CarelBrendel.nl

Met aanvulling: NRC haalde nog meer oud AD-nieuws boven water

NRC Handelsblad, dat enkele maanden geleden scoorde met een verhaal over mogelijk brandgevaarlijke moskee-internaten, heeft de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord ontdekt. Vandaag brengt de krant een reportage met daarin drie gevallen van cliëntelisme door PvdA-deelraadsleden met een Turkse achtergrond. Een daarvan is het gedogen door het stadsdeelbestuur van de onveilige situatie in het internaat in de Fatih-moskee — een kwestie waarin de krant onlangs samen met RTV Rijnmond geheime geluidsopnames boven water heeft gehaald. Het NRC-achtergrondverhaal van vandaag brengt nog twee andere voorbeelden: het bevoordelen van een Turkse socialistische vereniging waarin ook deelraadsleden actief in zijn; en de subsidies van bijna een half miljoen euro aan een reïntegratiebureau dat PvdA-raadslid Ertegul Gültekin op de loonlijst had staan.

Dit cliëntelisme beperkt zich overigens niet tot de Turkse politici en hun achterban in de relatief arme deelgemeente Feijenoord. Zelf denk ik bijvoorbeeld aan ‘Van Reygate’, het politieke schandaal rond de liberale regenten in het welvarende VVD-bolwerk Roermond. De NRC noemt de terugkerende ‘integriteitsschendingen’ (deftig woord voor ‘corruptie’) in het door de PvdA beheerste stadsdeel Amsterdam Zuidoost. “Het zijn vooral de grote steden die last hebben van dit probleem,” zegt politicoloog Meindert Fennema, “omdat dat een sterke concentratie is van etnische groepen.” Allochtone politici hebben niet het alleenvertoningsrecht, maakt Fennema duidelijk. “Nederlandse politici doen ook aan vriendjespolitiek, maar bij allochtone politici speelt het persoonlijke een grotere rol. Er is meer sprake van een gevoel van: we moeten hem iets geven want hij heeft ook voor mij iets gedaan.”

Goed werk dus van NRC Handelsblad. Toch moet één ding me van het hart. Naast de onthullingen over nieuw cliëntelisme bevat de NRC-reportage voornamelijk zaken, die zo’n drie, vier jaar geleden al boven water werden gehaald door de lokale AD-verslaggever Antti Liukku. Zo berichtte de Rotterdamse editie van het AD op 2 december 2009 over de ‘Turkse coup’. Op een afdelingsvergadering van de PvdA verschenen onverwacht tientallen Turkse leden, die de kandidatenlijst voor de deelraadsverkiezingen van 2010 volledig overhoop gooiden. Het AD schreef eerder ook over het wegsturen van deelraadbestuurder Robbert Baruch en over dreigementen aan het adres van lokale bestuurders. Baruch beklaagde zich al in 2008 in het AD over het cliëntelisme binnen de lokale politiek. Zelf schreef ik in februari 2010 een blog over de toestanden in ‘Feijerbahce’, waarin ik me uitgebreid documenteerde met artikelen uit het Rotterdamse AD. Vrijwel alles wat NRC Handelsblad nu schrijft over de voorgeschiedenis van de Feijenoord-affaire, heeft al eens in de voormalige zusterkrant gestaan.

Het goede werk van de journalistieke held Liukku werd volledig genegeerd door de Nederlandse kwaliteitsmedia. Het is de tragiek van de lokale journalist dat zijn noeste werk vaak over het hoofd wordt gezien, of — soms veel en veel later — zonder bronvermelding wordt overgenomen. Ik herinner me uit mijn korte periode bij de Amersfoortse Courant een collega, die als eerste allerlei feiten over de Paspoortaffaire onthulde. Enkele dagen later bracht de Volkskrant een voorpaginabericht met vrijwel dezelfde inhoud, en begon pas het kluitjesvoetbal van wakker geschrokken politici en landelijke media. In het geval van de NRC en de politieke schandalen in Rotterdam-Feijenoord liet de journalistieke reactie drie jaar op zich wachten. Maar dan spreken we ook van echte kwaliteitsjournalistiek.

Aanvulling (18 februari): Niet alleen de interne conflicten binnen de PvdA-afdeling Rotterdam-Feijenoord, afgelopen zaterdag groot gebracht door NRC Handelsblad, hebben drie jaar geleden al uitgebreid in het Algemeen Dagblad gestaan. Ook een van de ‘nieuwe’ door NRC onthulde affaires rond cliëntelisme werd onlangs in werkelijkheid al onthuld door de lokale editie van het AD . Op 8 februari schreef verslaggever Antti Liukku over het zwaar gesubsidieerde maar moeizaam verlopen reïntegratieproject Feijenoord Werkt. Een kritisch rapport hierover werd achtergehouden voor de gewone leden van de deelraad, maar viel in handen van het AD. Een dag later haalde de Rotterdamse AD-redactie de belangenverstrengeling van PvdA-deelraadslid Gültekin boven water. Op 11 februari meldde het AD-team (Liukku en Mark Hoogstad) dat er over deze kwestie tweespalt bestaat tussen de twee Turkse en de niet-Turkse stadsdeelbestuurders. Ook vandaag brengt de lokale editie van het AD weer eigen nieuws over een door de politiek gevraagd onderzoek naar de wantoestanden binnen de deelgemeente. De PvdA wil een onderzoek door de Rekenkamer, andere partijen noemen dit een ‘vlucht naar voren’ van de PvdA en dringen aan op een veel zwaarder onderzoek in de vorm van een raadsenquête.

Het blijft een raadsel waarom de schandalen binnen een grote deelgemeente in de tweede stad van Nederland zo lang aan de aandacht van de mainstream-media zijn ontsnapt. Was een groot schandaal binnen de PvdA niet zo interessant tijdens de verkiezingscampagne van 2010, toen Leefbaar Rotterdam koste wat kost moest worden verslagen? Het is een plausibele verklaring. Ongetwijfeld speelt ook mee dat het AD de verwikkelingen in het stadsdeel alleen in de lokale Rotterdamse editie heeft gepubliceerd. En die wordt niet gelezen in Den Haag, Amsterdam en Hilversum, en zelfs niet op de derde etage van de Marten Meesweg in Rotterdam-Alexander, waar de NRC-redactie tot voor kort bivakkeerde. Het AD publiceerde ook niets op internet – strikte bedrijfspolitiek van eigenaar Persgroep, die in dit geval tot gevolg had dat geen ruchtbaarheid werd gegeven aan opvallend nieuws. Met deze vaststelling wil ik verder niets afdoen aan het eigen werk van de NRC-redactie in de kwestie van de brandgevaarlijke moskee-internaten.