks-Britse Sinan Wren Foundation (SWF), een stichting met vestigingen in Istanboel en Londen. SWF houdt zich bezig met “thought leadership” (kennisleiderschap) en geeft in dit kader trainingen en cursussen aan jongeren.

SWF is vernoemd naar de architecten Mimar Sinan en Christopher Wren, de architecten van respectievelijk de Suleymaniye Moskee in Istanboel en Sint-Paul’s kathedraal in Londen, twee gebouwen die voor SWF symbool staan voor te bouwen bruggen tussen Oost en West. De internationale mediatraining brengt kernvaardigheden bij op alle denkbare mediaterreinen, aldus een samenvatting van het programma.

De SWF website geeft bijzonder weinig inzicht over de oprichters en medewerkers van de stichting. Op social media valt nauwelijks iets te vinden over de docenten en cursisten van de internationale mediatraining of van andere SWF-activiteiten zoals het Nelson Mandela Leadership Programme en het Young Leaders Boot Camp. De meeste informatie valt nog te ontdekken op het YouTube-kanaal van Sinan Wren, waarin de programma’s in enkele video’s geweldig worden aangeprezen.

Uit een van die video’s blijkt dat Bouchallikht alumna (afgestudeerd) is van de International Media Training in 2016. Drie jaar later keerde ze terug in Istanboel waar ze een rol speelde in de organisatie van een nieuwe mediatraining. In een shirt van SWF verwelkomde ze met enkele andere oud-cursisten de nieuwe deelnemers en stelde hen op hun gemak in een bijeenkomst om het ijs te breken.

Inmiddels is nog een SWF-video opgedoken, namelijk van het Nelson Mandela Leadership Programme, dat van 15 tot 20 december in Istanboel werd gwehouden. Daarin loopt Bouchallikht opnieuw in een shirt van de Sinan Wren Foundation. Achter een tafel speelt ze een rol bij de receptie van de deelnemers.

Omdat de video’s niets vertellen over de mensen achter Sinan Wren ben ik zelf op zoek gegaan. De voorzitter van SWF blijkt de Turkse zakenman Murat Yasa, lid van de directieraad van het kunstmestconcern Gubretas. Volgens de bedrijfsbio staat Yasa sinds 2015 aan het hoofd van Sinan Wren.

Yasa was bestuurder bij vier organisaties uit het Turkse netwerk van de Moslimbroederschap. De bekendste hiervan is de Humanitarian Relief Foundation (IHH), een van de drijvende krachten achter de eerste Gazavloot. Yasa zat daarnaast in de top van de Union of NGO’s in the Islamic World (UNIW), de Foundation of Volunteer Organisations of Turkey (TGTV) en het Civil Solidarity Platform (SDP). Als vertegenwoordiger van dit AKP-netwerk bezocht Yasa in 2008 een grote pro-Hamas-conferentie in Damascus, schrijft onderzoeker Steven Merley in zijn rapport (pdf) over de Turkse bemoeienissen met de Gaza Flotilla’s van Hamas.

Yasa is nog steeds betrokken bij IHH. Op dit moment is hij lid van de board of trustees. Yasa zoekt zelden de publiciteit met SWF. Hij is wel te zien (maar wordt niet met name genoemd) aan het slot van de video van over de internationale mediatraining waarin hij deelnemers feliciteert bij de uitreiking van hun diploma’s.

Sinds januari 2016 heeft SWF een vestiging in Londen. Deze wordt geleid door Ismail Jalisi en Faheem Mir. SWF UK staat geregistreerd op een adres waar diverse aan de Moslimbroeders en Hamas gelieerde bedrijven staan ingeschreven.

Jalisi treedt op als docent in de video’s over de internationale mediatraining. Ook hij komt uit de kring van de Moslimbroeders. Namens de Muslim Association of Britain (MAB) in Londen tekende hij een open brief in dagblad The Guardian die opriep tot de herverkiezing van de Londense Labour-burgemeester Ken Livingstone. De lijst van ondertekenaars van het artikel “Give Ken a third term” is een soort Who is Who van de Britse Moslimbroederschap.

Directeur programma-ontwikkeling in Istanboel was Mohammed Hegazy. Hij is overgestapt naar Al Sharq Youth, onderdeel van het Al Sharq Forum. Deze organisatie werd in 2012 bij de oprichting gepresenteerd als “een onafhankelijke internationale non-profit organisatie die waarden van pluralisme en rechtvaardigheid wil consolideren”. De in Istanboel neergestreken denktank staat onder leiding van oud-Al Jazeera-topman Wadah Khanfar en heeft nauwe banden met de Moslimbroeders.

SWF staat verder op zeer goede voet met het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO), de jeugdorganisatie van de Europese Moslimbroeders, verenigd in de Council of European Muslims (CEM). Deze CEM verklaarde vorig jaar nog in een ijlings van Facebook verwijderd document dat FEMYSO een van haar belangrijkste instellingen is.

Oud-FEMYSO-voorzitter Intissar Kherigi valt in twee video’s te zien als docent bij de internationale mediatraining. Kherigi is de dochter van Rachid Ghannouchi, de leider van de Tunesische Moslimbroederpartij Ennahda, en internationaal kopstuk van de Moslimbroeders.

Op haar website noemt FEMYSO Sinan Wren als een partnerorganisatie. Volgens het jaarverslag over 2016 nam FEMYSO deel aan de Nelson Mandela Leadership Training in Istanboel, een van de activiteiten van SWF. Op social media maakte FEMYSO reclame voor trainingen van SWF, die voor de leden beschikbaar zijn via het FEMYSO netwerk.

Uit video’s van Sinan Wren blijkt dat de achterban van FEMYSO hier ook gebruik van maakte. Behalve door Bouchallikht werden trainingen in Istanboel bijgewoond door:

Ibrahim Kraria, tegenwoordig vice-voorzitter van FEMYSO en voorheen actief voor FOSIS (de studentenorganisatie van de Britse Moslimbroeders) in Schotland.

Muhammed Tahiri, een in Istanboel studerende Macedoniër, die in het voorjaar van 2020 een bijeenkomst van FEMYSO in Straatsburg bijwoonde. Tahiri en Bouchallikht hielpen mee bij de internationale mediatraining in 2019.

Muna Ali, een activiste van FOSIS die ook op pad gaat voor FEMYSO.

Aleema Sardar, studente uit Glasgow, en “kernlid” van FOSIS.

Abrar Omeish, ook al “de dochter van”, in dit geval van de prominente Amerikaanse Moslimbroeder Esam Omeish, die een vooraanstaande rol speelt in de US Council of Muslim Organisations (USCMO), de koepelorganisatie van de Noord-Amerikaanse Moslimbroeders.

Fatima Halawa, een andere “dochter van”, namelijk van Hussein Halawa, de secretaris-generaal van de European Council for Fatwa and Research (ECFR), de fatwaraad van de Europese Moslimbroeders. Halawa is tevens imam van het (net als voorheen de Rotterdamse Essalam Moskee) door de Al-Maktoum Foundation gefinancierde Islamic Cultural Centre of Ireland (ICCI).

Abdelrahman Rizk, voorzitter van FEMYSO. Net als Bouchallikht liep Rizk rond in Sinan Wren-outfit. Rizk was voorzitter van FOSIS en Europees coördinator van bovengenoemd Al Sharq Forum.

Burak Barut, bestuurslid van FEMYSO, afkomstig uit Duitsland en ook actief binnen de bij FEMYSO aangesloten studentenbeweging van Milli Görüs.

Hande Taner, “head of media” bij FEMYSO, en daarnaast actief bij IGMG Students, de studentenbeweging van Milli Görüs.

Mustafa Aktalan, voorzitter van de Nederlandse Islamitische Federatie (NIF), de Milli Görüs-organisatie voor de zuidelijke helft van Nederland.

Mustafa Sener, oud-voorzitter van NIF Studenten, en sinds mei 2020 FEMYSO-ambassadeur.

Al met al was Bouchallikht nog drukker dan gedacht actief in de jongerenbeweging van de Moslimbroeders. Het blijft een raadsel dat — hoewel ze is opgegroeid in dit milieu — ze als vice-voorzitter van FEMYSO nooit iets van hun bemoeienis heeft gemerkt. Opgroeien in deze kring betekent uiteraard niet dat iemand gevangen zit in bepaalde opvattingen, maar tot dusver heeft de kiezer niet vernomen hoe zij zich heeft losgemaakt.

De belangrijkste vragen in dit dossier zijn overigens niet aan haar gericht, maar aan Jesse Klaver en de partijleiding van GroenLinks. Waarom stond FEMYSO niet in haar partijbio? Heeft GroenLinks uitgezocht waar FEMYSO voor staat? Waarom nam GroenLinks klakkeloos het FEMYSO-frame over dat alles de schuld is van extreemrechtse bloggers? En de hoofdvraag: waarom moest het seculiere Kamerlid Nevin Özütok, die haar sporen heeft verdiend als critica van het Erdogan-regime, naar een onverkiesbare plaats verdwijnen ten gunste van een nieuweling, die bestuurlijke ervaring heeft opgedaan in een organisatie van de Moslimbroeders?

Een begin dit jaar geplaatst bericht (pdf) op de Facebook-pagina van de Council of European Muslims (CEM), sinds vorig jaar de nieuwe naam voor de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), geeft een overzicht van de belangrijkste instellingen van de Europee Moslimbroeders. Het Arabischtalige bericht over het ontstaan, de geschiedenis en de doelstellingen van de organisatie dateert van 31 januari 2020. Het noemt onder meer het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO), waar GroenLinks-Kamerkandidaat Kauthar Bouchallikht tot 1 december fungeert als vice-voorzitter, als een van de FIOE/CEM-instellingen.

Op 14 april 2020 kopieerde ik het bericht vanaf de volgende link. Op 17 april plaatste ik een “Twitterdraad” over het Facebook-bericht, dat eerdere conclusies van onderzoekers over de Europese Moslimbroeders bevestigt. Eind april 2020 was het info-document verdwenen van de Facebook-pagina van de Council of European Muslims.

Wetenschappers en inlichtingendiensten, waaronder de AIVD, beschouwen de FIOE (tegenwoordig CEM) als de koepelorganisatie van de Moslimbroeders in Europa. De door de FIOE/CEM in het leven geroepen instellingen zijn:

European Institute for Human Sciences, opgericht in 1990, een theologische opleiding met vestigingen in Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië.

FEMYSO, opgericht in 1996.

European Council for Fatwa and Research, (opgericht in 1997), een raad van geestelijken die lange tijd onder leiding stond van Yusuf al-Qaradawi, geestelijk leider van de Moslimbroeders. De meeste leden komen uit de kring van de Moslimbroeders, met de afgelopen jaren ook geestelijken van Milli Görus en het Turkse overheidsorgaan Diyanet.

Europe Trust (opgericht in 1997), de vastgoedafdeling van de Europese Moslimbroeders.

Het European Forum of Muslim Women (opgericht in 2006), dat net als FEMYSO goede ingangen heeft bij de Europese instellingen, maar niet te koop loopt met zijn verbindingen met de FIOE/CEM.

De European Assembly of Muslim Imams and Spiritual Guides (opgericht in 2012). In 2019 werd deze instelling nieuw leven ingeblazen onder de naam European Council of Imams.

In april baseerde ik mijn tweets op Google Translate. Naar aanleiding van de kwestie rond de kandidatuur van GroenLinkser Kauthar Bouchallikht heb ik een beëdigd vertaler Arabisch gevraagd nog eens naar de tekst te kijken. Hij bevestigde dat de CEM zichzelf als een voortzetting van de FIOE beschouwt. Volgens hem klopt ook mijn opsomming van door de FIOE in het leven geroepen instellingen.

Hieronder volgt de vertaling in het Engels van de bewuste alinea’s.

After appreciated efforts of coordination and communication for five years, the “Federation of Islamic Organizations in Europe” (with this name at the time) was established, as it was officially registered in November 1989, and with the establishment the features of the idea of gradual settlement (inburgering, red) started to become clear to the leaders of Islamic action, whether at the central level or in European countries. And with it emerged the challenge of the European identity of Muslims in Europe. After the establishment, these leaderships were actively seeking to formulate the directions, policies and goals from which to serve their vision of European Islam and direct various efforts and energies to consolidate this idea and spread it among Muslims in Europe in general and among those working in Islamic institutions and to define it at all levels.

The idea of specialization emerged as a working tool and a necessary and effective approach to achieving the goal of settlement, so the contribution and initiative was to establish a group of specialized institutions, the most important of which are: the European Institute for Human Sciences (1990), then the Federation of European Institutes for Islamic and Human Sciences (2007), and the Forum of European Muslim Youth and Student Organizations (1996) The European Council for Fatwa and Research (1997), Europe Trust (1997), the European Forum Of Muslim Women (2006), the European Assembly of Muslim Imams and Spiritual Guides (2008), which in 2019 became the European Council of Imams…”

Volgens de door mij ingeschakelde vertaler Arabisch liep de zin daarna niet goed, maar eindigde de opsomming van instellingen met het European Center for Research and Leadership Qualification (opgericht in 2012), een weinig bekende in Zwitserland gevestigde instelling .

Hieronder volgt de Arabische tekst.

Lees de rest van dit artikel »

“Zo streven Moslimbroeders en politiek-salafisten hun politieke idealen te bereiken door middel van prediking (Dawa) , sociaal-culturele activiteiten en participatie in politieke processen middels politieke partijen en politiek activisme. De niet-gewelddadige islamistische groepen zoals Moslimbroeders en politiek-salafisten hebben zich tot nu toe niet gecommitteerd aan democratische waarden. Zij nemen deel aan het democratisch proces niet om het verder te versterken maar eerder om het te ondermijnen.”

Het zal u misschien verrassen, maar bovenstaand citaat komt niet van mijn website. Het valt namelijk te lezen in een op 2 november 2020 gepubliceerd verslag met antwoorden van minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus op Kamervragen die een maand eerder waren gesteld tijdens een overleg over terrorisme (Kamerstuk 29754-539).

Grapperhaus wijst daarin de PVV-suggestie af dat islamitische terreur een basis kan vinden in alle islamitische stromingen. De trouwe lezers van mijn blog weten dat ik net als de minister een duidelijk onderscheid maak tussen islam als religie en de politieke stroming van het islamisme, ofwel de politieke islam. Wel heeft Grapperhaus duidelijke bedenkingen bij het streven van Moslimbroeders en politiek-salafisten. Grapperhaus: “Zij nemen deel aan het democratisch proces niet om het verder te versterken maar eerder om het te ondermijnen.”

Ik heb een verzoek aan GroenLinks-leider Jesse Klaver. Wilt u voortaan eerst de Kamerstukken lezen voor u vragenstellers over de kandidatuur van uw nummer 9 Kauthar Bouchallikht wegzet als “rechtse bloggers”? En wilt u voortaan twee keer nadenken voordat u met een enthousiaste tweet reageert op een verklaring waarin ik wordt weggezet als iemand “die een lange staat van dienst heeft als het gaat om het bedenken van islamofobe complottheorieën.”?

Hieronder volgt de passage uit het Kamerverslag waarnaar ik verwijs.

Lees de rest van dit artikel »

Niet of nauwelijks ingaan op de inhoud, de boodschapper wegzetten als (extreem) rechts en islamofoob. Er zit een patroon in de manier, waarop de aan de Moslimbroeders gelieerde Europese jeugdbeweging FEMYSO omgaat met kritiek. Het frappante is dat GroenLinks en zijn luidruchtige medestanders dezelfde tactiek probeerden toe te passen in de discussie rond kandidate Khautar Bouchallikht.

Het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO) liet op 8 maart 2019 een scherpe persverklaring uitgaan. FEMYSO zou te maken hebben met “herhaaldelijke aanvallen door uiterst rechtse en andere groepen die de organisatie beschuldigen van banden met Moslimbroederschap. FEMYSO ontkent categorisch deze valse en kwaadaardige beschuldigingen die alleen maar zijn bedoeld om onze organisatie te ondermijnen.”

De lezer van het persbericht kreeg geen enkele informatie over wie nou precies de beschuldigingen had geuit. Ook bleef duister op grond waarvan de kwaadwillige aanvallers FEMYSO op de korrel namen. FEMYSO voerde aan dat de organisatie transparant is en voorbeeldig samenwerkt met Europese instellingen.

Op 19 november 2020 — een week na eerste blog over de GroenLinks-kandidatuur van vice-voorzitter Kauthar Bouchallikht – stuurde FEMYSO opnieuw een persbericht uit over “valse beschuldigingen”. Dit keer was de aanleiding duidelijker. Het ging om een alweer zeven maanden oud, uitgebreid interview met de Belgische bekeerling Michaël Privot, die in een serie van acht video’s op de website van de Franse organisatie Global Watch Analysis vertelde over zijn ervaringen in de gelederen van de Moslimbroederschap.

Privot was in het eerste decennium van deze eeuw voorzitter (pdf) van een door de Moslimbroeders opgericht islamitisch centrum in Verviers. In de tweede video vertelt hij over zijn ervaringen (2003-2007) als bestuurslid van FEMYSO. Privot zegt dat hij hiervoor werd gepolst door de landelijke leider van de Belgische Moslimbroeders. FEMYSO had, aldus Privot, een waarnemer in het bestuur van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), ook volgens ons ministerie van Binnenlandse Zaken de koepel van de Europese Moslimbroeders. Tijdens deze bestuursvergaderingen ontmoette hij belangrijke leiders van deze politiek-religieuze stroming.

Wat Privot allemaal zei, staat overigens niet in de verklaring van FEMYSO. Een inhoudelijk antwoord ontbreekt. Opnieuw is er sprake van beschuldigingen die alleen maar bedoeld zouden zijn om de organisatie te ondermijnen. De specifieke beweringen waren volgens FEMYSO al weerlegd in de (over de uitlatingen van Privot niets zeggende) verklaring van maart 2019, waarin de beweging alle banden met de Moslimbroeders ontkende. FEMYSO: “Global Watch Analysis is een uiterst rechts anti-moslim initiatief, dat vorig jaar werd opgericht om individuele moslims en organisaties te ondermijnen en belasteren.”

FEMYSO is teleurgesteld dat Privot zich leende voor “onbewezen veronderstellingen door een lasterend platform dat het werk van ngo’s wil schaden door de verspreiding van gevaarlijke islamofobe retoriek.” FEMYSO suggereerde dat Privot alleen maar zijn recente boek wilde promoten en wellicht geestelijke hulp nodig had. En als Privot een andere plek had gezocht om over zijn ervaringen als Moslimbroeder bij FEMYSO te vertellen? Ik vermoed dat ook die andere plek tot rechts en islamofoob domein zou zijn uitgeroepen.

Niet ingaan op aangedragen feiten en suggereren dat de boodschapper niet deugt, het is onderdeel van een patroon. Want zo reageerde GroenLinks ook op mijn eerste onthullingen over het FEMYSO-vice-voorzitterschap van haar groene icoon. Bouchallikht zelf linkte naar genoemde verklaring uit maart 2019, waarmee alle beschuldigingen naar de prullenbak zouden zijn verwezen. Partijleider Jesse Klaver deed alsof de onthullingen over Bouchallikht waren ingegeven door het feit dat zij jong, vrouw en moslima is. Daarna verkondigde GroenLinks dat haar nummer 9 met name door “rechtse bloggers en twitteraars” in verband werd gebracht met de Moslimbroeders. Met andere woorden: dat valt niet serieus te nemen.

Nog bonter maakt een gezelschap van meer dan 120 organisaties het in een gezamenlijke verklaring op het platform Code-Rood. Bouchallikht (die zelf meer dan drie jaar in het FEMYSO-bestuur zat en zelf contacten onderhield met aangesloten organisaties zoals Milli Görüs, het Britse FOSIS en andere jeugdgroepen van de Europese Moslimbroeders) zou het slachtoffer zijn van “guilt by association”. De grote boosdoener in dit alles is “Carel Brendel, die een lange staat van dienst heeft als het gaat om het bedenken van islamofobe complottheorieën.”

Achter de verklaring staan NIDA, BIJ1, DENK Amsterdam, de Internationale Socialisten, de jongerenorganisatie en het feministisch netwerk van GroenLinks, enkele FNV-bonden, en een bonte coalitie van klimaatactivisten, moslimgroepen en “antiracisten”. Onder de individuele ondertekenaars is de bekende activist René Danen, die in 2010 een gooi deed naar een plaats in het GL-bestuur, maar door Femke Halsema door de zijdeur werd afgevoerd.

De woede en het leed zijn groot omdat gevestigde media als NOS, NRC Handelsblad en Volkskrant mij “journalist” of “publicist” noemen en melden dat mijn bevindingen over de band tussen FEMYSO en de Moslimbroeders worden gedeeld door experts en veiligheidsdiensten. Dan moet er wat mis zijn met die experts, of ik trek verkeerde conclusies uit de rapporten van de Duitse Verfassungsschutz.

Blogster Elise Steilberg ontdekte dat Nazir Bibi op website Wij Blijven Hier het omgekeerde concludeerde van wat de Duitse gleufhoeden in hun rapporten betogen. In plaats van zich in een hoekje te schamen voor haar slechte kennis van het Duits, herschreef Bibi wat alinea’s om haar krompraat alsnog te rechtvaardigen. Aan de conclusies van de Verfassungsschutz verandert dit natuurlijk niets.

“Koepelorganisatie voor het Jongerenwerk van de Moslimbroeders is FEMYSO,” schrijft de geheime dienst van deelstaat Baden-Württemberg op bladzijde 62 van haar jaarverslag over 2018 (pdf). Wij Blijven Hier, een van de ondertekenaars van de tegen mij gerichte Code-Raad-verklaring, laat desondanks het stuk gebaseerd op foutieve conclusies op de website staan. Want volgens kenner Bibi doet nu ook de Duitse inlichtingendienst aan “guilt by association”.

Bouchallikht is ontroerd door de verklaring van het verzamelde actiewezen. Ook Jesse Klaver was blij met de bijval. “We hebben inderdaad nog een wereld te winnen. Trots om samen te vechten voor échte klimaatrechtvaardigheid.” Waar Halsema haar partij op gepaste afstand zette van extreemlinkse clubs als de Internationale Socialisten, laat Klaver nu alle voorzichtigheid varen.

Binnen de GroenLinks-gelederen bleef het stil op enkele uitzonderingen na zoals partijveteraan Meindert Fennema. De enkeling uit het linkse milieu die openlijk zegt dat vragen over de kandidatuur gerechtvaardigd zijn, kan rekenen op een bombardement van bestraffende tweets. De sociale druk is groot.

Oud-Kamerlid Zihni Özdil heeft zich nog niet openlijk over de zaak uitgesproken maar het slot van zijn laatste NRC-column geeft aan hoe hij er over denkt: “Doodmoe ben ik ervan, na ruim tien jaar diezelfde strijd te voeren. En, in alle eerlijkheid, ook spuugzat. Het doet me pijn, maar het hoge woord kan er nu wel uit: in een land waar je door links genadeloos bij het grofvuil wordt gezet als je kritiek hebt op de radicale islam, wordt het steeds lastiger om mijzelf links te noemen.”

Met Zihni Özdil kan ik helemaal meevoelen.

Net als afgelopen donderdag (12 november) heb ik maandag (16 november) geprobeerd van GroenLinks een inhoudelijke reactie te krijgen op de situatie rond kandidaat-Kamerlid Kauthar Bouchallikht, vice-voorzitter van het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations. Ik schreef:

Geachte heer Klaver,

Carel Brendel

GroenLinks stuurde me maandagavond het volgende antwoord:

Vriendelijke groet,
Noortje Jacobs
Voorlichter GroenLinks

Het gaat om het persbericht dat GroenLinks maandagmorgen verspreidde met de volgende inhoud.

De afgelopen dagen wordt GroenLinks-kandidaat-Kamerlid Kauthar Bouchallikht door rechtse bloggers en twitteraars in verband gebracht met de moslimbroederschap, omdat zij naast haar andere werkzaamheden als klimaatactivist tot 1 december ook vice-voorzitter is van de Federation of European Muslim Youth and Student Organizations (FEMYSO).

Haar bestuursfunctie bij FEMYSO was bekend bij de kandidatencommissie van GroenLinks en staat ook gewoon op haar cv en website. Het gaat hier niet om de jongerenorganisatie van de moslimbroederschap zoals wordt beweerd, maar een koepelorganisatie van allerlei verschillende nationale studenten/jongeren moslimorganisaties in Europa, die subsidie ontvangt van de EU en gesprekspartner is van de Europese Commissie.

In het persbericht vallen de volgende zaken op:

1. Iemand die fysiek op de bres sprong voor een door extremisten belaagde vooruitstrevende moslima wordt weggezet als rechtse blogger. Kennelijk is het daarna niet meer nodig om serieus op de inhoud van zijn vragen in te gaan.

2. GroenLinks neemt bijna woordelijk genoegen met een ontkenning door FEMYSO en negeert bijvoorbeeld wat minister Donner in de door mij meegeleverde Kamerbrief schreef onder het kopje “Heimelijkheid”. “De AIVD constateert dat personen en organisaties in Nederland iedere affiliatie met de Moslimbroederschap ontkennen, net als dat in andere landen in Europa het geval is.” Dat was juist de reden dat ik Klaver adviseerde om zijn licht ook elders op te steken, wat hij kennelijk niet heeft gedaan.

3. GroenLinks beoordeelt FEMYSO als een koepelorganisatie van allerlei verschillende nationale studenten/jongeren moslimorganisaties in Europa, maar kijkt verder niet naar de samenstelling van deze koepel. Op een recente ledenlijst (inmiddels van de FEMYSO-site verwijderd) stonden de studentenorganisatie van de conservatief-religieuze, Erdogan-gezinde beweging van Milli Görüs en het Institut Européen des Sciences Humaines, de kaderschool van de Europese Moslimbroeders. De meerderheid van de leden bestaat uit jeugd- en studentengroepen van bovengenoemde FIOE, waarin volgens minister Donner de Europese Moslimbroeders zijn georganiseerd.

4. Opvallend bij FEMYSO is verder de rol die is weggelegd voor kinderen van bekende Moslimbroeders. In het bestuur zaten of zitten onder anderen de dochter van de Tunesische politicus Rachid Ghannouchi, de dochter van het Ierse kopstuk Nooh al-Kaddo, de dochter en de zoon van de Duitse Moslimbroeder Ghaleb Ali Himmat en de dochter van de Ierse sjeik Hussein Halawa, secretaris-generaal van de fatwaraad (ECFR) van de Europese Moslimbroeders. Ook Kauthar Bouchallikht blijkt nu afkomstig uit een Moslimbroeders-milieu. Haar vader was een van de oprichters van de Liga van de Islamitische Gemeenschap (LIGN), de allereerste (niet meer bestaande) koepelorganisatie van de Nederlandse Moslimbroeders. Daarna was hij vele jaren directeur van Islamic Relief Nederland, de Nederlandse afdeling van de wereldwijd actieve hulporganisatie van de Moslimbroeders.

Samenvattend: Jesse Klaver is nog steeds niet ingegaan op de vraag of vier jaar bestuurswerk voor een politiek-religieuze beweging als de Moslimbroeders wel de juiste credentials vormen voor een plek op de GroenLinkse kandidatenlijst. Maar ik ben een optimist en verwacht dat Klaver de komende tijd alsnog inhoudelijk op deze zaak zal terugkomen.

Mijn blog van gisteren over de GroenLinks-kandidatuur van Kauthar Bouchallikht, vice-voorzitter van FEMYSO, de jongeren- en studentenorganisatie van de Europese Moslimbroeders, is niet onopgemerkt gebleven. De kandidate en haar partijgenoten verkeren echter nog steeds in de ontkenningsfase (zie de update van mijn blog). Het zijn valse beschuldigingen, zegt Bouchallikht. Ze wordt bijgevallen door het Amsterdamse GroenLinks-kopstuk Rutger Groot Wassink, die twittert over “valse verdachtmakingen en laster”.

Wat er precies niet klopt aan mijn blog, maakte de Amsterdamse wethouder niet duidelijk. Ook de verklaring van FEMYSO, waar Bouchallikht naar verwees, gaat niet in op de inhoud. Misschien heeft het desondanks zin om enkele vragen over de zaak te stellen, en te proberen een antwoord te vinden.

Allereerst, klopt het dat Bouchallikht bestuurslid is van FEMYSO? Dat is de enige vraag waarop het antwoord door niemand wordt betwist. Het staat op haar persoonlijke website. Ze staat ook vermeld bij FEMYSO zelf.

De door mij aangehaalde onderzoeken baseren zich op de band tussen FEMYSO en de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), die tegenwoordig Council of European Muslims (CEM) heet. Over de FIOE kan ik kort zijn. Ik citeer uit een brief van 11 april 2011 van minister Donner van Binnenlandse Zaken. “Zowel uit wetenschappelijke publicaties als uit andere informatie die de AIVD ter beschikking staat blijkt dat de Federation of Islamic Organisations Europe (FIOE) gezien kan worden als de koepelorganisatie van de Moslimbroederschap in Europa. De FIOE heeft een sturende rol binnen de Europese Moslimbroederschap en bepaalt het centrale beleid, dat lokaal wordt uitgevoerd door nationale federaties.”

De belangrijkste vraag is dus: Is FEMYSO onderdeel van of nauw gelieerd met de FIOE? Uit de door mij aangehaalde bronnen blijkt dat dit het geval is. Onderzoeker Steven Merley rapporteerde (pdf) over een FIOE-bericht uit 2004, waarin de FIOE zelf FEMYSO omschreef als een van haar “central institutions”. Dat deze omschrijving nog steeds actueel is bleek vorige maand uit een door mij aangehaalde bijdrage van de Belgische FIOE/CEM-functionaris Karim Chemlal aan een door de CEM en de United States Council of Muslim Organizations (USCMO), de koepelorganisatie van de Amerikaanse Moslimbroeders, gezamenlijk gehouden virtuele conferentie.

De FIOE zegt dus zelf dat FEMYSO met haar is verbonden. Een groot deel van de aangesloten lid-organisaties bestaat uit jongeren- en of studentenbewegingen van FIOE-leden. De eerste FEMYSO-voorzitter was de vooraanstaande Duitse Moslimbroeder Ibrahim el-Zayat. Kinderen van bekende Europese Moslimbroeders hebben bestuursfuncties bij FEMYSO vervuld. GroenLinks kan wel op Twitter verkondigen dat “wij trots op onze nummer 9” zijn, maar wellicht kan het partijbestuur zich beter in de feiten verdiepen.

Ik zal GroenLinks nog een beetje helpen. Allereerst zijn er de getuigenissen van voormalige Moslimbroeders. Zoals de Belgische bekeerling en islamoloog Michaël Privot, die zonder wrok deze beweging verliet en het boek “Quand j’étais Frère Musulman” (Toen ik Moslimbroeder was) schreef. Hij beschrijft daarin ook zijn optreden als vice-voorzitter van FEMYSO en zijn ontmoetingen met FIOE-leiders als El-Zayat en Ahmed al-Rawi.

De Fransman Mohamed Louizi is eveneens een insider maar hij is minder positief over zijn jaren als kaderlid van de Moslimbroeders in de regio-Lille. In interviews noemt hij uitdrukkelijk FIOE en FEMYSO als onderdeel van de Europese Moslimbroederschap.

Een derde ex-Moslimbroeder die zijn kennis met de buitenwereld deelde is de Zweed Pierre Durrani. Hij was in 1995 als lid van Sveriges Unga Muslimer (Zweedse Jonge Moslims) aanwezig bij de door de Zweedse regering gesubsidieerde conferentie, waar diverse FIOE-jeugdafdelingen aanwezig waren en de basis werd gelegd voor FEMYSO. Zijn ervaringen zijn na te lezen in The Closed Circle van de gerespecteerde onderzoeker Lorenzo Vidino. De Zweedse Jonge Moslims en de andere bij de FIOE aangesloten oprichters zijn nog steeds lid van FEMYSO.

FEMYSO en FIOE worden ook duidelijk aan de Moslimbroeders gekoppeld door de Bundeszentrale für Politische Bildung, een politiek vormingscentrum van het Duitse Ministerie van Binnenlandse Zaken, en in rapporten van de Verfassungsschutz, de Duitse geheime dienst, bijvoorbeeld een verslag over 2018 (pdf) van de Verfassungsschutz in Baden-Würtemberg. Citaat: “Dachorganisation für die Jugendarbeit der MB (Moslimbroeders, CB) ist das Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO).”

Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar ik vrees dat Rutger Groot Wassink ook na het vermelden van dertig serieuze bronnen zal blijven roepen dat het allemaal valse verdachtmakingen en laster is.

UPDATE: Met Twitter-reactie van Kauthar Bouchallikht

De kandidatencommissie van GroenLinks heeft een hoge, verkiesbare plaats bij de komende Tweede-Kamerverkiezingen toegekend aan Kauthar Bouchallikht, die vice-voorzitter is van de jongeren- en studentenorganisatie van de Europese Moslimbroeders. De juichende biografie maakt geen melding van deze opvallende activiteit.

“Met Kauthar haalt GroenLinks een icoon uit de nieuwe klimaatgeneratie naar Den Haag. Een indrukwekkende nieuwkomer met lef op plek negen. De commissie vond in Kauthar een verbindende, stabiele en charmante idealist met lef. Kauthar brengt weloverwogen activisme en praktische doelen bij elkaar met een frisse kijk op klimaatongelijkheid. Deze jonge publiciste maakte indruk op de commissie met haar inspirerende verhaal, haar zorgvuldige antwoorden en haar scherpe kijk op de link tussen groen en links. Kauthar heeft een relevant groen netwerk, slimme ideeën en overtuigingskracht. De commissie ziet in Kauthar een groot en wijs talent.”

Lovende woorden schieten tekort in de voordracht waarmee de kandidatencommissie van GroenLinks Kauthar Bouchallikht heeft voorgedragen voor plaats 9 bij de komende Tweede Kamer-verkiezingen. De GroenLinks-biografie roemt haar talent als organisator van een landelijke scholierenstaking, haar rol als campaigner van de Klimaatmars, en als coördinator van de Klimaatstaking. Bouchallikht werkt daarnaast als publicist (OneWorld, NieuwWij, Wij Blijven Hier! en De Correspondent). Ze is voorzitter van stichting Groene Moslims, die het milieubewustzijn van moslimconsumenten bevordert en ondernemers aanzet tot duurzaam consumeren en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

“Als Bouchallikht wordt gekozen, zou zij het eerste Kamerlid zijn dat een hoofdbedekking draagt, een unicum voor Tweede Kamer,” commentarieerde De Moslimkrant.

Hoewel Bouchallikht de bewuste functie wel vermeldt op haar persoonlijke website, ontbreekt een opmerkelijke bezigheid in het door GroenLinks verstrekte overzicht. Het boegbeeld van de nieuwe klimaatgeneratie is namelijk vice-voorzitter en “head of member organisations relations” van FEMYSO, het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations. Waarom GroenLinks en/of Bouchallikht deze activiteit niet in de kandidatenbio hebben opgenomen, is niet duidelijk.

Het gaat om belangrijke informatie over de kandidaat, want FEMYSO is namelijk de studenten- en jongerenorganisatie van de Moslimbroederschap in Europa. In een rapport (pdf) over de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), de koepelorganisatie van de Europese Moslimbroeders, noemt onderzoeker Steven Merley FEMYSO als een van de “central institutions” van deze beweging. De leider van het eerste uur was Ibrahim el-Zayat, een kopstuk van zowel de Europese als de Duitse Moslimbroeders.

Lorenzo Vidino, expert op het gebied van de Moslimbroeders in het Westen, beschrijft in zijn recente boek “The Closed Circle” FEMYSO als “the Brotherhood’s pan-European youth organisation”. Volgens Vidino zijn FEMYSO en FIOE bijzonder succesvol in hun lobbywerk bij de Europese instellingen in Brussel. Merley berichtte onlangs op zijn nieuwe website nog over een recente door FEMYSO georganiseerde bijeenkomst waar Europarlementariërs werden bijgepraat over “islamofobie”.

De FIOE heeft haar naam gewijzigd en heet tegenwoordig Council of European Muslims (CEM), maar de band met FEMYSO blijft stevig. FEMYSO-voorzitter Abdelrahman Rizk nam vorige maand deel aan een virtuele conferentie van Moslimbroeders uit de Verenigde Staten, Europa en andere Westerse landen. De Belgische CEM-functionaris Karim Chemlal prees daar FEMYSO als een van de “actors from our circles” die meehielp aan bewustwording rond de Corona-crisis, net als de European Council for Fatwa and Research (ECFR) en de Council of European Imams, die eveneens creaties van de FIOE/CEM zijn.

De leden van FEMYSO, waarmee Bouchallikht contact onderhoudt, zijn vrijwel allemaal jeugdorganisaties van de Moslimbroederschap. Het gaat onder anderen om de Britse studentenfederatie FOSIS, Etudiants Musulmans de France, Muslimische Jugend in Deutschland, de Jongerenorganisatie van Milli Görüs, en Sveriges Unge Muslimer. FEMYSO staat ook bekend als kweekvijver waar de tweede generatie Moslimbroeders bestuurlijke ervaring kan opdoen. Bekende voorbeelden zijn Intissar Kherigi (dochter van de Tunesische sjeik Rachid Ghannouchi), Hajar al-Khaddo (dochter van de voormalige baas van de Rotterdamse Essalam Moskee) en Youssef Himmat, zoon van een van de grondleggers van de Duitse Moslimbroederschap. Het jongste voorbeeld is Fatima Halawa, dochter van de Ierse imam Hussein Halawa, de secretaris-generaal van de Europese fatwaraad ECFR. Nederlandse FEMYSO-leden zijn Studentenvereniging Mashriq en de Moslim Studenten Associatie (MSA), die zich bij de oprichting liet adviseren door de Amerikaanse Moslimbroeder en voormalige studentenleider Altaif Husain.

Uit de Facebook-pagina van FEMYSO blijkt dat GroenLinks-kandidaat Bouchallikht al in 2016 en 2017 als bestuurslid fungeerde. Op 22 oktober 2019 meldde FEMYSO in een Facebook-bericht (overgenomen door moederorganisatie CEM), dat Bouchallikht in het bestuur was teruggekeerd als “head of member organisations relations”. Kort daarna organiseerde ze namens FEMYSO een trainingskamp voor studenten van Milli Görüs, de ideologisch met de Moslimbroeders verwante fundamentalistische Turkse moskeevereniging.

Net als in voorgaande blogs benadruk ik dat de Moslimbroeders zich volgens de meeste kenners niet bezighouden met terrorisme in het Westen, aanslagen hier veroordelen en hun doeleinden langs legale weg proberen te bereiken. Desalniettemin wordt de Moslimbroederschap door velen gezien als een problematische politiek-religieuze beweging, die “islamitisch separatisme” zou bevorderen (aldus de Franse president Emmanuel Macron) en op de langere termijn mogelijk gevaarlijker voor de democratie kan zijn dan het salafisme (zo rapporteerde de Verfassungsschutz in de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen.

Door het FEMYSO-vice-voorzitterschap van Bouchallikht niet te vermelden, heeft de GroenLinks-commissie voor de leden – en straks mogelijk de kiezers – relevante informatie over een prominente Tweede-Kamer-kandidaat weggelaten.

PS: De vraag waarom GroenLinks geen melding maakt van Bouchallikht’s lidmaatschap van het FEMYSO-bestuur heb ik vanmorgen voorgelegd aan woordvoerders van Kamerfractie en partijbestuur. Tot dusver heb ik geen antwoord ontvangen.

UPDATE: Kauthar Bouchallikht ontkent lidmaatschap Moslimbroeders en verwijst naar FEMYSO-verklaring die serieuze onderzoekers als extreem-rechts bestempelt.

De persafdelingen van GroenLinks hebben nog niets van zich laten horen, maar Kauthar Bouchallikht heeft aan het einde van de middag op Twitter gereageerd. Zij zegt: “Ik hoor niet bij de Moslimbroederschap of wat dan ook. Ik zit bij GroenLinks. En ik ben ontzettend trots op mijn voordracht voor plek 9 van de kamerlijst.
FEMYSO heeft deze valse beschuldigingen al vaker naar de prullenbak verwezen.”

In haar tweet verwijst Bouchallikht naar een FEMYSO-verklaring uit maart 2019 als antwoord op “valse beschuldigingen over banden met de Moslimbroederschap”. Volgens FEMYSO komen de beschuldigingen van “uiterst rechts en andere groepen” en zijn de kwaadaardige aanvallen alleen maar “bedoeld om de organisatie te ondermijnen”.

Mijn blog onderbouw ik overigens met het onderzoek van twee experts, die totaal niets met rechts extremisme te maken. Lorenzo Vidino is een gezaghebbende onderzoeker, terrorismedeskundige van de George Washington Universiteit in Washington, die de afgelopen jaren werd geraadpleegd door onder meer Het Parool, het Algemeen Dagblad en de Volkskrant. Steven Merley van de Global Daily Muslim Brotherhood Watch, tevenwoordig Global Influence Operations Report, volgt de Moslimbroederschap al bijna 20 jaar. Hij baseert zijn berichten op nieuws uit de mainstream media en op wat organisaties van Moslimbroeders zelf op websites en social media bekend maken. De conclusies over FEMYSO uit zijn rapport (pdf) uit 2008 baseert hij bijvoorbeeld op een bericht van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE) uit 2004, waarin FEMYSO werd genoemd als een van zijn “central organisations”.

De oprichtende verenigingen uit de jaren 90 vormen nog steeds de ruggengraat van FEMYSO. Achtereenvolgende ministers van Binnenlandse Zaken hebben trouwens bevestigd dat de FIOE de koepel is van de Europese Moslimbroeders. Hierboven kunt u lezen dat FIOE-functionaris Karim Chemlal FEMYSO nog steeds als onderdeel van zijn beweging beschouwt.

Gemakkelijker dan het weerleggen van feiten is het echter voor FEMYSO om de aandragers van de feiten weg te zetten als extreem-rechtse islamofoben.

Door de coronacrisis heeft het werk van de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen (Pocob) vertraging opgelopen. Mogelijk komt het eindverslag nog voor het zomerreces. De commissie-Pocob verzamelt nog documentatie. Een interessant document is mogelijk een video uit 2019, waarin Yassin Elforkani, hoofdimam van de vanuit Qatar en Koeweit gefinancierde Blauwe Moskee in Amsterdam, prijzende woorden uitspreekt voor Hassan al-Banna, de Egyptische grondlegger van de Moslimbroederschap. Elforkani noemde hem “de oprichter van de gezegende Dawah, waar we trots op zijn en niet bang zijn om over te spreken. Ik bedoel hiermee de Moslimbroederschap.”

Imam Yassin Elforkani was in februari bedroefd en verontwaardigd na de verhoren door de Kamercommissie Pocob, waarbij ook de buitenlandse financiering van zijn Blauwe Moskee en de mogelijke banden met de Moslimbroeders aan de orde kwamen. Bij de Amsterdamse moskee kwamen scheldkanonnades en doodsbedreigingen binnen. Elforkani gaf de schuld daarvoor niet aan de schuldigen — aan de anonieme figuren die elke gelegenheid of voorwendsel aangrijpen om te schelden en te dreigen — maar legde de verantwoordelijkheid neer bij de Tweede-Kamerleden.

De verhoorweek begon slecht voor Elforkani met de ondervraging van de voormalige inlichtingenman Ronald Sandee. Hij bracht in 2007 voor het eerst de Moslimbroederschap in Nederland in kaart (pdf). Sandee noemde tijdens zijn verhoor de Blauwe Moskee een onderdeel van het Nederlandse netwerk van de Moslimbroeders. Sandee kreeg op dit punt bijval in een Parool-interview met Lorenzo Vidino, die geldt als dé internationale expert op het gebied van de Moslimbroeders in Europa en Noord-Amerika. Vidino: “De Moslimbroederschap is in Nederland heel klein. Het draait om Europe Trust, eigenaar van de Blauwe Moskee in Amsterdam en De Middenweg in Rotterdam.”

In dezelfde week ontkende bekeerling Jacob van der Blom, voorzitter van de Blauwe Moskee en oprichter van De Middenweg,
tijdens een “kruisverhoor” door de commissie met klem alle banden met de Moslimbroeders. In gesprek met AT5 verdedigde Elforkani zijn moskee tegen het verwijt van ongewenste buitenlandse beïnvloeding: “Wij gaan over Nederland en u staat hier voor een Blauwe Moskee: een Nederlandse naam, waar Nederlands gesproken wordt, waar jongere generaties naartoe komen. Nederlandser kan het niet.”

Helaas, in de Blauwe Moskee wordt niet altijd Nederlands gesproken, zelfs niet door Elforkani. Onlangs werd ik attent gemaakt op een video die op 18 juni 2019 op de Facebook-pagina van de Blauwe Moskee werd gepubliceerd. Het gaat om een Arabischtalige toespraak van Elforkani ter gelegenheid van het gebed voor de doden voor de Egyptische ex-president Mohamed Morsi, die kort daarvoor was overleden in de kerkers van het militaire regime, dat hem in 2013 had afgezet en opgesloten. Ik heb de video voorgelegd aan enkele mensen die de Arabische taal beheersen. De toespraak van Elforkani begint na 3’30” minuten en had de volgende inhoud.

Na het gebruikelijk welkomstwoord zegt Elforkani:

“Wij staan op dit gezegende moment stil om na te denken, te eren en ons verdriet te delen nadat een van onze staatslieden en een oproeper tot de islam ons ontvallen is. Hij streed [naadala] en deed aan jihad [djaahada], in de eerste plaats voor zijn vaderland Egypte, ik moet uiteraard zeggen dat hij dat in eerste instantie de jihad deed voor de islam en daarna voor het vaderland. Hij bewandelde ook een moeilijke weg, en deze moeilijke weg, lieve mensen, leidde deze dappere man tot het martelaarschap. Ik vraag Allah hem te scharen tussen de martelaren.

“Lieve mensen, zonder gebruik te maken van moeilijke taal, laat ik meteen helder en duidelijk zijn. Dr. Morsi trad in de voetsporen van zijn sjeik, die voor hem 80 jaar geleden ook tot het martelaarschap trad. Dat was de oprichter van de gezegende Dawah [uitnodiging tot de islam], waar we trots op zijn en niet bang zijn om over te spreken. Ik bedoel hiermee de Moslimbroederschap.

“Het is waar dat men riep [citeert een slogan]: ‘De Broederschap heeft al het goede gezegd, vraag me niet wie dat heeft opgebouwd, dat is Hassan Al-Banna’ [De slogan bevat een woordspeling. Hassan betekent goed, Al-Banna betekent De Bouwer] Ik vraag Allah’s genade voor hun beider zielen. Deze martelaars, deze symbolen van deze islamitische Dawah. Deze vernieuwers van dit geloof, waarvoor wij zullen leven en waarvoor we zullen sterven en waarmee we de Almachtige zullen ontmoeten.”

Elforkani heeft vervolgens een boodschap voor de aanhangers van Rabee al-Madkhali, [een Saoedische geleerde die geldt als leider van het “apolitieke salafisme”, een zeer orthodoxe stroming die de autoritaire Arabische regimes politiek steunt]. Hij herinnert hen aan Soera 6:105 en 106: “Wij hebben aan jou (O Mohammed) het Boek met de Waarheid neergezonden, zodat jij tussen de mensen oordeelt met het inzicht dat Allah aan jou heeft gegeven (d.w.z. aan de hand van de Openbaring). En wees geen pleiter voor de bedriegers. En vraag vergeving bij Allah. Waarlijk, Allah is Meest Vergevingsgezind, Meest Genadevol.” [Soera 6:105-106]

Elforkani: “Ik vraag de Almachtige om deze Oemmah [internationale moslimgemeenschap] te leiden. Ik vraag de Almachtige genade te hebben voor de martelaren van deze Oemmah. Ik vraag de Almachtige de vrijheidsstrijders van Egypte te helpen Zijn wil daar te helpen neerzetten. Dit [Egyptische] volk is een machtig volk. Ik heb daar jarenlang gestudeerd en ik heb een heleboel van deze mensen leren kennen. Ik vraag de Almachtige ze te zegenen en hen genade te schenken en voor hun martelaren.”

Elforkani eindigt zijn toespraak met de mededeling dat bekeerling Nourdeen Wildeman in het Nederlands zal spreken. De Egyptische imam Mohamed Gharib zal daarna voorgaan in het dodengebed voor Morsi.

Op mijn weblog heb ik regelmatig geschreven dat de Blauwe Moskee werd opgericht met hulp van de Moslimbroeders. Tijdens een recente Twitter-discussie adviseerde Elforkani mij dringend om een aantal van deze blogs te verwijderen. Het mag duidelijk zijn dat ik niet aan dit verzoek zal voldoen.