CarelBrendel.nl

De Portugese synagoge in Amsterdam zat gistermiddag stampvol tijdens de herdenking van de Kristallnacht van 1938. Voor het eerst sinds jaren was er sprake van een waardige bijeenkomst. Het door de nazi-overheid georganiseerde straatgeweld tegen de Duitse Joden, en de daaropvolgende uitroeiing van miljoenen Europese Joden, stonden centraal in de toespraken. Het ging bij deze herdenking vooral om de gebeurtenissen van toen. Voorzitter Willem Koster van het organiserende Centraal Joods Overleg (CJO) was terughoudend bij het trekken van parallellen met het heden. Hij noemde wel het hedendaagse antisemitisme en de demonisering van Israël. Daarna deed hij een algemene oproep om alle vormen van discriminatie te bestrijden.

Helaas kan ik het niet bij deze samenvatting laten. Er was nog een tweede herdenking door het Platform Stop Racisme en Uitsluiting, waarvan de stichting Nederland Bekent Kleur (NBK) van René Danen deel uitmaakt. Nog treuriger: burgemeester Eberhard van der Laan en wethouder Andréé van Es hebben geen duidelijke keuze kunnen maken tussen de Joodse organisaties, die op een waardige wijze de massamoord op hun voorouders herdenken, en de politieke onderwereld, die de Kristallnacht al jaren kaapt voor haar eigen dubieuze agenda.

De Danen-herdenking loopt wel op haar laatste benen, zo bleek later op de avond. Slechts honderd mensen verzamelden zich tegenover het stadhuis, onder wie tientallen tegenstanders die demonstratief een Israëlische vlag om de schouders droegen. Danen was er met enkele getrouwen, zoals ex-SP-senator Anja Meulenbelt en oud-GroenLinkser Mohamed Rabbae. Aanwezig was ook Anne de Jong, vorig jaar nog opvarende van een door Hamas gesponsorde vloot richting Gaza. Wethouder Andrée van Es (GroenLinks) hield er een korte toespraak. Zij herhaalde de oproep tot dialoog, die eerder in de synagoge door burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA) was gedaan. Het Amsterdamse gemeentebestuur betreurt het bestaan van twee herdenkingen naast elkaar en is bereid om behulpzaam te zijn bij het tot elkaar brengen van de partijen. Na haar vertrek begonnen de andere sprekers met het trekken van onterechte vergelijkingen tussen de nazitijd en de hedendaagse politiek. Het Godwin-gehalte was overigens aanzienlijk lager dan bij de infame herdenking van 2008, toen Rabbae en oud-burgemeester Ed van Thijn het woord voerden.

‘Beide herdenkingen streven behartenswaardige doelen na,” zei desgevraagd een woordvoerder namens wethouder Van Es. Zo stellen Van der Laan en Van Es het herdenken van de slachtoffers door de direct betrokkenen op één lijn met het respectloze kapen van de herdenking door lieden die op andere momenten solidair zijn met antisemitische terreurbewegingen als Hamas. Een stuitend gebrek aan onderscheidingsvermogen. Of zoals columniste Elma Drayer vanmorgen in Trouw schreef: “Maar het blijft treurig dat een fatsoenlijk politica niet het fatsoen had om principieel te bedanken voor de eer.”

Van der Laan wil nu een dialoog tussen de Joodse organisaties en degenen, die stelselmatig de Amsterdamse Joden schofferen. Die dialoog zal niet eenvoudig zijn. Het politieke misbruik van de Kristallnacht is namelijk geen nieuw verschijnsel. Ronald Eissens stuurde mij gisteren een historisch overzicht. Eissens kan het weten want hij zat zelf in het linkse ‘antiracistische’ actiewezen. Hij was als directeur van de stichting Magenta in de jaren 90 betrokken bij de organisatie van enkele herdenkingen. Hij kwam toen al regelmatig in aanvaring met Danen, omdat de herdenking van de Jodenvervolging werd opgeluisterd met Palestijnensjaaltjes en anti-Israël spandoeken.

De eerste twee herdenkingen van 1992 en 1993 werden georganiseerd door de trotskistische groepjes SAP en Rebel. Vanaf 1994 namen Danen en Nederland Bekent Kleur de regie over. Er waren diverse pogingen tot samenwerking tussen NBK en de Joodse organisaties. In 2000 liep het mis toen NBK-activist Abdou Menebhi tegen alle afspraken in toch ging spreken over de Palestijnse kwestie. NBK raakte in 2002 in diskrediet door de beruchte Hollandse Haider-affiche, waarin samen met de Internationale Socialisten tot actie tegen Pim Fortuyn werd opgeroepen.

Danen verdween echter niet van het toneel. In 2003 ageerde hij tegen de vijfjaarlijkse herdenking door het CJO. Op 3 november 2003 om 13.38 uur stuurde hij een bericht naar de actielijsten van de kraakbeweging dat de volgende zinsnede bevatte: “Voor alle duidelijkheid is het denk ik goed om te melden dat deze herdenking waar het CIA (sic) reclame voor maakt niet de gebruikelijke Kristallnachtherdenking is. De afgelopen tien jaar (1992-2002) werd op dezelfde plaats door Nederland Bekent Kleur een Kristallnachtherdenking gehouden. Maar dit jaar wordt de herdenking georganiseerd door rechtse zionistische organisaties waaronder het CIDI. Dus weet waar je naar toe gaat! Het zal een hele andere herdenking zijn dan andere jaren! Rene.”

Het gestook tegen de Joodse organisaties gaat door tot de dag van vandaag. Dit jaar schreef blogger Maarten-Jan Hijmans dat dankzij het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) en het CJO een soort apartheid werd ingevoerd bij de herdenkingen van de Kristallnacht — ‘één voor Joden en één voor andere mensen’. Hijmans was betrokken bij de vorige NBK-herdenking. *Onlangs kreeg hij het verzoek om te bedanken voor de liberale synagoge, omdat een opmerking over traangas bij het optreden van een Israëlische legerband als bedreigend werd opgevat. (Hier de lezing van Hijmans over deze affaire.) Van der Laan en Van Es vragen bijna het onmogelijke aan de Joodse organisaties met hun verzoek om met deze randfiguren in dialoog te gaan. Het kan alleen nog lukken als Danen en de Internationale Socialisten een stapje terug doen.

Over René Danen en Nederland Bekent Kleur heb ik veel geschreven. Ik heb de verwevenheid met de Internationale Socialisten aangetoond, net als de betrokkenheid van de NBK-activisten Menebhi en Miriyam Aouragh bij de beruchte herdenking van Hamas-oprichter Achmed Yassin in maart 2004. Vanaf 2008, toen Danen zijn herdenkingen nieuw leven inblies na een radiostilte van zes jaar, heb ik de politieke kaping van de Kristallnacht bestreden. De Israël-vlaggen van de christelijke evangelist Ben Kok en zijn medestanders kwamen pas vanaf 2009, na jarenlang misbruik van de Kristallnacht door Danen en zijn trotskistische bondgenoten.

Inderdaad, ik schrijf soms wel erg veel over Danen. Is hij deze aandacht wel waard? Door het rampzalige verloop van het proces-Wilders is de opperantiracist nu bijna uitgekakt. Toch is het nog maar twee jaar geleden dat een kandidatencommissie van GroenLinks hem geschikt vond voor twee bestuursposten. De man heeft een gigantisch bord voor zijn kop. Hij heeft 360 dagen per jaar om Geert Wilders, het kabinet-Rutte en de wandaden van de staat Israël te bestrijden zonder dat over de rug van de Joodse gemeenschap te doen. Toch kan hij het niet laten. En zolang de burgemeester en de wethouder voor diversiteit van onze hoofdstad zijn beweging als een serieuze dialoogpartner beschouwen, moet ik helaas de naam Danen blijven noemen.

* Deze passage is op 11 november aangepast met onder meer een link naar het blog van Hijmans.