CarelBrendel.nl

Het precieze aantal werkers in de mediabranche ken ik niet, maar stel dat zo’n 200 journalisten in Nederland zich regelmatig bezighouden met de PVV. Op het nut van hun werk wil ik niets afdingen. Toch zou het geen gek idee zijn als twee of drie van mijn ex-collega’s zich los zouden maken van het kluitjesvoetbal op het rechts-populistische speelveld. Dan blijven er nog altijd 197 journalisten over om de partij van Wilders grondig door te spitten en ons op de hoogte te houden van alle dubieuze meldpunten, aanslagen op de vrije meningsuiting en LPF-achtige toestanden. De vrijkomende 2,5 FTE’s kunnen dan worden benut voor het bijhouden van wat er zoal speelt binnen de Nederlandse islam.

Nu is deze bloggende vutter steeds de kwaaie pier als er een omstreden imam koers zet naar ons land. In december meldde ik de mogelijke komst van de Marokkaan Mohamed al-Maghraoui. Hij zou spreken op een conferentie ter opluistering van de uitbreiding van de Haagse As-Soennah-moskee. In eigen land was hij in opspraak geraakt door een uitspraak over het uithuwelijken van 9-jarige meisjes, waarbij hij ook de seksuele voordelen daarvan als argument zou hebben genoemd. Met name PvdA-Kamerlid Khadija Arib keerde zich tegen zijn komst. Tot een beslissing over zijn toelating kwam het niet, want al-Maghraoui zag uiteindelijk af van een visumaanvraag.

Wel naar Nederland kwam de Saoedische tv-imam Muhammad al-Arifi, van wie een clip over het (niet te hard) slaan van vrouwen op internet circuleert. Zijn deelname aan een conferentie van de Eindhovense Al Fourkaan-moskee leidde tot lokale raadsvragen. Uiteindelijk verliep het bezoek van de Saoediër zonder veel ruis.

In januari bracht ik het nieuws dat de omstreden prediker Khalid Yasin terug was in het land, en wel in de nieuwe Blauwe Moskee van de Moslimbroeders in Amsterdam-Slotervaart. Felix Rottenberg meldt zulke dingen niet in zijn documentaires, dus doe ik het maar. Net als vroegere bezoeken aan Nederland verliep Yasins optreden in een goede en zelfs grappige sfeer, zo meldden verslaggevers van het Parool en NRC Handelsblad.

Een tweedaags symposium met de Britse shariageleerde Haitham al-Haddad op de Vrije Universiteit in Amsterdam wilde ik eerst afdoen met enkele tweets. Totdat ik maandag ontdekte dat uitgerekend deze spreker vorige week was geweerd van de London School of Economics. Dat gebeurde na protesten van joodse studentenorganisaties in verband met antisemitische uitlatingen van al-Haddad, die een prominente rol speelt in de Britse Islamic Sharia Council. Het optreden aan een Nederlandse universiteit van een in Londen ongewenste sjeik vond ik toch wel nieuwswaardig voor een blog.

Mijn artikelen over deze imams leidden tot onbegrip en irritatie bij sommige moslims. Mijn stukjes zouden tot stand komen op grond van losse fragmenten en geen goed beeld geven van de betrokken predikers. Om een goede en complete indruk te krijgen moet ik hun optredens live bijwonen. Nourdeen Wildeman, voorzitter van het in de Blauwe Moskee gevestigde Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM), nodigde me uit voor de lezing van Yasin. Dat lukte me niet op korte termijn, maar ik ben beslist van plan om een kijkje te nemen op de eerstkomende bekeerlingendag van zijn organisatie. Verder was ik van plan om het eerste optreden van al-Haddad aan de VU te volgen.

Overigens denk ik geen moment dat sprekers als Yasin en al-Haddad op Nederlandse bodem tot geweld (zouden) oproepen. Het extreme radicalisme is al enige jaren op de terugtocht. De nadruk komt steeds meer te liggen op de vreedzame dawah (uitnodiging), de islamitische tegenhanger van de christelijke zending. Van een directe dreiging van de politieke islam is geen sprake, meent daarom de AIVD, die echter wel degelijk toekomstige gevaren ziet opdoemen voor de democratische rechtsorde, mogelijk in de vorm van isolationisme en polarisatie.

Ik ben daarom zo vrij om predikers als al-Haddad ‘omstreden’ te noemen. Het stellen van de islamitische sharia boven de democratische wetgeving is in ons land geen gemeengoed, en wat mij betreft blijft dat zo. “De definitie van islam is niet vrede,” zei al-Haddad in 2009 op het Nationaal Islamcongres. “Moslims, die dat beweren, hebben last van een minderwaardigheidscomplex. Islam betekent overgave. Aan de wil van de schepper.” Alleen Allah mag volgens hem wetten maken, meldde De Pers. Inderdaad, dat standpunt is bij de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking zeer omstreden.

De antisemitische citaten over joden als ‘legers van de duivel’ en ‘afstammelingen van apen en varkens’, met verwijzingen naar de Protocollen van de Wijzen van Zion, komen uit zijn preken in een Londense moskee, waarbij de citerende website linkt naar de Arabischtalige originelen. Uitgerekend deze man werd door de Islamitische Studentenvereniging Amsterdam (ISA) uitgenodigd omdat hij is ‘geautoriseerd om antwoord te geven op religieuze vraagstukken’, zo staat in de flyer van het tweedaagse symposium. Wat bezielde de hoofdstedelijke studenten om hem uit te nodigen? We hebben nog geen antwoord, want het ISA-bestuur houdt zich tot dusver stil.

Het Centrum Informatie Documentatie Israël (CIDI) deed woensdag een oproep aan de ISA en de leiding van de VU om geen podium te bieden aan al-Haddad. Gisteren sprak een Kamermeerderheid zich uit tegen de komst van de Londense sjeik. Ondertussen kondigde website Amsterdam Post een demonstratie aan voor de deur van de Vrije Universiteit. Dezelfde site plaatste onlangs een doorgedraaide geweldsfantasie annex grove scheldpartij van de sterk radicaliserende blogger Martien Pennings. Twee voorgaande betogingen van Amsterdam Post, bij de omstreden Kristallnacht-herdenkingen van ‘antiracist’ René Danen, verliepen overigens zonder incidenten. Pennings ontbrak bij de laatste betoging wegens een hoog oplopende ruzie vooraf met een andere demonstrant.

De Vrije Universiteit heeft op de valreep het debat afgelast, overigens niet in verband met de veiligheidssituatie, maar vanwege de grote ophef, aldus een persbericht. “Het beoogde debat over de positie van de moslim academicus in het Westen schiet daarmee volkomen voorbij aan de bedoelingen van de organisatie… De VU zal met de ISA in overleg treden om het beoogde symposium een andere vorm te geven, een vorm waarin wetenschappelijke kwaliteit, het academische debat en wederzijds respect voorop staan.” Eerder liet de universiteit weten dat zij alleen een collegezaal ter beschikking zou stellen als er verschillende sprekers met elkaar in debat zouden gaan.

Onduidelijk blijft, mede door het stilzwijgen van de organiserende ISA, of vóór het ontstaan van de commotie wel een academisch debat met wetenschappelijke kwaliteit mogelijk was. In de aankondiging stond alleen Haitham al-Haddad op de sprekerslijst. Met hem zou er een Vraag & Antwoord-sessie zijn. Vragen aan de sjeik moesten vooraf worden ingediend. Er stond niets over andere deelnemers. Het is voor mij de vraag of die er wel waren. Alles wijst er op dat de islamitische studenten een one man show voor hun religieuze autoriteit hadden gepland. Het lijkt er op dat een wakker geschrokken VU-bestuur op de valreep om andere sprekers heeft gevraagd, en vervolgens op de vlucht is geslagen voor het aanzwellende rumoer. Volgens het CIDI wist de Raad van Bestuur van de VU tot deze week niet wat voor vlees zij in de kuip had met de Britse shariaprediker. (*Zie aanvulling)

In mijn blog over deze kwestie schreef ik dat het in Nederland gebruik is om lezingen niet vooraf te verbieden, en pas op te treden als sprekers daadwerkelijk tot geweld oproepen. Alleen in het geval van al-Maghraoui waren er wat mij betreft ook argumenten om zijn komst te verhinderen — voor iemand die seksueel geweld tegen kinderen goedkeurt hoeft niet de rode loper te worden uitgelegd. Al-Arifi, Yasin en al-Haddad mogen spreken, maar het is wel weer mijn vrijheid van meningsuiting om hun komst en hun opvattingen te signaleren.

De voorstanders van het vrije debat moeten zich echter geen illusies maken over het weerwerk, dat al-Haddad zou hebben gekregen. De studenten nodigden hem uit omdat ze hem een voortreffelijk geleerde vinden, niet om zijn gewraakte uitspraken te weerleggen. De sjeik is daar ook de man niet naar. “Lastige vragen van ongelovigen hoef je niet te beantwoorden,” zei de sjeik in 2009. Niet bepaald een academische grondhouding voor een wetenschappelijk debat.

Aanvulling: (16 februari). De kritische en altijd grondige historicus Jan Dirk Snel heeft een artikel over deze kwestie geschreven. Ik kan het alleen maar aanbevelen. Snel stelt de juiste vragen en trekt belangrijke conclusies. Eén voor mij vleiende passage wil ik u niet onthouden. Naar aanleiding van mijn vorige blog schrijft Snel: “Alle gegevens in de blog van Carel Brendel zijn naar mijn bevindingen feitelijk juist. Alle links heb ik nagetrokken.”

Op het blog van Snel kwam ‘s middags een reactie van Wim Haan van de Vrije Universiteit. Daaruit valt op te maken dat – anders dan het CIDI veronderstelt – de universiteit toch wel wist wie Al-Haddad was. Hij vertelt verder hoe het overleg met de studentenvereniging is verlopen. De volledige reactie van Haan vindt u hier.