Blauwe moskeeruzie zet zich voort met publiciteit over Koeweitse invloed

Door Carel Brendel, 3 juni 2013

Met aanvulling: CDA-raadslid stelt vragen over vermindering erfpacht

Met aanvulling: Nieuwe voorzitter dr. Mutlaq betrokken bij Europese Moslimbroederschap

Het slot van De Verbroedering, een documentaire waarin NTR-journalist Umar Mirza onlangs een moskeeruzie in Amsterdam-Slotervaart probeerde op te lossen, beloofde al weinig goeds. Mohammed Taimounti, opsteller van een petitie voor meer bemoeienis vanuit de buurt, liep boos weg. Hij wilde niet om te tafel zitten met Jacob van der Blom, bestuurslid van de Blauwe Moskee en leider van organisaties voor bekeerlingen. Het conflict zet zich nu voort in de media. Notulen van de moskee belandden in de brievenbus bij het Parool en zelfs bij website GeenStijl, niet bepaald een fanclub van de islam.

De stadskrant bracht op 25 mei nieuws onder de kop ‘Koeweit aan de macht in buurtmoskee Slotervaart’. Het Parool ontdekte dat de hoge ambtenaar dr. Mutlaq Alqarawi (ook wel geschreven als al-Qarawi) sinds kort voorzitter is van Europe Trust Nederland (ETN), eigenaar van de Amsterdamse moskee en tevens van een Haags centrum voor Tunesische Moslimbroeders. Uit de notulen zou blijken dat de underassistent secretary van het Koeweitse ministerie van religieuze zaken al veel eerder de lakens uitdeelde in de Blauwe Moskee. De hoge ambtenaar uit Koeweit zit tot over zijn oren in de Moslimbroederschap (zie verderop). Over de ‘macht’ van de Koeweiti en hun steun aan de Nederlandse Broeders schreef ik zelf overigens al twee jaar geleden, kort na de opening van de moskee.

GeenStijl-redacteur Annabel Nanninga deed vervolgens uitgebreid wat het Parool amper deed: het benoemen van de invloed van de Moslimbroeders in Slotervaart. Daarnaast zette ze de schijnwerpers op het privé-bedrijf van imam Yassin Elforkani. De vice-voorzitter voorheen voorzitter van ETN krijgt nogal wat opdrachten vanuit het Amsterdamse stadshuis en de diverse stadsdelen.

Het moskeebestuur verweerde zich krachtig tegen de publiciteit, maar dat haalde eigenlijk alleen de papieren kolommen van het Parool. Met het aantrekken van bekeerlingen is niets mis, aldus Elforkani. Daarnaast doet de moskee wel degelijk van alles voor de buurt. Bovendien verzekerde de imam dat de Koeweiti geen invloed terugeisen in ruil voor hun financiële steun. Hij kondigde de oprichting aan van een stichting die een onafhankelijk moskeebestuur zal vormen. “Koeweit wil voorkomen dat er zoiets als een supermarkt in het gebouw komt. Het moet een moskee blijven. Maar er is geen inhoudelijke bemoeienis. Als een ander land hier de islam zou opleggen, ben ik de eerste die opstapt.”

Als reactie op de publiciteit lanceerde het moskeebestuur een nieuwe website met als eerste bijdrage een ‘factsheet’ met gegevens over de ontstaansgeschiedenis, de financiering, de organisatie en de doelen van de Blauwe Moskee. Volgens dit overzicht is onder initiatiefnemer Yahia Bouyafa 400.000 euro aanbetaald dankzij giften uit Qatar. Het ministerie van religieuze zaken van Koeweit zou vervolgens een aanvraag voor meer financiële steun hebben afgewezen. (Volgens het Parool zou dit zijn gebeurd ‘omdat Bouyafa in verband werd gebracht met fundamentalisme’). Vervolgens lukte het ETN onder de nieuwe voorzitter Elforkani wel om toestemming te krijgen voor een financiering uit Koeweit.

De factsheet meldt verder dat er alleen sprake is van ‘acceptatie van donaties van overheidsinstellingen.’ Dat laatste kan het moskeebestuur rustig beweren. Sinds de aanslagen van 11 september lopen immers alle grote donaties vanuit de Golfstaten verplicht via de overheid. De oliesjeiks willen zo voorkomen dat er schenkingen gaan naar Al-Qaida-achtige groeperingen. Ze vinden het echter geen enkel probleem als hun gelovige onderdanen geld geven voor de bouw van islamitische centra in het buitenland. Op een prominente plek in de lijst van goede doelen staan de Moslimbroeders, die in het Westen niet meer aan jihad doen. Het geld voor de Blauwe Moskee kwam dus wel via de overheid, maar die fungeerde vooral als doorgeefluik.

In een interview met een tv-station uit Koeweit, kort na de opening van de moskee, dankte Elforkani dan ook drie personen. Allereerst bovengenoemde dr. Mutlaq Alqarawi voor het zegenrijke werk van de Koeweitse regering. Als tweede de voornaamste geldschieter, Abdulmuhsen al-Kharafi, een rijke ondernemer en Moslimbroeder. Als derde bemiddelaar Ahmad al-Falah, bestuurslid van de Social Reform Society (SRS), de Moslimbroederschap van Koeweit.

Dr. Mutlaq is behalve toezichthouder namens de staat ook een goede vriend van de Moslimbroeders. Zijn ministerie sponsorde dit keer het jaarlijkse islamkamp van de Nederlandse Moslimbroeders, dat mede werd georganiseerd door de Blauwe Moskee. De hoge ambtenaar luisterde diverse SRS-bijeenkomsten op met zijn aanwezigheid en opende bijvoorbeeld een nieuw centrum van de Koeweitse Moslimbroeders in Djibouti. Na de liquidatie van Hamas-oprichter Ahmed Yassin door het Israëlische leger (in 2004) hield de SRS een grote protestmanifestatie. Toevallig was Ahmed al-Rawi, kopstuk van de Europese Moslimbroeders (hij was in 2008 aanwezig bij de stichting van de Blauwe Moskee) in het land. Ook dr. Mutlaq was van de partij. De dood van Yassin was aanleiding om op te roepen tot ‘jihad tegen Israël met alle middelen’. Ook in 2010 kwam al-Rawi langs in Koeweit om het ministerie van religieuze zaken te bedanken voor de ruime steun aan moskeeprojecten van de door hem geleide Europe Trust.

Hand in hand kameraden. Ahmed al-Rawi en dr. Mutlaq tijdens een congres in Koeweit.

Hand in hand kameraden. Ahmed al-Rawi en dr. Mutlaq tijdens een congres in Koeweit.

Met het vertrek van Bouyafa (hij brak in 2011 met zijn medebestuurders) zijn het fundamentalisme en de Moslimbroederschap beslist niet uit Slotervaart verdwenen. De factsheet roept meer vragen op. Voor de dagelijkse gang van zaken komt er een Stichting Blauwe Moskee, maar die is nog niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Volgens een komische rekenfout in de factsheet droegen de Koeweiti geen 2,3 miljoen maar 2,3 miljard euro bij aan de moskeebouw. Mysterieus is de mededeling dat de erfpacht (ongeveer 200.000 euro) in mindering is gebracht op de totale koopsom van het moskeegebouw. Is dit bedrag kwijtgescholden door het stadsbestuur van Amsterdam, of moeten de Moslimbroeders alsnog hun erfpacht betalen? Wellicht brengt een verbeterde factsheet het antwoord op deze vraag.

Aanvulling (5 juni): Het Amsterdamse CDA-raadslid Marijke Shahsavari heeft schriftelijke vragen ingediend over de Blauwe Moskee in Slotervaart. Aanleiding is de volgende opmerking in de factsheet van het moskeebestuur: “Erfpacht is in mindering gebracht op de totale koopsom van het moskeegebouw.” Het raadslid wil onder meer weten of er een speciale erfpachtconstructie in het leven is geroepen rond de moskee. Shahsasavari vraagt verder waarom er aanvankelijk geen en later wel erfpacht in mindering werd gebracht, en of alles in overeenstemming is met het beleid rond de scheiding van kerk en staat. De CDA-vragen staan nog niet online. Eerder vroeg de VVD-fractie opheldering over de Koeweitse invloed in de moskee naar aanleiding van de berichtgeving in het Parool.

Aanvulling (1 juli): Dr. Mutlaq Rashid Alkarawi heeft nauwe banden met de Europese Moslimbroederschap. Op een foto in de nieuwsbrief (pagina 1) van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE) zit de hoge ambtenaar uit Koeweit in wit gewaad achter de bestuurstafel. De foto is genomen tijdens een ‘shoura council’ (algemene vergadering) van de Europese Moslimbroederschap. De in Engeland gevestigde Europe Trust geldt als een van de centrale organisaties van deze beweging. Directeur van de internationale Europe Trust is de hierboven genoemde Ahmed al-Rawi, oud-voorman van de FIOE. Al-Rawi tekende in 2008 in Amsterdam documenten in verband met de oprichting van de Blauwe Moskee.