CarelBrendel.nl

De Machteld Zee-discussie woedt verder. De Leidse onderzoekster waarschuwt volkomen terecht voor de missiedrang van de politieke islam. Helaas moet ik vaststellen dat Zee tijdens haar onderzoek belangrijk bewijsmateriaal rond de Islamic Sharia Council niet goed heeft onderzocht.

“Hoe Machteld Zee haar eigen debat doodslaat”, kopte de Volkskrant dinsdag boven een artikel van verslaggever Toine Heijmans. Na lezing van het veelbesproken Heilige Identiteiten concludeerde Heijmans dat Zee een “bozig boek” heeft geschreven dat “goed onderzoek in de weg staat”.

Omdat Zee geen trek had in een interview, reisde Heijmans af naar Culemborg voor een gesprek met Halim el Madkouri, die al vele jaren allerlei stromingen binnen de politieke islam zeer kritisch volgt. De verrassende uitkomst: afgezien van de toon geeft El Madkouri de schrijfster op belangrijke punten gelijk.

El Madkouri waarschuwde de Nederlandse overheid zes jaar geleden tegen invoering van de (door Zee in Engeland onderzochte) shariaraden. Officieel bestaan die niet maar volgens de Culemborger zijn er wel “nep-imams, werkend in de schaduw”.

Net als Zee ziet El Madkouri achter de komst van predikers, de financiering van moskeeën en de opzet van allerlei organisaties “een plan om Europa te islamiseren”. Maar betoogt hij, het is de orthodoxen vooral te doen om het “herislamiseren” van moslims die in hun ogen te ver zijn losgezongen van de islam.

Ik denk dat El Madkouri hier een punt heeft. Je hoeft bijvoorbeeld alleen maar naar de doelstellingen van de islamitische jongerengroep ProMoslim te kijken. De club is opgericht omdat “door verscheidene redenen vele Nederlandse moslims de Islamitische mentaliteit en denkwijze hebben ingeruild voor de wereldse mentaliteit. De jongeren van ProMoslim streven ernaar om de Islamitische denkwijze weer te doen opwekken in Nederland.” Een van de eerste activiteiten van het in 2013 opgerichte ProMoslim was het uitnodigen van de omstreden Britse prediker Haitham al-Haddad, die tot voor kort was verbonden aan de Islamic Sharia Council (ISC) in Londen.

Overigens, maakt u zich geen illusies. Waarschuwingen voor de onaangename kanten van de islam zijn in deugende kringen hoe dan ook ongewenst. Het maakt niet uit of de boodschapper een “witte” Nederlander is of een immigrant met een moslim achtergrond; evenmin of de toon hard of juist verzoenend is; en ook al niet of je de hele islam en alle moslims op de korrel neemt, of je beperkt tot de groeperingen – (jihadi) salafisten, Moslimbroeders, Hizb ut-Tahrir – die uit de islam hebben geput om hun eigentijdse politieke ideologie te creëren.

Terug naar het boek van Zee, waarover ik vorige week al een blog publiceerde. Volgens sommige critici toonde Zee niet of onvoldoende het verband aan tussen de missioneringsdrang van Saoedi-Arabië en de Moslimbroeders en de oprichting van de Britse shariaraden.

ENKELE JAARTALLEN

Voor ik daar verder op in ga, zet ik eerst enkele jaartallen op een rij.

1962: Oprichting in Mekka, Saoedi-Arabië, van de Muslim World League (MWL).

1972: Oprichting in Jeddah, Saoedi-Arabië, van de World Assembly of Muslim Youth (WAMY).

1982: Oprichting van de Islamic Sharia Council in Londen.

1992: ISC-oprichter Sayyid Mutawali ad-Darsh bezoekt een congres over shariawetgeving, georganiseerd door de Franse Moslimbroeders met Yusuf al-Qaradawi als belangrijkste spreker.

1997: Oprichting in Londen van de European Council for Fatwa and Research (ECFR).

2013 Saoedi-Arabië steunt de legercoup tegen president Mohammed Morsi, leider van de Egyptische Moslimbroeders.

2014 Saoedi-Arabië bestempelt de Moslimbroeders als een terroristische organisatie.

2015 Vooraanstaande Moslimbroeders nemen deel aan een anti-terrorisme-conferentie in Saoedi-Arabië.

Ook nog even dit: De Moslimbroederschap is geen sinistere vanuit één punt aangestuurde organisatie. De beweging kent geen Komintern. Het is eerder een internationaal netwerk van organisaties en individuen met min of meer dezelfde ideologie, die vaak los van elkaar opereren, met verschillende dingen bezig zijn, soms nauw samenwerken maar op andere momenten hun pragmatische eigen gang gaan, afhankelijk van de situatie in het land waar ze actief zijn.

MACHTELD ZEE OVER DE SHARIARADEN

Machteld Zee schrijft aan het begin van haar hoofdstuk over de shariaraden: “De eerste Britse shariaraad, de Islamic Sharia Council, werd opgericht door wijlen Syed Mutawalli ad-Darsh (destijds de voorzitter) en Suhaib Hasan (die nu nog steeds de secretaris is). Dat deden zij in 1982 — toen de samenwerking tussen Saoedi-Arabië en de Moslimbroederschap goed op stoom was. De oprichting was dan ook geen gewoon burgerinitiatief, maar werd geïnstigeerd door islamitische fundamentalisten en was bedoeld om een semi-juridisch systeem te creëren. De oprichters wensen Groot-Brittannië om te vormen tot een shariastaat waarin de sharia aan alle burgers wordt opgelegd.”

Zoals ik in mijn vorige blog al stelde, is het nuttig om een onderscheid te maken tussen lange-termijn-dromerijen over de verovering van Europa via dawah (islamitische missie) en het islamistische streven van de korte termijn om moslim-migranten onder het shariajuk te brengen om te voorkomen dat ze de westerse leefstijl gaan volgen. Alarmisme is hier niet nodig en werkt zelfs averechts. Laten we gewoon beginnen met weerstand bieden tegen de reëel bestaande fundamentalistische missiedrang.

OVER DE SAMENWERKING TUSSEN SAOEDI’S EN MOSLIMBROEDERS

Wat zeggen Zee’s voornaamste critici over het verband tussen de ISC-oprichting en de missie-activiteiten van Saoedi-Arabië en Moslimbroeders?

Religiewetenschapper Martijn de Koning, die ook Zee’s proefschrift Choosing Sharia? heeft gelezen, en met argumenten op haar twee boeken ingaat, zegt: “Ze laat zien (nu wel) dat er een link is tussen islamisme (Moslim Broeders) en de Islamic Sharia Council; één van de bekendste shariaraden. Ze stelt dat dit past binnen bredere Moslim Broeder plannen voor internationale missie, maar zonder duidelijk te maken of en hoe er sprake is van een zekere aansturing vanuit een specifieke tak van de Moslim Broeders. Ze gaat daarbij ook in op de hier bekende al-Haddad.”

Historicus Ewout Klei (op website Jalta, De seculiere jihad van Machteld Zee) schrijft: “Volgens Zee werken Saoedi-Arabië en de Moslimbroederschap altijd nauw samen (iets wat onjuist is, Saoedi-Arabië steunde de coup van generaal Sisi tegen Morsi) en is hun plan de islamisering van Europa. De shariaraden zouden deel uitmaken van dit plan. Eerst moeten moslims in Europa hun eigen rechtspraak hebben, dan moeten ze sleutelposities in de westerse samenleving innemen en als ze machtig genoeg zijn kunnen ze de boel overnemen.”

Verderop zegt Klei: “Voor Machteld Zee hangen islamitisch fundamentalisme, de multiculturele ideologie en shariarechtbanken dus nauw met elkaar samen. Maar ze weet dit nauwelijks hard te maken. Oprichter van de Islamic Sharia Council sjeik Syyed Mutawalli ad-Darsh (1930-1997) was een prominente islamitische rechtsgeleerde uit Egypte en was in 1992 aanwezig op een congres van de Moslimbroederschap in Frankrijk, maar dat is de enige link die ze tussen de Islamic Sharia Council en de Moslimbroederschap weet te noemen. En Haitham Al-Haddad, de Saoedisch-Britse fundamentalistische geestelijke die in 2012 in De Balie in debat ging met onder andere Tofik Dibi, is de enige harde link die Zee maakt tussen Saoedi-Arabië en de Islamic Sharia Council. Ik vermoed dat er vast wel meer invloed is, maar daar schrijft ze niets over.”

Wetenschapsjournalist Marcel Hulspas (op website Sargasso, Complotdenken met Machteld Zee) tenslotte zegt het volgende over de Saoedische islamiseringsdrang: “Volgens Zee zijn de Saoedi’s de motor achter de islamisering van de wereld. Ze zouden ‘honderd miljard dollar’ hebben geïnvesteerd in de bouw van moskeeën en de uitgave van boeken. En ze zouden een geheime overeenkomst hebben gesloten met de Moslimbroeders om apart maar eensgezind de strijd aan te binden met de westerse wereld. Zee vermeldt niet dat de Saoedi’s de Broederschap twee jaar geleden nog veroordeelde als een terroristische organisatie, en dat ze stonden te juichen toen de Egyptische president Sisi de Moslimbroeders met grof geweld onderdrukte. Maar dat zal allemaal onderdeel zijn van het complot.”

HET WAAROM VAN DE ‘ONMOGELIJKE’ SAMENWERKING

Volgens de redeneertrant van Klei en Hulspas is het onmogelijk dat Stalin en Hitler in 1939 samenwerkten in het Molotov-Ribbentrop Pact, want zie: op 22 juni 1941 vielen de nazi’s de Sovjet-Unie binnen. Overigens, het pact tussen de Saoedi’s en de Moslimbroeders duurde geen twee jaar, maar bestaat al meer dan een halve eeuw. Het trad in werking in 1962 met de oprichting in Mekka van de Muslim World League. De Moslimbroeders mochten meedoen aan de verbreiding van het Wahabisme (het Saoedische Salafisme) en kregen daarnaast de vrije hand om hun modernere variant van de politieke islam te verspreiden in Europa, de Verenigde Staten en de meer verlichte islamitische landen. Een strikte voorwaarde was wel dat ze geen afbreuk zouden doen aan de zittende regimes op het Arabisch Schiereiland.

De Arabische Lente van 2002 en de verkiezingsoverwinningen van de Egyptische en Tunesische Moslimbroeders zetten de samenwerking met de Saoedi’s behoorlijk onder druk. De oliesjeiks voelden zich plotseling bedreigd door het internationalisme van de Broeders. Daarom verleenden ze hun steun aan de afzetting van de Egyptische president Morsi en kondigden ze maatregelen in eigen land aan tegen de Moslimbroeders.

Inmiddels is duidelijk dat het wel losloopt met de ruzie tussen de Saoedi’s en de Broeders. Nog steeds geldt de afspraak: ga gerust je gang in verre landen, maar hou je rustig hier. Vooraanstaande figuren van de Moslimbroederschap mochten vorig jaar meedoen aan een anti-terreurcongres dat werd georganiseerd door de Muslim World League. Onder hen Ali Qaradaghi, de nummer twee van de International Union of Muslim Scholars (IUMS, de geleerdenclub van Al-Qaradawi) en de Brit Ahmed al-Rawi, medegrondlegger van de Blauwe Moskee in Amsterdam.

Nergens schrijft Zee overigens dat de samenwerking tussen Saoedi’s en Moslimbroeders geheim is. Zelf zegt ze: “Zo is zeker in de afgelopen decennia Saoedisch oliegeld vrijwel overal ter wereld ingezet om samenlevingen te islamiseren. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw sloegen de Moslimbroederschap en Saoedi-Arabië de handen ineen om hun mondiale strijd te voeren. De Broederschap kreeg een grote zak geld van de Saoedi’s in ruil voor rust op het Schiereiland. Het doel van deze jihad: de gehele wereldbevolking te onderwerpen.”

Wat Zee hier zegt over het begin van de samenwerking, klopt helemaal. De laatste zin daarentegen is behoorlijk “over de top”. Het gaat namelijk om dawah (niet-gewelddadige missie) en niet om de gewelddadige jihad. En het eventuele einddoel ligt in een zeer verre toekomst en kan gewoon worden verijdeld als het Westen eindelijk besluit om de rug recht te houden.

Er is ook niks geheims of complotterigs aan deze samenwerking. Hij wordt al tientallen jaren onderzocht door wetenschappers die zich met de politieke islam bezighouden. De Franse politicoloog en islamkenner Gilles Kepel heeft beschreven hoe en waarom de symbiose tot het Saoedische religieuze establishment en de voor de vervolging door president Nasser naar het Schiereiland uitgeweken Egyptische Moslimbroeders tot stand kwam.

In zijn standaardwerk The New Muslim Brotherhood in The West schrijft Lorenzo Vidino: “Ook al hadden zij [de Moslimbroeders] theologische geschillen met het Saoedische Wahabisme, die werden terzijde gelegd voor de gemeenschappelijke wens om de islam over de wereld te verbreiden. Weldra gingen de Broeders de Saoedische rijkdom voor een goed doel te gebruiken. Sommige fondsen waren voor het financieren van activiteiten van de Broederschap in Egypte die [onder het regime van Nasser, CB] moeite had om boven water te blijven. Maar grotere bedragen gingen naar de oprichting van islamitische centra, publicaties and organisaties wereldwijd. Saoedische financiële beschermheerschap en Broederschap denkkracht leidden tot de oprichting van de Muslim World League (1962), de World Assembly of Muslim Youth (1972) en andere multi-miljoen dollar dawah organisaties die interpretatie van de islam van de Saoedi’s en de Broeders verspreidden. Met Saoedisch geld kon wereldwijd grootschalig de dawah worden gedaan.”

De Amerikaanse auteur Ian Johnson schrijft in A Mosque in Munich dat Said Ramadan, de vader van “bruggenbouwer” Tariq en de zoon van Moslimbroederschap-grondlegger Hassan al-Banna, aanwezig was bij de MWL-oprichting in 1972. Volgens Johnson leidde Ramadan de “neo-salafistische” stroming (de Moslimbroeders) op het allereerste congres. Tot zover de volgens twee Zee-critici “onmogelijke” samenwerking tussen Saoedi’s en Moslimbroeders.

OPRICHTERS ISLAMIC SHARIA COUNCIL BETROKKEN BIJ MOSLIMBROEDERS

Dan de banden tussen de Moslimbroeders en de Islamic Sharia Council. Hulspas gaat er niet op in. De Koning erkent dat Zee een link laat zien tussen beide groeperingen, maar dat ze verzuimt om eventuele aansturing van de shariaraad aan te tonen. Klei beweert dat Zee niet verder komt dan een bezoek van ISC-oprichter Ad-Darsh aan een congres van de Moslimbroederschap in Frankrijk.

Zee noemt overigens ook Suhaib Hasan, de tweede oprichter en huidige ISC-secretaris. Ze meldt dat Hasan (1) is opgevoed in de schoot van Jamaat e-Islami (de Pakistaanse variant van de Moslimbroeders) (2) woordvoerder shariarecht is van de Muslim Council of Britain (MCB, een door Jamaat e-Islami gedomineerde moskeekoepel) en (3) lid is van de door Al-Qaradawi voorgezeten European Council for Fatwa and Research (ECFR). Zee noemt Jamaat e-Islami als invloedrijke islamistische organisatie, maar verzuimt in Heilige Identiteiten de link met de Moslimbroeders te leggen. Hasan’s band met de Moslimbroeders blijkt vooral uit zijn lidmaatschap van Al-Qaradawi’s ECFR, dus Zee meldde over hem toch meer dan Klei veronderstelt.

In haar proefschrift noemt Zee overigens wel de MCB als koepelorganisatie waarin Moslimbroeders en Jamaat e-Islami aanhangers nauw samenwerken.

Over de in 1997 overleden Ad-Darsh vertelt Zee meer dan Klei suggereert. Zee schrijft dat (1) het genoemde congres, georganiseerd door de Franse tak van de moslimbroeders (UOIF), ging over de jurisprudentie voor moslims in het Westen. Aanwezig waren vooraanstaande Moslimbroeders als Al-Qaradawi, Faisal Mawlani, de Syriër Abd-el Fattah Abu Ghudda, en een flink aantal Saoedische geleerden. Ad-Darsh (2) onderschreef in een interview de ideologie van de Moslim Broederschap.

In haar proefschrift vertelt Zee iets meer. Ad-Darsh was in 1982 imam van de moskee in Regent’s Park in Londen. De meeste aanwezigen op de Franse conferentie traden later toe tot Al-Qaradawi’s ECFR.

Bij de beschrijving van Ad-Darsh beroept Zee zich op een in 2010 gepubliceerd artikel van prof. Gerard Wiegers, hoogleraar religiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. De titel luidt: Dr Sayyid Mutawalli ad-Darsh’s fatwas for Muslims in Great Britain: The voice of Official Islam?

Wiegers meldt onder meer het volgende over Ad-Darsh. Hij was

(1) Oprichter van de hulporganisatie Muslim Aid.

(Muslim Aid was onderdeel van de Union of Good, een netwerk van hulporganisaties ter ondersteuning van Hamas, geleid door Al-Qaradawi.

(2) Beschermheer van de Federation of Student Islamic Societies in the UK and Eire (FOSIS).

(FOSIS is een koepelorganisatie van studentenverenigingen, gelieerd aan de Moslimbroeders).

(3) Beschermheer van de Muslim Students Society (MSS).

(Volgens Vidino maakte MSS, net als FOSIS, deel uit van de eerste netwerken van de Moslimbroeders in Groot-Brittannië).

(4) Lid van de Islamic Council of Europe.

(Volgens Vidino was de Islamic Council of Europe een eerste koepelorganisatie van Moslimbroeders in Europa, opgericht met financiële steun uit Saoedi-Arabië. De groep werd rijkelijk gefinancierd door de Muslim World League).

(5) De door Ad-Darsh bezochte conferentie werd gehouden bij het Institut Européen des Sciences Humaines in Château-Chinon.

(IESH is een opleidingsinstituut van de Europese Moslimbroederschap).

(6) Onder de Fransee deelnemers waren Ahmed Jaballah en Ounis Gergueh.

(Jaballah en Guergah zijn lid van Qaradawi’s Europese fatwaraad en tevens lid van de Conseil Theologique des Musulmans de France, de fatwaraad van de Franse Moslimbroeders).

Kortom, Ad-Darsh zat organisatorisch en ideologisch nog veel dieper in de Moslimbroederschap dan Zee heeft beschreven in haar twee boeken. In mijn vorige blog schreef ik al dat Zee hier heeft verzuimd om de achtergronden van Ad-Darsh beter toe te lichten.

MEER OVER DE TIEN OPRICHTERS VAN DE EERSTE SHARIARAAD

Dan komen we bij de tien moskeeën en organisaties, die in 1982 de ISC hebben opgericht. Het lijstje staat op de ISC-website in de afdeling “about us”. Zee vertelt wel over de mensen achter de ISC maar vertelt niets over de deelnemende organisaties. Je kunt dan niet van De Koning, Klei en Hulspas verwachten dat zij dan wel op zoek gaan.

De tien bij de oprichting betrokken organisaties en centra zijn.

(1). London Central Mosque and Islamic Cultural Centre in Londen.

(Hier was Ad-Darsh imam van 1970 tot 1980. De moskee kwam tot stand door donaties uit het Midden-Oosten. Beslissend voor de bouw waren oliedollars uit Saoedi-Arabië).

(2) Muslim World League

(De centrale organisatie van missionerende Saoedi’s en Moslimbroeders is dus rechtstreeks betrokken bij de oprichting van de shariaraad).

(3) Markazi Jamiat Ahl-e-Hadith, UK.

(Een Pakistaanse moskee-organisatie waarbij ook de Green Lane Masjid in Birmingham was aangesloten. De groep staat onder Wahabitische invloed).

(4) UK Islamic Mission (UKIM).

(Deze organisatie is verbonden met de eerder genoemde hulporganisatie Muslim Aid, tevens nauw verbonden met Jamaat e-Islami. UKIM is opgericht door leden van de East London Mosque, eveneens diepgeworteld in Jamaat e-Islami en de Moslimbroederschap).

(5) Dawatul Islam, UK.

(Een dochterorganisatie van UK Islamic Mission, en daarmee nauw verbonden met Jamaat e-Islami).

(6) Jamia Mosque & Islamic Center, Birmingham.

(Beter bekend als Sparkbrook Mosque, aangesloten bij UKIM en daarmee bij Jamaat e-Islami).

(7) Islamic Center, Glasgow.

(Mogelijk is dit de Glasgow Central Mosque, die in 1984 werd geopend door de secretaris-generaal van de Muslim World League. De moskee kwam onlangs in opspraak wegens het verheerlijken van Mumtaz Qadri, de terroristische moordenaar van de Pakistaanse politicus Salman Taseer. Aangezien er meer Islamic Centres in Glasgow zijn, maak ik hier een voorbehoud).

(8) Islamic Center, Didsbury, Manchester.

(In deze moskee speet de Libiër Salem Sheikhi (of Salim al-Shaikhi) een hoofdrol. Hij is lid van Al-Qaradawi’s ECFR. Sheikhi maakte in 2011 na de val van Khadaffi deel uit van een delegatie van Moslimbroeders op bezoek bij de overgangsregering van Libië).

(9) Jamia Masjid Hanafiya, Bradford.

(De achtergrond van deze moskee is mij niet bekend).

(10) Muslim Welfare House, London.

(Deze organisatie is nauw verbonden aan Finsbury Park Mosque, de Muslim Association of Britain en de Moslimbroederschap. Het is overigens de vraag of dit in 1982 al het geval was, want Finsbury Park begon volgens Vidino als mainstream moskee. In de jaren 90 nam de beruchte extremist Abu Hamza al Masri, bekend door de haak aan zijn rechter hand, de moskee over. Met steun van de Britse overheid slaagden de Moslimbroeders omstreeks 2004 erin om de terreursjeik te verdrijven).

MACHTELD ZEE MIST CRUCIALE ROL VAN MUSLIM WORLD LEAGUE

Samenvattend:

De twee ISC oprichters Ad-Darsh en Hasan zaten allebei bij de Moslimbroederschap. Ad-Darsh zat in de Islamic Council of Europe, de allereerste Europese organisatie van de Moslimbroeders, die werd gesubsidieerd door de Muslim World League. Deze MWL hoorde bij de tien oprichtende organisaties, die voor een belangrijk deel uit de hoek van de Moslimbroederschap en het Wahabisme komen. Het is niet duidelijk of de MWL een sturende rol heeft gespeeld bij de oprichting van de eerste shariaraad, maar duidelijk is wel dat de beweging het initiatief van harte steunde, en dat het paste bij de activiteiten van de Moslimbroeders.

De MWL is de belangrijkste organisatie waarin de samenwerking tussen Saoedi’s en Moslimbroeders gestalte heeft gekregen. Zee gaat echter niet in op het aandeel van de MWL bij de oprichting van de ISC en heeft cruciale connecties van ISC-oprichter Ad-Darsh over het hoofd gezien. Zee werkte als de rechercheur die na een inbraak een paar vingerafdrukken vindt en vervolgens niet ziet dat er verderop een lijk in de kamer ligt.

Zee had de bewijzen voor een van haar belangrijkste stellingen in haar boek voor het grijpen. Ze riep echter een shitstorm over zich af door wat ze had verzameld niet goed toe te lichten. Erger nog, ze verzuimde om het belangrijkste bewijsmateriaal goed te onderzoeken.

Machteld Zee bracht de bal in het strafschopgebied, maar miste vervolgens een kans voor open doel. Als gevolg daarvan wordt ze nu aan alle kanten getackled, vooral door mensen die van geen enkele waarschuwing iets willen weten.

PS: Bij het schrijven van dit artikel heb ik ruimschoots gebruik gemaakt van The Global Muslim Brotherhood Daily Watch, de website van onderzoeker Steven Merley die de beweging al 15 jaar op de voet volgt.